هدف گذاری اشتباه و شکستِ یاهو
اواخر دهه ۹۰ میلادی، یاهو غول دنیای اینترنت بود. چه اتفاقی باعث شد که برند قدرتمند و یکهتاز یاهو، سهم بازار خود را از دست بدهد و برای نسل جدید کمتر شناخته شده باشد؟
انتخاب اهداف اشتباه!
یاهو به جای تمرکز بر نوآوری، به طور فزایندهای به تبلیغات اهمیت داد و در حالی که گوگل به شکلی فعال در زمینه بهبود موتور جستجو سرمایه گذاری میکرد، یاهو به موتور جستجوی نسبتا ضعیف خود اکتفا کرد. در طول چند سال، این کمپانی به تصاحب شرکتهای متعددی مشغول شد (از جمله Tumblr) و به جای تمرکز بر خدمات خود، سردرگمی و ضررهای متوالی مالی را وارد شرکتش کرد. این کمپانی هرگز نتوانست به دوران اوج خود برگردد و نهایتا در سال ۲۰۱۷ توسط ورایزن مدیا با قیمتی حدودا ۵ میلیارد دلار خریداری شد.
نقشه راه هدف گذاری برای مدیران
رهبری و مدیریت، چالشهای خاص خود را دارد. ریشه بسیاری از ناکامیها و موانع تجاری، اهداف غلط و مسیر نادرستی هستند که در پیش گرفته میشوند. در این مقاله، با یک سیستم هدفگذاری آشنا میشوید که غولهای تجاری مثل گوگل و اینتل برای تعیین و اجرای اهداف شجاعانه خود از آن استفاده میکنند. اهداف، مسیر حرکت را مشخص میکنند و انگیزه لازم برای تلاش و تعهد را در کارکنان ایجاد میکنند. انتخاب اهداف غلط، نه تنها به اتلاف زمان و منابع منجر میشود، بلکه میتواند روحیه و انگیزه تیم و مجموعه را از بین ببرد.
اهداف درست، انتخاب درست!
سیستم «اهداف و نتایج کلیدی» یا OKR چارچوبی ساده و کاربردی برای تعیین و اندازهگیری اهداف ارائه میدهد. این سیستم بر پایه دو عنصر کلیدی بنا شده:
- اهداف (Objectives): مقاصد بلندمدتی که میخواهید به آنها دست پیدا کنید. این اهداف باید چالشبرانگیز، الهامبخش و قابلاندازهگیری باشند.
- نتایج کلیدی (Key Results): نتایج کلیدی، معیارهایی هستند که پیشرفت شما را در مسیر رسیدن به اهداف نشان میدهند. این معیارها باید قابلاندازهگیری، خاص، قابلدسترسی، مرتبط و دارای زمانبندی مشخص باشند.
مزایای استفاده از سیستم اهداف و نتایج کلیدی (OKR)
استفاده از سیستم OKR، مزایای متعددی برای کسب و کار شما دارد:
- وضوح و تمرکز اهداف
- همسو شدن اهداف فردی و تیمی
- افزایش انگیزه و تعهد کارمندان
- بهبود مسئولیتپذیری
- پویایی و انعطافپذیری اهداف
گامی بلند در مسیر موفقیت
سیستم OKR، ابزاری قدرتمند برای هدایت تیم شما به سوی موفقیت است. با انتخاب اهداف درست و اندازهگیری دقیق پیشرفت، میتوانید به طور موثر به اهداف خود دست پیدا کنید و به سطوح جدیدی از موفقیت در کسب و کار خود برسید. با استفاده از سیستم OKR، میتوانید به عنوان یک مدیر یا صاحب کسب و کار، تیم خود را به سوی اهداف شجاعانه هدایت کنید و به موفقیتهای چشمگیری دست پیدا کنید.
نمونه یک OKR به صورت واقعی
- Objective:
بهبود تجربه کاربری در وبسایت شرکت
- Key Results:
افزایش نرخ تبدیل کاربران جدید از ۲۰٪ به ۳۰٪ تا پایان سهماهه
(نشاندهنده یک نتیجه قابل اندازهگیری و مهم برای هدف بهبود تجربه کاربری)
کاهش زمان بارگذاری صفحات وب از ۵ ثانیه به ۳ ثانیه تا پایان سهماهه
(نشاندهنده بهبود یکی از عوامل فنی که به تجربه کاربری بهتر منجر میشود)
افزایش امتیاز رضایت مشتریان از تجربه وبسایت از ۷.۵ به ۹ تا پایان سهماهه
(نشاندهنده بهبود تجربه کاربری از دید مشتریان)
ویژگیهای اصلی این OKR:
هدف (Objective) باید الهامبخش، واضح و در راستای استراتژی کلی سازمان باشد. در این نمونه، “بهبود تجربه کاربری” یک هدف استراتژیک و مهم است که انگیزهبخش تیم برای کار روی آن است.
