این روزها انجام مدیتیشن میان بسیاری از افراد، مخصوصا افراد علاقه‌مند به تمرین‌های آرامش‌بخش یا ورزش‌هایی مثل یوگا، باب شده. در این میان احتمالا بسیاری از مردم این سوال را در ذهن شان دارند که فواید مدیتیشن چیست؟ آیا اصلا علم مدیتیشن را تایید می‌کند یا این‌هم یک روش کلاهبرداری جدید از طرف شیادان است؟

خب باید این مژده را بدهم که علم سال‌هاست اثربخش بودن مدیتیشن را تایید کرده. در این مقاله و با مطالعه فواید مدیتیشن که همه‌شان توسط تحقیقات علمی ثابت شده، بهتر با تاثیر این تمرینات روی انسان آشنا می‌شوید. منبع اغلب تحقیقات این مقاله، سازمان NCBI یا همان مرکز ملی اطلاعات زیست‌فناوری آمریکاست. 

فواید مدیتیشن چیست؟

تصویر: با توجه به اینکه در دنیای مدیتیشن و ذهن آگاهی خرافات زیادی وارد شده، بهتر است اطلاعاتی را در مورد آن باور کنیم که واقعا منبع علمی دارند.

فوایدی که در ادامه در مورد مدیتیشن ذکر می‌کنم، همه‌شان به منبعیت مقالات علمی منتشر شده در سایت‌هایی مثل ncbi هستند. در ادامه البته لینک بعضی از این تحقیقات را هم برای تان قرار می‌دهم.

1_ کاهش کورتیزول

تحقیقات نشان داده مدیتیشن سطح کورتیزول را کاهش می‌دهد! در واقع تحقیقات ثابت کرده‌اند که انجام مدیتیشن ذهن آگاهی، باعث می‌شود کورتیزول که همان هورمون استرس است کم‌تر در بدن ترشح شود. کورتیزول کم‌تر عملا به معنی کاهش اضطراب، استرس و افسردگی در انسان است.

2_ کنار آمدن با استرس

با توجه به اینکه مدیتیشن سطح استرس در بدن انسان را کم می‌کند؛ افرادی که به طور مداوم این تمرین را انجام می‌دهند در موقعیت‌های استرس‌زا، راحت‌تر خودشان را کنترل کرده و با ترس‌ها کنار می‌آیند. نتیجه چنین چیزی کاهش تصمیم‌های احساسی و ناگهانی است که امکان دارد همراه یک عمر پشیمانی باشند.

3_ کاهش علائم افسردگی

پزشکان می‌گویند یکی از دلایل اصلی ابتلای انسان به افسردگی، وجود استرس و اضطراب در زندگی است. طبق تحقیقات منتشر شده در سایت هاروارد؛ مدیتیشن روی بخش‌هایی ‌ از مغز مثل مرکز من (me center) و همینطور مرکز ترس (amygdala) تاثیر می‌گذارد. نکته جالب اینجاست که هر 2 این بخش‌ها با افسردگی ارتباط مستقیم دارند.

4_ بهبود حافظه

تصویر: مدیتیشن به دلیل مبارزه با استرس، باعث می‌شود روند کمبود حافظه کندتر پیش برود.

در تحقیق بالا که در سایت هاروارد منتشر شده، همینطور به این موضوع اشاره شده که: افراد علاقه‌مند به مراقبه که به طور مداوم آن را انجام می‌دهند، ماده خاکستری بیشتری در مغزشان دارند. این ماده ارتباط زیادی با حافظه دارد و عملا کمبودش باعث مشکلات حافظه می‌شود.

5_ بهبود رفتار

همانطور که تا اینجا متوجه شدید، مدیتیشن کردن به شما کمک می‌کند طی روز استرس و اضطراب کم‌تری را تجربه کنید. یکی از نتایج این موضوع، این است که فرد به انسان شادتری تبدیل شده و احساسات بهتری خواهد داشت.

6_ آموزش دوباره مغز

اگر در دوره‌هایی مثل شهامت یا وبینارهای مرتبط استاد بهرام پور شرکت کرده باشید، احتمالا با کارکرد مغز آشنایی دارید. همانطور که استاد بهرام پور هم می‌گوید؛ در موقع ایجاد یک اتفاق غیر منتظره، بخش آمیگدال در مغز ما قدرتمندتر می‌شود. در این شرایط آمیگدال 2 واکنش در اختیار ما می‌گذارد:

• یا در موقعیت حمله قرار می‌گیریم،
• یا فرار می‌کنیم.

به همین دلیل است اغلب در موقع تعارض با یک نفر، یا از موقعیت فرار می‌کنیم یا با او پرخاشگری می‌کنیم. حالا نویسنده و محقق معروف، Bracha Goetz می‌گوید: مدیتیشن می‌تواند به ما در برنامه‌ریزی دوباره مرکز من و همینطور آمیگدال کمک کند تا در موقعیت‌های استرس‌زا، واکنش‌های بهتری نشان بدهیم. پس یکی دیگر از مزایای مدیتیشن هم بهبود فعالیت مغز برای تصمیم‌گیری است.

