تا به حال به این فکر کرده‌اید که چرا با وجود تلاش‌های فراوان، درآمد یا ثروت‌تان از یک حد مشخص بالاتر یا پایین‌تر نمی‌رود؟ دلیل این موضوع ممکن است چیزی به نام ترموستات مالی باشد. در ادامه شما را با مفهوم ترموستات مالی، عوامل تاثیرگذار بر آن، واکنش ذهن نسبت به افزایش و کاهش درآمد و همچنین باورهای مخربی که ترموستات مالی را محدود می‌کنند آشنا خواهیم کرد.

ترموستات مالی چیست؟

ترموستات مالی، در واقع سطحی ناخودآگاه از درآمد یا ثروت است که ذهن ما اجازه می‌دهد آن را تجربه کنیم. این ترموستات به‌طور پنهان، میزان پولی را که می‌توانیم در ماه یا سال به دست آوریم (درآمد)، و همچنین مقدار دارایی‌هایی که می‌توانیم داشته باشیم (ثروت)، را تعیین می‌کند.

مغز ما نسبت به این سطح از درآمد و ثروت وفادار است. اگر درآمد ما از این سطح کمتر شود، ذهن تلاش می‌کند آن را جبران کند. از طرف دیگر، اگر درآمد یا ثروتمان بیش از حد تعیین‌شده باشد، ناخودآگاه تمایل داریم آن را کاهش دهیم و دوباره به سطح آشنای قبلی بازگردیم.

اگر دوست دارید توانایی مدیریت مالی بالایی داشته باشید به شما پیشنهاد می‌کنیم مطلب سواد مالی چیست را مطالعه کنید.

عوامل تأثیرگذار بر ترموستات مالی

ترموستات مالی تحت تأثیر عوامل مختلفی شکل می‌گیرد. از مهم‌ترین این عوامل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. رابطه والدین با پول: اگر والدین ما نگاه منفی یا نادرستی نسبت به پول داشته‌اند، احتمال دارد که همین الگو در ذهن ما نیز شکل گرفته باشد.

2. آموزش‌هایی که دریافت می‌کنیم: محتوای آموزشی، دوره‌ها و منابعی که از آن‌ها یاد می‌گیریم، تأثیر زیادی بر باورهای مالی ما دارند.

3. محیط جغرافیایی: کشور یا شهری که در آن زندگی می‌کنیم، می‌تواند استانداردهای مالی ما را تغییر دهد. مثلاً درآمدی که در ایران زیاد تلقی می‌شود، ممکن است در کشوری دیگر کاملاً معمولی باشد.

4. رکوردهای شکسته‌شده در جامعه: وقتی ببینیم افراد زیادی در جامعه توانسته‌اند به ثروت‌های بالا برسند، ذهن ما نیز آن را دست‌یافتنی‌تر تصور می‌کند.

5. احساس ارزشمندی شخصی: هر چه خودمان را بیشتر لایق بدانیم، سطح ترموستات مالی ما بالاتر می‌رود.

6. روابط و شبکه‌های اجتماعی: تعاملات خانوادگی، دوستانه و حرفه‌ای نیز در شکل‌گیری نگاه ما به پول مؤثر هستند.

واکنش ذهن نسبت به افزایش یا کاهش درآمد

وقتی درآمد ما بیشتر از سطح ترموستات مالی ما باشد، ممکن است اتفاقات زیر رخ دهد:

• احساس گناه یا اضطراب
• افزایش غیرمنطقی در مخارج
• بذل و بخشش‌های بی‌دلیل
• نادیده‌گرفتن فرصت‌های مهم
• تصمیم‌گیری‌های عجولانه یا بدون فکر
• انجام رفتارهایی که باعث کاهش درآمد یا موقعیت ما می‌شوند

اما اگر درآمدمان کمتر از حد معمول ذهن‌مان باشد، معمولاً انگیزه‌ی بیشتری برای تلاش پیدا می‌کنیم:

• پیگیری و جست‌وجوی فرصت‌ها
• تمرکز بیشتر روی کار و اهداف
• تلاش و پشتکار برای بازگشت به سطح قبلی

باورهای مخربی که ترموستات مالی را محدود می‌کنند

برخی باورهای ناخودآگاه می‌توانند باعث شوند سطح ترموستات مالی‌مان پایین بماند. مثل:

• پول دردسرساز است
• ثروت با صداقت هم‌زمان وجود ندارد
• پول زیاد، حلال نیست
• پولدار شدن برای ما نیست
• ثروت با فساد همراه است
• در این کشور، تلاش بی‌فایده است

سخن پایانی

ترموستات مالی، نقش بسیار مهمی در وضعیت مالی ما دارد. شناخت و اصلاح این ترموستات می‌تواند ما را به سطحی از درآمد و ثروت برساند که واقعاً شایسته‌ی آن هستیم. برای تغییر آن، باید باورهای محدودکننده را شناسایی کرده و قدم به قدم ذهن‌مان را برای موفقیت‌های بزرگ‌تر آماده کنیم.