نتایج کلیدی (Key Results) باید قابل اندازهگیری و مشخص باشند. هر نتیجه کلیدی در اینجا با عدد و زمانبندی مشخص تعریف شده است، که امکان پیگیری و ارزیابی پیشرفت را فراهم میکند.
این نوع OKR تضمین میکند که تیمها هم هدف مشخصی دارند و هم نتایج دقیق و قابل اندازهگیری برای ارزیابی موفقیت در دستیابی به آن هدف.
نوشتن OKR (Objectives and Key Results) شامل یک فرایند گامبهگام است که به سازمانها و تیمها کمک میکند تا اهداف روشن و نتایج قابل اندازهگیری تعریف کنند. در اینجا مراحل اصلی نوشتن OKR آورده شده است:
1. تعریف هدف (Objective)
گام اول: یک هدف روشن، الهامبخش و استراتژیک تعریف کنید. هدف باید توصیفکننده نتیجهای باشد که میخواهید به آن دست پیدا کنید و باید انگیزهبخش باشد.
ویژگیهای هدف (Objective):
- باید الهامبخش و انگیزهبخش باشد.
- باید روشن و قابل فهم باشد.
- باید استراتژیک باشد و به سمت اهداف کلی سازمان حرکت کند.
نمونه سوالات برای تعیین هدف:
- چه چیزی بیشترین اهمیت را برای ما در این دوره دارد؟
- چه تغییری میتواند بیشترین تأثیر را در پیشرفت ما داشته باشد؟
2. شناسایی نتایج کلیدی (Key Results)
گام دوم: برای هر هدف، نتایج کلیدی مشخص و قابل اندازهگیری تعریف کنید. این نتایج کلیدی مشخص میکنند که چطور موفقیت در رسیدن به هدف اندازهگیری میشود.
ویژگیهای نتایج کلیدی (Key Results):
- باید قابل اندازهگیری و مشخص باشند (استفاده از اعداد، درصدها و مقیاسهای دقیق).
- باید چالشبرانگیز اما دستیافتنی باشند.
- باید متمرکز بر نتایج ملموس و قابل ارزیابی باشند.
نمونه سوالات برای تعیین نتایج کلیدی:
- چطور میتوانیم موفقیت در رسیدن به این هدف را بسنجیم؟
- چه شاخصهایی نشان میدهند که به هدف نزدیک شدهایم؟
3. تعیین محدوده زمانی
گام سوم: برای هر OKR یک بازه زمانی مشخص تعیین کنید. معمولاً OKRها بهصورت فصلی (سهماهه) یا سالانه تنظیم میشوند، اما بازههای زمانی کوتاهتر یا طولانیتر نیز میتوانند بسته به نیاز استفاده شوند.
نکته: تعیین زمانبندی به شما کمک میکند که بتوانید بهطور مداوم پیشرفت را بررسی کرده و تنظیمات لازم را انجام دهید.
4. مطمئن شدن از همراستایی OKRها
گام چهارم: بررسی کنید که OKRها در تمام سطوح سازمان با استراتژیهای کلی همراستا باشند. OKRها در سطوح مختلف (شرکت، تیم، و فردی) باید بهگونهای طراحی شوند که همگی به اهداف کلی سازمان کمک کنند.
نکته: OKRهای فردی باید از اهداف تیم و سازمان پشتیبانی کنند.
5. بازبینی و تنظیم OKRها
گام پنجم: پس از تنظیم OKRها، آنها را بازبینی کرده و اطمینان حاصل کنید که نتایج کلیدی واقعگرایانه و دستیافتنی هستند. همچنین مطمئن شوید که همه افراد درگیر با هدفها و نتایج کلیدی آشنا هستند.
نکته: بهتر است در این مرحله با اعضای تیم و مدیران مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که همه موافق هستند و برای اجرای OKRها آمادگی دارند.
6. نظارت و پیگیری مستمر
گام ششم: در طول دوره زمانی مشخص، بهطور منظم پیشرفت در نتایج کلیدی را ارزیابی کنید. این کار به شما کمک میکند که در صورت لزوم، اصلاحاتی در مسیر حرکت به سمت اهداف اعمال کنید.