7_ بهبود کارکرد قلب

شیراق شاه، پزشک و بنیانگذار پلتفرم مراقبت‌های بهداشتی Push Health می‌گوید: تحقیقات نشان داده که مدیتیشن می‌تواند خطر بیماری‌های قبلی و عروقی را کاهش بدهد. مدیتیشن در واقع تاثیر مثبتی بر فشار خون، اثربخشی عضلات قلب داشته و خطر مرگ در اثر مشکلات قبلی را کم می‌کند.

8_ کاهش فشار خون

تصویر: فشار خون در دنیای امروزی به یکی از رایج‌ترین نگران‌کننده‌ترین بیماری‌ها تبدیل شده.

مطالعاتی که در آمریکا انجام شده، نشان می‌دهد که فشار خون بالا حدود 30 درصد از بزرگسالان آمریکایی را تحت تاثیر قرار داده. همینطور پزشکان می‌گویند فشار خون بالا عملا یک اپیدمی جهانی است که خطر سکته مغزی و حمله قلبی را بالا برده. در ادامه تحقیقاتی که پیرامون تاثیر مدیتیشن و فشار خون انجام شده، نشان داده که مدیتیشن به تنهایی و حتی بدون کمک دارو، می‌تواند فشار خون را کاهش بدهد.

9_ افزایش سروتونین

سروتونین یک ماده شیمیایی است که در سلول‌های عصبی تولید می‌شود و باعث بهبود خلق و خوی انسان و ایجاد احساس شادی خواهد شد. پزشکان از سروتونین به عنوان یک ماده ضد افسردگی طبیعی یاد می‌کنند! حالا مطالعات و تحقیقات نشان داده که مدیتیشن کردن باعث افزایش سطح سروتونین می‌شود.

10_ کمک به ترک عادت

بسیاری از رفتارها و عادت‌های بدی که ما انسان‌ها داریم، به دلیل عدم آگاهی‌مان از انجام آنهاست. بنابراین هر عملی که باعث افزایش آگاهی شما از رفتارهای‌تان طی روز شود، می‌تواند به شما در ترک این عادات بد کمک کند. مدیتیشن هم که عملا به عنوان یکی از بهترین روش‌های افزایش آگاهی ذهن دیده می‌شود، به عنوان یک تمرین عالی برای ترک عادت در نظر گرفته می‌شود.

11_ افزایش تمرکز

در حالت عادی ذهن ما بین افکار مختلف سرگردان است. از بدهی که به فلان شخص داریم تا صحبت یکی از دوستان که باعث ناراحتی‌مان شده. این در حالی است که حین داشتن این افکار، احتمالا در حال کار کردن هم هستیم! مدیتیشن عملا یک تمرین تمرکز است که به ما یاد می‌دهد در یک لحظه، صرفا روی یک چیز تمرکز کنیم و تمرکز بیشتری داشته باشیم.

12_ افزایش قدرت استقامت

چه بخواهیم و چه نه، ما در طول روز با موقعیت‌های خسته‌کننده بسیار زیادی روبرو هستیم. از ترافیک تا حضور در یک جلسه خسته‌کننده یا حتی مشاهده اجباری یک برنامه تلویزیونی به خاطر خانواده. یکی دیگر از مزیت‌ها و فواید مدیتیشن این است که ذهن و انسان را صبور می‌کند و قدرت استقامت در این لحظات را افزایش می‌دهد.

13_ ایجاد زمان برای سکون

ببینید، دنیای این روزهای ما انسان‌ها بر خلاف دنیای چند نسل قبل‌ترمان، بسیار شلوغ است و این باعث شده عملا ما هیچ زمانی را برای خلوت کردن با خودمان و همینطور سکون ذهنی نداشته باشیم. اما عادت به انجام مدیتیشن باعث می‌شود حداقل در روز بین 10 الی 30 دقیقه زمان سکون برای خودمان در نظر گرفته و اصطلاحا ذهن‌مان را کالیبره کنیم!

14_ رفع مه مغزی

احتمالا برای شما هم بارها پیش آمده که طی روز نتوانید تمرکز کنید، همه چیز را به راحتی فراموش کنید و… . در این حالت به احتمال زیاد با مشکل مه مغزی روبرو هستید. مه مغزی چیزی است که احساساتی مثل پریشانی، فراموشی، عدم تمرکز و… را توصیف می‌کند. اصولا ریشه این مشکل هم استرس است. خوشبختانه مشخص شده که تمرین مدیتیشن می‌تواند باعث آرام شدن ذهن شده و با افزایش تمرکز، اثرات مه مغزی را کم کند. به زبان دیگر، مدیتیشن باعث می‌شود ما به معنی واقعی کلمه بیدار شده و حواس‌پرتی کم‌تری نشان بدهیم.

