بر اساس “نظرسنجی جهانی سواد مالی” که توسط مؤسسه Standard & Poor’s در سال 2023 انجام شد، تنها ۳۳ درصد از جمعیت کل جهان دارای سواد و مدیریت مالی هستند.

مدیریت مالی به معنای برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی و کنترل منابع مالی است که در دست دارید. این کار به شما کمک می‌کند:

1. درمورد هزینه‌ها، سرمایه‌گذاری و پس‌اندازی که دارید بهتر تصمیم بگیرید.

2. به هدف‌های مالی که دارید مثل خرید خانه برسید.

3. و درنهایت با پس‌انداز کردن اصولی و درست، امنیت مالی داشته باشید.

با وجود تمام مزایایی که مدیریت پول در زندگی دارد، همه ما دوست داریم بدانیم که چگونه پول خود را مدیریت کنیم؟. اگر این سوال ذهن شما را هم درگیر کرده است ادامه این مطلب را دنبال کنید تا با 23 تکنیک مدیریت پول آشنا شوید.

تکنیک‌های مدیریت پول و سرمایه

شما می‌توانید در جدول زیر 23 تکنیک مدیریت پول را که در ادامه مقاله به صورت کامل به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم مشاهده کنید:

تکنیک	توضیح کوتاه
1. ارزیابی وضعیت مالی	تمام دارایی‌ها و بدهی‌هایتان را بررسی کنید تا تصویری واضح از وضعیت مالی خود بدست آورید.
2. مشخص کردن اهداف مالی	اهداف مالی خود را با زمان‌بندی مشخص و مبلغ مورد نیاز تعیین کنید تا بهتر برنامه‌ریزی کنید.
3. بودجه‌بندی درآمد	درآمد خود را تقسیم کرده و برای هزینه‌ها و پس‌انداز بودجه‌ای مشخص تعیین کنید.
4. خودداری از خرج‌های غیرضروری	هزینه‌های غیرضروری را پیدا کنید و آنها را کاهش یا حذف کنید تا پس‌انداز بیشتری داشته باشید.
5. توجه به خرج‌های کوچک	هزینه‌های کوچک روزانه مانند خرید قهوه یا ناهار را کنترل کنید تا از هدررفت پول جلوگیری شود.
6. پیدا کردن بهترین قیمت خرید	قبل از خرید، قیمت‌ها را مقایسه کنید تا بهترین گزینه با قیمت مناسب‌تر را پیدا کنید.
7. اجتناب از خرید اجناس گران‌قیمت	از خرید کالاهای لوکس و گران‌قیمت خودداری کنید و به جای آن، محصولات با کیفیت و مقرون به صرفه انتخاب کنید.
8. قرض نگرفتن	از قرض گرفتن برای خریدهای غیرضروری پرهیز کنید و به جای آن، پس‌انداز کنید.
9. تعهد به پس‌انداز	بخشی از درآمد خود را به پس‌انداز اختصاص دهید و این کار را به یک عادت ماهانه تبدیل کنید.
10. بررسی منظم مدیریت مالی	به طور منظم وضعیت مالی خود را بررسی کنید تا تغییرات لازم را انجام دهید و از پیشرفت خود مطمئن شوید.
11. داشتن حساب اضطراری	حسابی برای مواقع اضطراری باز کنید که بتوانید در صورت بروز مشکلات مالی از آن استفاده کنید.
12. عدم افزودن قسط و وام جدید	از گرفتن وام‌های جدید پرهیز کنید تا به بدهی‌های جدید دچار نشوید.
13. استفاده از امانت به جای خرید	به جای خرید اجناس جدید، از امانت گرفتن استفاده کنید تا هزینه‌ها را کاهش دهید.
14. شروع زودهنگام سرمایه‌گذاری	سرمایه‌گذاری را زودتر شروع کنید تا از سود مرکب بهره‌مند شوید، اما تحقیق کنید تا ریسک کمتری داشته باشید.
15. استفاده از قلک	برای پس‌انداز کردن، پول‌های خرد را در قلک جمع کنید تا مبلغ قابل توجهی را پس‌انداز کنید.
16. تنهایی خرید کردن	هنگام خرید، تنها بروید تا از خریدهای غیرضروری جلوگیری کنید و فقط نیازهای خود را تهیه کنید.
17. تهیه لیست خرید	قبل از خرید، لیستی از اقلام ضروری تهیه کنید تا از خریدهای اضافی و بی‌فایده جلوگیری کنید.
18. داشتن شغل دوم	یک شغل دوم با درآمد اضافی داشته باشید تا سریع‌تر به اهداف مالی خود برسید.
19. اجتناب از خرید در زمان گرسنگی	از خرید هنگام گرسنگی اجتناب کنید تا از خریدهای اضافی و غیرضروری پرهیز کنید.
20. پخت غذا در خانه	برای کاهش هزینه‌ها، خودتان در خانه غذا بپزید و از خرید غذاهای گران‌قیمت بیرون خودداری کنید.
21. روش کا کی بو	از روش مدیریت مالی ژاپنی‌ها با نوشتن درآمدها و هزینه‌ها در دفترچه‌های جداگانه استفاده کنید.
22. جدا کردن دخل و خرج شخصی و کاری	دخل و خرج شخصی و کاری خود را از هم جدا کنید تا مدیریت مالی بهتری داشته باشید.
23. یادگیری مداوم برای تصمیمات مالی بهتر	با مطالعه و یادگیری از منابع مختلف مالی، تصمیمات بهتری برای مدیریت پول بگیرید.