نکته: جلسات بازخورد منظم با اعضای تیم میتواند به بهبود و پیگیری دقیق OKRها کمک کند.
7. ارزیابی نهایی و بازبینی نتایج
گام هفتم: پس از پایان دوره زمانی تعیینشده، OKRها را ارزیابی کنید. ببینید چه میزان از اهداف و نتایج کلیدی به دست آمدهاند. این ارزیابی میتواند به شما کمک کند که در آینده OKRهای بهتری طراحی کنید.
نکته: OKRها معمولاً بهطور کامل دستیابی نمیشوند؛ هدف این است که شما چالشبرانگیز باشید و بهطور مداوم پیشرفت کنید.
خلاصه گامها:
- تعریف هدف (Objective) الهامبخش و استراتژیک.
- شناسایی نتایج کلیدی (Key Results) قابل اندازهگیری و مشخص.
- تعیین محدوده زمانی.
- اطمینان از همراستایی با استراتژی کلی سازمان.
- بازبینی و تأیید OKRها.
- نظارت و پیگیری مستمر.
- ارزیابی نهایی و بازبینی نتایج.
با پیروی از این گامها میتوانید OKRهای موفق و مؤثری تنظیم کنید که باعث بهبود عملکرد و تمرکز تیمها در رسیدن به اهداف بزرگتر میشود.
در اینجا یک مثال از OKR برای بهبود یک رابطه عاطفی آورده شده است:
Objective:
تقویت ارتباط و درک متقابل در رابطه عاطفی
Key Results:
برگزاری ۴ جلسه هفتگی گفتوگوی عمیق در طول ماه برای بررسی احساسات و نیازها
(این نتیجه کلیدی تعداد مشخصی از جلسات منظم برای ایجاد ارتباط بیشتر و بهبود فهم متقابل تعیین میکند.)
افزایش امتیاز رضایت دوطرف از کیفیت ارتباط از ۷ به ۹ از ۱۰ تا پایان سهماهه
(این نتیجه کلیدی بهصورت عددی میزان رضایت هر دو طرف از کیفیت رابطه را ارزیابی میکند.)
اختصاص ۲ ساعت در هفته برای فعالیت مشترک تفریحی یا یادگیری مهارت جدید با همدیگر
(این نتیجه کلیدی مشخص میکند که چقدر وقت به فعالیتهای مشترک اختصاص داده شود تا پیوند قویتری ایجاد شود.)
تحلیل:
هدف (Objective):
هدف این OKR الهامبخش و روشن است: “تقویت ارتباط و درک متقابل”. این هدف بهطور خاص بر بهبود کیفیت رابطه تمرکز دارد و انگیزهبخش است.
نتایج کلیدی (Key Results):
نتایج کلیدی کاملاً مشخص و قابل اندازهگیری هستند. تعداد جلسات گفتوگو، امتیاز رضایت، و زمان اختصاص داده شده به فعالیتهای مشترک همگی معیارهای واضحی برای ارزیابی موفقیت در رسیدن به هدف هستند.
چالشبرانگیز و دستیافتنی:
نتایج کلیدی مانند برگزاری جلسات هفتگی یا افزایش رضایت به طور منطقی قابل دستیابی هستند، اما نیازمند تلاش و تعهد نیز میباشند، که این نکته چالشبرانگیز بودن آنها را تضمین میکند.
این OKR میتواند به زوجها کمک کند تا ارتباطات خود را بهبود بخشند و رابطه عاطفی قویتر و پایدارتر ایجاد کنند.