15_ کاهش درد!

تصویر: مدیتیشن می‌تواند به انسان برای کاهش درد کمک کند و این موضوع را تحقیقات علمی هم ثابت کرده‌اند!

مگان جونچایا، مربی بهداشت، می‌گوید مدیتیشن روی مناطقی از مغز را که با پردازش درد مرتبط هستند؛ تاثیر دارد. بنابراین یک تمرین مدیتیشن مثل تمرین تنفس آگاهانه، می‌تواند به افراد در مدیریت درد مزمن کمک کند. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده که حتی یک مدیتیشن کوتاه می‌تواند تحمل درد را افزایش داده و اضطراب ناشی از آن را هم کم کند.

16_ بهبود خواب

به طور کلی مشکلات خواب امروز به عنوان یکی از رایج‌ترین مشکلات مردم جهان شناخته می‌شوند. حتی مطالعات نشان داده که در آمریکا اکثر مردم با مشکل خواب روبرو بوده و نمی‌توانند به اندازه کافی بخوابند که خب همین موضوع تاثیر بسیار زیادی روی سلامتی انسان دارد. اما خوشبختانه تحقیقات نشان داده‌اند که یکی از فواید مدیتیشن، کمک به بهبود خواب در انسان است. تاثیری که مدیتیشن روی خواب دارد؛ بیشتر از طریق تاثیری است که روی افزایش آرامش و کاهش تنش دارد.

17_ افزایش بهره وری

یکی از مهم‌ترین دلایل کاهش بهره‌وری در کار، این است که نمی‌توانیم روی یک کار خاص تمرکز کرده و دائما پرش می‌کنیم. مثلا حین کار با رایانه ناگهان به سراغ صندوق ایمیل‌ها می‌رویم، اینستاگرام را باز می‌کنیم و… .

کوری ماسکارا، بنیانگذار مرکز ذهن آگاهی در لانگ آیلند می‌گوید: آگاهی بیشتر روزانه شما را متمرکز بر وظیفه‌ای می‌کند که باید انجام بدهید، نه اینکه از پروژه‌ای به پروژه دیگر پریده و بازدهی نهایی را کاهش بدهید.

18_ افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن

بعضی تحقیقات ثابت کرده‌اند که مدیتیشن علاوه بر کاهش فشار خون، سیستم ایمنی بدن را هم تقویت می‌کند. این موضوع احتمالا باعث می‌شود که حتی عمر طولانی‌تری داشته باشید و از بیماری‌های خطرناک احتمالی دور بمانید.

19_ کاهش فرسودگی شغلی

همانطور که ما طی روز ساعات بیشتری کار می‌کنیم، استرس کاری بیشتری را تجربه کرده و احتمال فرسودگی بدنی خودمان را افزایش می‌دهیم. تحقیقات اما نشان می‌دهد که تمرین کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی و مدیتیشن، می‌تواند با کوچک کردن بخش آمیگدال که باعث ترس در انسان می‌شود، با استرس در محل کار مبارزه کرده و احتمال فرسودگی شغلی را هم کم کند.

20_ کاهش پرخوری!

تصویر: بخش زیادی از پرخوری انسان، به دلیل استرس‌هایی است که تحمل می‌کند. به این مشکل پرخوری احساسی گفته می‌شود.

می‌دانم در نگاه اول شاید عجیب به نظر برسد، اما خب مدیتیشن باعث کاهش پرخوری می‌شود. چراکه در درجه اول باعث می‌شود ذهنِ آگاه‌تری داشته و در نتیجه با آگاهی بیشتری غذا بخورید. این موضوع باعث می‌شود زودتر متوجه سیر شدن شوید. در درجه دوم هم با کاهش استرس، از اینکه طی روز پرخوری احساسی داشته باشید، جلوگیری می‌کند.

21_ افزایش احساس تاب‌آوری

فرقی نمی‌کند در ایران و میان هزاران مشکل مالی و غیر مالی زندگی کنید یا در یک کشور آسوده؛ در هر حال ذهن ما انسان‌ها به دلیل خاصیتش و طی تکامل چند ده هزار ساله، همیشه مشکلات را به یادمان آورده و باعث می‌شود احساس ضعف کنیم. خوشبختانه مدیتیشن به ذهن شما کمک می‌کند که روی جنبه‌های خوب و آرامش‌بخش زندگی تمرکز کرده و به این ترتیب احساس تاب‌آوری بیشتری کنید.

سخن پایانی مقاله فواید مدیتیشن چیست؟

خب به انتهای مقاله رسیدیم. در این مقاله با بیشتر از 20 تا از فواید مدیتیشن آشنا شدیم. در آخر اگر سوال و نظری دارید در بخش نظرات منتظر شما عزیزان هستم.

منابع:

• aramia

آرامیا چیست؟ چه بود و چه می‌شود؟!