 

چگونه مدیریت مالی داشته باشیم؟

در ادامه شما را با 23 تکنیک مدیریت پول آشنا می‌کنیم. یادگیری این تکنیک‌ها به خوبی به ما یاد می‌دهد که چگونه مدیریت مالی داشته باشیم.

1. ابتدا وضعیت مالی خود را ارزیابی کنید

 

برای یادگیری نحوه مدیریت پول، ابتدا وضعیت مالی خود را بررسی کنید. تمام دارایی‌ها و بدهی‌هایتان، مانند حساب‌های بانکی، سرمایه‌گذاری‌ها، وام‌ها و هزینه‌های ماهانه را یادداشت کنید. این کار به شما دیدگاهی شفاف از وضعیت فعلی‌تان می‌دهد و امکان برنامه‌ریزی بهتر برای آینده را فراهم می‌کند. همچنین می‌توانید نقاط قوت و ضعف مالی‌تان را شناسایی کرده و تصمیمات دقیق‌تری بگیرید.

2. اهداف مالی خود را به وضوح مشخص کنید

اهداف مالی خود را به طور دقیق مشخص کنید. این اهداف می‌توانند شامل خرید خانه، تأمین هزینه تحصیل، سفر و … باشند. برای هر هدف، زمان‌بندی و مقدار پول موردنیاز را تعیین کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی و مدیریت مالی خود را بهتر تنظیم کرده و انگیزه بیشتری برای پس‌انداز و کنترل هزینه‌ها داشته باشید. همچنین می‌توانید پیشرفت خود را در مسیر دستیابی به این اهداف به طور منظم ارزیابی کنید.

3. درآمد خود را بودجه‌بندی و به آن عمل کنید

برای مدیریت مالی بهتر، درآمد خود را بودجه‌بندی کرده و به آن پایبند باشید. ابتدا منابع درآمد و کل درآمد ماهانه‌تان را مشخص کنید. سپس هزینه‌های ثابت مانند اجاره، قبض‌ها و اقساط را کسر کنید. برای هزینه‌های متغیر مانند خوراک، پوشاک و تفریحات بودجه‌ای تعیین کنید و مقداری را نیز برای مواقع اضطراری ذخیره کنید. در نهایت، هزینه‌هایتان را ماهانه با بودجه مقایسه کنید تا از پیشرفت در مسیر درست مطمئن شوید و از هزینه‌های غیرضروری اجتناب کنید.