چکلیست OKR
1. تعریف هدف (Objective):
- آیا هدف واضح و الهامبخش است؟
- آیا هدف به نتایج مطلوب سازمان یا تیم کمک میکند؟
- آیا هدف قابل دستیابی است اما همچنان چالشبرانگیز؟
- آیا هدف در جهت استراتژی کلی شرکت یا تیم است؟
2. شناسایی نتایج کلیدی (Key Results):
- آیا هر نتیجه کلیدی قابل اندازهگیری است؟
- آیا نتایج کلیدی اهداف را بهصورت دقیق تعریف میکنند؟
- آیا هر نتیجه کلیدی دارای عدد، درصد یا معیار دقیق است؟
- آیا نتایج کلیدی واقعگرایانه و دستیافتنی هستند؟
3. محدوده زمانی:
- آیا برای هر OKR بازه زمانی مشخصی تعریف شده است؟
- آیا این بازه زمانی منطقی و کافی برای دستیابی به اهداف است؟
4. همراستایی و شفافیت:
- آیا OKRها با اهداف کلی تیم یا سازمان همراستا هستند؟
- آیا همه اعضای تیم از OKRهای خود و سازمان مطلع هستند؟
5. بازبینی و ارزیابی مستمر:
- آیا برنامهای برای بازبینی و ارزیابی پیشرفت در طول دوره زمانی تعیین شده وجود دارد؟
- آیا امکان تنظیم یا اصلاح OKRها در صورت لزوم وجود دارد؟
6. ارزیابی نهایی:
- آیا پس از پایان دوره، OKRها ارزیابی و نتایج آنها ثبت میشود؟
- آیا از OKRهای قبلی درسهایی برای بهبود در دورههای بعدی گرفته میشود؟
این چکلیست به شما کمک میکند تا مطمئن شوید OKRهای شما بهدرستی تعریف شدهاند، قابل پیگیری هستند و با اهداف کلی تیم یا سازمان همخوانی دارند.
راستی!
شما هم مثالی در زمینه OKR دارید؟ اگر بله در بخش نظرات آن را برای ما بنویسید.
۱۹ دیدگاه دربارهٔ «بهترین سیستم هدف گذاری برای مدیران (OKR)»
ممنون از مقاله شما
مشکلی که هست خیلی اوقات ما سنجهها رو از قبل نمیدونم که بر اساس سنجه ها معیار اندزه گیری رو داشته باشیم نتایج قبلی بتوانیم okr رو درست کنیم، مثلا شاید تا الان نرخ تبدیل داخل سایت رو تا الان اندازه گیری نکردیم که الان بخواهیم okr رو بر اساس اون برنامه ریزی کنیم.
الان باید اول سنجه ها رو پیدا کنیم که اول یک اندازه گیری اولیه داشته باشیم که بعد بر اساس وضعیت فعلی برنامه ریزی کنیم و ساخت سیستم اندازه گیری برای خیلی از پارامترها در ابتدای کار ممکن است زمانبر باشد، مثلا معیار نرخ تبدیل داخل سایت شاید یک روزه دیتای درستی به ما ندهد.
من خودم قصد داشتم که برای افزایش تعداد کاربران غیرفعال okr رو برنامه ریزی کنم.
پس چرا توی دوره ها آقای بهرام پور از این روش استفاده نکرد؟
سلام همراه عزیز بیشتر ازیکی
این سیستم برای هدف گذاری مدیران بوده که دوره های مرتبط مثل کسب و کار و بیزینس پلاس بر این مبنا می باشد.
بیشتر ازیک نفر
جالب بود و سپاسگزارم
سپاس بابت همراهی ارزشمندتون
سلام و خدا قوت
هدفگذاری یه مقوله مبهم هست برای همه
مرسی که تا حدود زیادی شفاف کردین با این مقاله
خیلی عالی بود سپاس از استاد بهرامپور و مجموعه بیشتر از یک
انشالله کاملش رو تو دور بیزینس پلاس یاد میگیریم
دوست عزیز بیشتر ازیکی
ممنونیم که نظرتون رو با ما به اشتراک گذاشتید و همراهمون هستید.
سلام
برای ماها که با یاهو زندگیکردیم درکش بیشتر بود
بله واقعا مقاله جالب و کاربردی بود ممنون از سایت خوبتون
چقدر خوب که به رشد فردیتون توجه دارید؛ تبریک به شما و سپاس بابت همراهیتون
جالب بود و مثال یاهو خیلی کم به درک مسئله کرد/.
ممنون از نگارنده محترم
سپاس بابت همراهی ارزشمندتون
ممنون از اطلاعات ارزشمندتون
خوشحالیم که همراهمون هستید و محتوا مورد توجه شما قرار گرفته است؛ سپاس بابت همراهی ارزشمندتون
بیشتر ازیک نفر
سپاس از مطالب خوبتون.
سپاس بابت همراهی ارزشمندتون
عالی
خوشحالیم که اهل مطالعه و یادگیری هستید؛ سپاس بابت همراهیتون
در روند هدف گذاری باید برای سازمان برنامه ریزی کرد، استراتژی چید و با توجه به منابع و توانمندیهای سازمان اهداف بلند مدت و کوتاه مدتی برای آن تعیین کرد.