4. محدودسازی خرج‌های غیر ضروری را از یاد نبرید

برای مدیریت بهتر مالی، خرج‌های غیرضروری را محدود کنید. هزینه‌های منظم خود را بررسی کرده و موارد غیرضروری مانند خریدهای احساسی، تفریحات گران ‌قیمت یا اشتراک‌های کم‌ استفاده را شناسایی کنید. سپس، این هزینه‌ها را کاهش داده یا حذف کنید و پول صرفه‌جویی‌شده را به اهداف مالی بلندمدت مانند سرمایه‌گذاری یا پس‌انداز اختصاص دهید. این کار به شما کمک می‌کند بودجه خود را بهتر مدیریت کرده و از وضعیت مالی‌تان رضایت بیشتری داشته باشید.

5. به خرج‌‌های کوچک توجه کنید

به خرج‌های کوچک توجه کنید، زیرا این هزینه‌ها در مجموع می‌توانند به مبالغ قابل توجهی تبدیل شوند. مواردی مانند خرید روزانه قهوه، ناهار بیرون از خانه یا خریدهای کوچک و مکرر، در پایان ماه تأثیر زیادی بر بودجه دارند. برای مدیریت این خرج‌ها، هزینه‌های روزانه خود را ثبت کنید و مواردی را که می‌توان کاهش یا حذف کرد شناسایی کنید. این اقدام به شما کمک می‌کند تا درآمد خود را بهتر مدیریت کرده و سریع‌تر به اهداف مالی‌تان برسید.

6. برای خرید هر چیزی بهترین قیمت را پیدا کنید

 

برای خرید هر کالا، بهترین قیمت آن را پیدا کنید. قبل از خرید، قیمت‌ها را در فروشگاه‌های مختلف، چه آنلاین و چه حضوری، مقایسه کنید. حتی می‌توانید از کوپن‌های تخفیف یا حراج‌های فصلی برای خرید استفاده کنید. با تحقیق و مقایسه، می‌توانید در هزینه‌ها صرفه‌جویی کرده و پس‌انداز خود را افزایش دهید.

7. اجناس گران قیمت نخرید

خرید اجناس گران‌قیمت را محدود کنید. با دوری از خرید کالاهای لوکس یا برندهای گران، می‌توانید هم پس‌انداز بیشتری داشته باشید و هم از خریدهای احساسی و پشیمانی بعد از آن جلوگیری کنید. به جای تمرکز بر برندها، محصولات با قیمت مناسب و کیفیت قابل قبول را انتخاب کنید. این روش به شما امکان می‌دهد منابع مالی‌تان را برای اهداف مهم‌تری مانند سرمایه‌گذاری و امنیت مالی اختصاص دهید. پیش از خرید، ارزش و ضرورت محصول را به دقت بررسی کنید.

8. قرض نگیرید

قرض نگیرید، زیرا این کار می‌تواند شما را درگیر بدهی‌های بلندمدت کند. به جای تکیه بر قرض برای هزینه‌های روزمره یا خریدهای غیرضروری، پس‌انداز را در اولویت قرار دهید. برای خریدهای بزرگ، با برنامه‌ریزی و ذخیره پول، نیاز خود را بدون بدهکاری تامین کنید. این روش نه تنها استرس مالی را کاهش می‌دهد، بلکه شما را به سمت مدیریت بهتر و پایداری مالی می‌برد.

9. نسبت به پس‌انداز کردن متعهد باشید

پس‌انداز کردن یکی از اصول مهم مدیریت پول است. هر ماه بخشی از درآمد خود را، حتی مبلغی کوچک، به پس‌انداز اختصاص دهید و این کار را به یک عادت تبدیل کنید. می‌توانید درصد مشخصی از درآمدتان را کنار بگذارید و از حساب‌های پس‌انداز با سود بالا یا سرمایه‌گذاری‌های مطمئن برای رشد پولتان استفاده کنید.

10. در بازه‌های زمانی مشخص پروسه مدیریت مالی خود را بررسی کنید

بررسی منظم مدیریت مالی برای بهبود و پیشرفت ضروری است. در بازه‌های زمانی مشخص، مانند ماهانه یا سه ماه یک بار، وضعیت مالی خود را ارزیابی کنید. این کار شامل تحلیل هزینه‌ها، درآمدها، پس‌اندازها و سرمایه‌گذاری‌ها می‌شود.

این بازبینی‌ها به شما کمک می‌کنند تا پیشرفت خود را نسبت به اهداف مالی بسنجید و در صورت نیاز، تغییراتی در بودجه یا استراتژی‌های مالی خود بدهید. همچنین، می‌توانید موانع موجود را شناسایی کرده و راه‌حل‌های مناسب برای آن‌ها پیدا کنید. این روند به حفظ انضباط مالی و دستیابی به استقلال مالی کمک فراوانی می‌کند.

11. یک حساب اضطراری داشته باشید

 

داشتن یک حساب اضطراری به شما امکان می‌دهد در مواقع بحرانی مانند بیماری، تعمیرات ضروری یا از دست دادن شغل، بدون نیاز به قرض گرفتن یا فروش دارایی‌ها، هزینه‌های خود را پوشش دهید.

برای امنیت مالی، توصیه می‌شود مبلغی معادل سه تا شش ماه هزینه‌های زندگی را در این حساب نگه دارید. می‌توانید با پس‌اندازهای کوچک شروع کرده و به مرور زمان مبلغ آن را افزایش دهید. این حساب باید در مکانی امن و در دسترس باشد، مانند یک حساب پس‌انداز با سود مناسب. وجود این حساب به شما آرامش خاطر می‌دهد و یک پشتیبان مطمئن برای مواقع اضطراری فراهم می‌کند.

12. قسط و وام جدید اضافه نکنید

با نگرفتن وام‌های جدید، فشار مالی کمتری تجربه می‌کنید و می‌توانید بهتر هزینه‌های جاری را مدیریت کرده و برای آینده پس‌انداز کنید.

به جای افزایش بدهی‌ها، منابع مالی خود را به سرمایه‌گذاری‌های با بازده بالا اختصاص دهید. اگر خرید یا سرمایه‌گذاری بزرگی در پیش دارید، ابتدا بررسی کنید که آیا می‌توانید از پس‌انداز یا فروش دارایی‌های غیرضروری برای تأمین مالی استفاده کنید. این روش به حفظ استقلال مالی و دوری از بدهی‌های سنگین کمک می‌کند.

13. به جای خریدن، امانت بگیرید

به جای خریدن، از امانت گرفتن برای صرفه‌جویی در هزینه‌ها استفاده کنید. مثلاً برای یک مراسم خاص به جای خرید لباس جدید، می‌توانید از دوستان یا خانواده لباسی قرض بگیرید. این روش علاوه بر صرفه‌جویی، از جمع شدن لباس‌های کم‌استفاده در کمد شما جلوگیری می‌کند.

14. خیلی زود سرمایه‌گذاری کنید اما بی‌گدار به آب نزنید

سرمایه‌گذاری زودتر می‌تواند به شما کمک کند تا در آینده پول بیشتری داشته باشید، چون سود سرمایه‌گذاری‌هایتان روی هم جمع می‌شود و افزایش پیدا می‌کند. اما قبل از اینکه پولتان را جایی بگذارید، حتماً تحقیق کنید و مطمئن شوید که کجا سرمایه‌گذاری می‌کنید.

برای شروع، بهتر است از جاهایی که ریسک کمتری دارند، مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری یا حساب‌های بانکی، استفاده کنید. اگر نمی‌دانید چطور شروع کنید، می‌توانید با یک مشاور مالی صحبت کنید.

همچنین، پولتان را در چند جای مختلف بگذارید. این کار باعث می‌شود اگر در یک جا ضرر کردید، بقیه سرمایه‌هایتان جبران کنند. با این روش، هم ریسک کمتری دارید و هم در طولانی‌مدت پول بیشتری پس‌انداز می‌کنید.

15. داشتن قلک را امتحان کنید

داشتن قلک یک روش ساده و موثر برای شروع پس‌انداز است. با جمع کردن پول‌های خرد یا مبالغ کوچک در قلک، می‌توانید به تدریج پس‌اندازتان را افزایش دهید. این روش به خصوص برای کودکان و کسانی که تازه می‌خواهند پس‌انداز را شروع کنند، بسیار مناسب است، چون به صورت ملموس اهمیت پول و صرفه‌جویی را نشان می‌دهد.

وقتی قلک پر شد، می‌توانید پول‌ها را به حساب بانکی منتقل کنید تا هم از امنیت بیشتری برخوردار باشد و هم سودی به آن اضافه شود. این کار به شما کمک می‌کند تا پس‌اندازتان را برای اهداف بزرگ‌تر مدیریت کنید و به برنامه‌ریزی مالی بهتر عادت کنید.

16. تنهایی خرید کردن را یاد بگیرید

 

تنهایی خرید کردن کمک می‌کند پولتان را بهتر مدیریت کنید. وقتی با کودکان یا دیگران خرید می‌کنید، ممکن است تحت تأثیر درخواست‌های آنها چیزهایی بخرید که لازم ندارید، مثل اسباب‌بازی یا خوراکی.

اگر تنها خرید کنید، می‌توانید روی لیست خود تمرکز کنید و فقط چیزهایی را بخرید که واقعاً نیاز دارید. همچنین وقت بیشتری برای مقایسه قیمت‌ها و پیدا کردن گزینه‌های ارزان‌تر خواهید داشت. این کار باعث می‌شود از خریدهای اضافی و بیهوده جلوگیری کنید.

17. قبل از خرید حتما یک لیست از اجناس ضروری تهیه کنید

قبل از خرید، حتماً لیستی از چیزهایی که واقعاً نیاز دارید تهیه کنید. این کار کمک می‌کند فقط موارد ضروری را بخرید و از خریدهای اضافی یا غیرضروری جلوگیری کنید. با داشتن لیست، می‌توانید روی خریدهای خود تمرکز کنید و پولتان را هدر ندهید.

18. شغل دوم داشته باشید

داشتن شغل دوم می‌تواند کمک کند درآمدتان بیشتر شود و سریع‌تر به اهداف مالی‌تان برسید، مثل پس‌انداز برای خانه یا بازنشستگی. شغل دوم همچنین فرصتی است برای یادگیری مهارت‌های جدید و آشنایی با افراد بیشتر.

اما باید دقت کنید که شغل دوم با کار اصلی یا زندگی شخصی‌تان تداخل نداشته باشد. بهتر است کاری را انتخاب کنید که انعطاف‌پذیر باشد و به شما اجازه دهد تعادل بین کار و زندگی را حفظ کنید.

بیشتر بخوانید: از خلاقیت تا درآمد؛ 65 ایده برای شغل دوم

19. وقتی گرسنه هستید بیخیال خرید کردن شوید

وقتی گرسنه هستید، خرید نکنید، چون ممکن است بدون فکر اقلام اضافی یا غذاهای غیرضروری بخرید. گرسنگی باعث می‌شود کمتر روی خریدهای واقعی تمرکز کنید و بیشتر به هوس‌هایتان توجه کنید، مخصوصاً در خرید مواد غذایی.

20. خودتان غذا بپزید

خودتان غذا درست کنید تا هزینه‌های اضافی خرید غذا از بیرون را کاهش دهید. با پخت و پز در خانه، کنترل بیشتری بر مواد اولیه و کیفیت غذا دارید و می‌توانید غذای سالم‌تری بخورید، چون از مواد تازه و بدون افزودنی‌های مضر استفاده می‌کنید.

21. از روش مدیریت پول ژاپنی‌ها (کا کی بو) استفاده کنید

 

روش مدیریت پول ژاپنی‌ها که به کا کی بو معروف است، به معنی دفترچه حساب‌های خانگی است. در این روش ژاپنی‌ها به جای تمرکز بر چیزهایی که نمی‌توانند بخرند بر روی چیزهایی که می‌توانند بخرند متمرکز می‌شوند. روش کا کی بو براساس چهار پرسش شکل گرفته است:

• چقدر پول دارم؟
• چقدر میخوام پول پس‌انداز کنم؟
• چقدر خرج می‌کنم؟
• چطور می‌توانم شرایط را با پس‌اندازی که دارم بهتر کنم؟

برای استفاده از این روش باید دو دفترچه تهیه کنید. یک دفترچه بزرگ و یک دفترچه کوچک. در دفترچه بزرگ تمام درآمدی که دارید را می‌نویسید و در دفترچه کوچک که همیشه باید همراه شما باشد تمام هزینه‌ها و خرج‌های کوچک و بزرگ خود را می‌نویسید. اینگونه می‌توانید تمامی درآمدها و هزینه‌های خود را مدیریت کنید.

22. دخل و خرج زندگی از دخل و خرج کسب و کار جدا

چگونه حقوق خود را مدیریت کنیم؟. اگر این سوال، سوال شماست باید بدانید که جدا کردن دخل و خرج شخصی از کسب‌وکار برای مدیریت مالی بهتر بسیار مهم است، مخصوصاً برای صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و فریلنسرها. این کار به دلایل زیر ضروری است:

• مدیریت مالی آسان‌تر: وقتی حساب‌های شخصی و کاری جدا باشند، مدیریت درآمد و هزینه‌های کسب‌وکار راحت‌تر است و محاسبه سود و زیان ساده‌تر می‌شود.
• شفافیت بیشتر: با تفکیک این دو، می‌توانید مشخص کنید کدام هزینه‌ها مربوط به زندگی شخصی است و کدام به کسب‌وکار تعلق دارد. این شفافیت به برنامه‌ریزی دقیق‌تر کمک می‌کند.
• کنترل بودجه بهتر: حساب‌های جداگانه اجازه می‌دهند بودجه مشخصی برای زندگی شخصی و کاری تعیین کنید و از برداشت بی‌دلیل از منابع کاری برای نیازهای شخصی جلوگیری کنید.
• حرفه‌ای‌گری: داشتن حساب‌های جدا نشان‌دهنده مسئولیت‌پذیری و حرفه‌ای بودن شماست و تصویر بهتری از شما به عنوان یک کارآفرین ارائه می‌دهد.

23. برای گرفتن تصمیمات مالی بهتر همیشه در حال یادگیری باشید

دنیای مالی پیچیده است و با یادگیری مداوم می‌توانید از فرصت‌ها استفاده کنید. این کار را با روش‌های زیر انجام دهید:

• مطالعه مداوم: کتاب‌ها، مقالات و منابع آنلاین مالی را بخوانید تا اطلاعات جدید کسب کنید.
• شرکت در دوره‌ها: در کارگاه‌ها یا کلاس‌های آموزشی مالی شرکت کنید تا از دانش متخصصان بهره‌مند شوید.
• مشاوره بگیرید: با حسابداران یا مشاوران مالی صحبت کنید تا تصمیم‌های بهتری بگیرید.
• یادگیری از دیگران: از تجربیات دوستان و خانواده که در امور مالی موفق بوده‌اند، ایده بگیرید.
• دنبال کردن اخبار اقتصادی: اخبار مالی را دنبال کنید تا از تغییرات بازار آگاه باشید.

سخن پایانی

در این مقاله به طور کامل به این موضوع اشاره کردیم که چگونه پول را مدیریت کنیم؟. مدیریت پول، فراتر از یک مهارت، یک سبک زندگی است که می‌تواند شما را به سمت استقلال مالی و آرامش در آینده هدایت کند. با به کارگیری این 23 تکنیک ساده و مؤثر، می‌توانید کنترل کاملی بر منابع مالی خود داشته باشید و با هوشمندی بیشتر، تصمیمات مالی بهتری بگیرید. از ارزیابی وضعیت مالی و تعیین اهداف دقیق گرفته تا محدود کردن خرج‌های غیرضروری و یادگیری مداوم، هرکدام از این تکنیک‌ها به شما کمک می‌کنند تا نه تنها در کوتاه‌مدت بلکه در بلندمدت نیز به وضعیت مالی مطلوبی دست یابید.

چگونه مدیریت پول را به طور عملی  و واقعی یاد بگیریم؟

در دوره جامع پول، نگاهی متفاوت انداخته‌ایم به این پدیده مهم (!) و با شناخت بهتر پول، یاد می‌گیریم چگونه هزینه‌هایمان را کاهش دهیم، درامدمان را بیشتر کنیم و بتوانیم پس انداز و سرمایه‌گذاری کنیم.

دوره جامع پول، نگاه کاربردی و علمی به پول