پرخاشگری دانشآموزان؛ دلایل پرخاشگری دانشآموزان چیست؟
سرفصل های مهم این مقاله
همان‌طور که می‌دانید پرخاشگری دانشآموزان باعث ایجاد نگرانی‌هایی برای والدین شده، چراکه عدم کنترل آن ممکن است به مشکلات بسیار پیچیده‌ای منجر شود. در حقیقت رفتارهای تهاجمی و پرخاشگرانه آثار نامطلوب و بعضاً جبران‌ناپذیری بر روان افراد و همچنین روابط بین فردی می‌گذارد، اما در مقابل ارتباط مؤثر، مدیریت خشم و ابراز آن به‌طوری‌که آسیبی به اشخاص وارد نگردد؛ موجب رشد و شکوفایی شخصیت می‌شود.
توجه داشته باشید که اولین گام در مسیر مدیریت احساسات به‌ویژه خشم، شناسایی علل آن است. در این مقاله به برخی از مهم‌ترین دلایل پرخاشگری دانشآموزان اشاره می‌کنیم و نهایتاً راهکارهای مفیدی برای بهبود وضعیت روانی افراد و همچنین چگونگی آموزش مدیریت خشم ارائه می‌دهیم؛ بنابراین تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چرا دانشآموزان پرخاشگر می‌شوند؟
از جمله دلایلی که باعث پرخاشگری کودکان می‌شود، از قرار زیر است:
ویژگی‌های شخصیتی و عوامل بیولوژیکی
دانشآموزان پرخاشگر قادر به مهار احساسات و رفتار خود نبوده و رسوم جامعه را زیر پا می‌گذارند. رفتارهای پرخاشگرانه در بین افراد عجول، زودرنج، رقابت‌طلب و سلطه‌گر بیشتر دیده می‌شود. نوسانات خلقی دوران بلوغ و نیز عوامل ژنتیکی تأثیر بسزایی در میزان پرخاشگری اشخاص دارند.
البته این موارد نباید موجب یاس، ناامیدی و عدم اجرای برنامه‌‌های مؤثر در راستای مدیریت خشم شود، زیرا این رفتار‌ها قابل اصلاح بوده و در صورت آموزش صحیح و آگاه‌سازی دانشآموزان؛ می‌توان میزان پرخاشگری آنان را تا حد زیادی کاهش داد.
عوامل محیطی و الگوهای خانوادگی ناسالم
مسائلی چون فقر، محرومیت، تک والد بودن، زندگی در مکان‌های ناامن، کشمکش میان اعضای خانواده، بحث‌وجدل میان زوجین، سخت‌گیری و یا برخورد سهل‌انگارانه در ارتباط با فرزندان، نداشتن رابطه گرم با والدین، زمینه برانگیخته شدن و خشم دانشآموزان را فراهم می‌آورد.
همچنین کودکانی که مورد آزار، تنبیه فیزیکی و بی‌مهری والدین قرار می‌گیرند در مدرسه از برقراری ارتباط صمیمانه با همسالان خود ناتوان هستند. درواقع این دانشآموزان سرخوردگی و ناراحتی خود را با انجام رفتارهای پرخاشگرانه بروز می‌دهند؛ بنابراین لازم است با فرد یا والدین او صحبت کنید و نهایتاً با توجه به نوع مشکل، چاره‌ای اندیشیده و اقدامات مناسبی انجام دهید.
رفتار نامناسب دوستان یا همکلاسی‌ها
از دانش‌آموز در مورد روابط دوستانه‌ای در مدرسه سؤال کنید. بسیاری از والدین به این موضوع بی‌توجه بوده و مدام به دنبال دلایل پرخاشگری فرزندشان هستند، درحالی‌که گاهی اوقات بدرفتاری همکلاسی‌ها که از تربیت نادرست، حسادت و موارد این‌چنینی سرچشمه می‌گیرد موجب عصبانیت دانش‌آموز می‌شود.
عزت‌نفس پایین
عزت‌نفس نوعی باور به ارزشمندی خویشتن است و درواقع انسان دارای عزت‌نفس بالا می‌داند که با وجود تمامی آسیب‌ها و ضعف‌هایش شایسته‌ی احترام است؛ چنین فردی دیگران را نیز محترم و ارزشمند می‌شمارد.
عزت‌نفس و داشتن مهارت‌های ارتباطی از عوامل مهم در ارتباط مؤثر با دیگران است، بنابراین می‌توان بیان کرد؛ توجه بیش‌ازاندازه به ارزیابی‌های اجتماعی که در پی عدم احساس ارزشمندی ایجاد می‌شود و همچنین ناتوانی در دوست‌یابی و کنترل خشم پیامدهای عزت‌نفس پایین هستند.
مقایسه، تحقیر، نادیده گرفتن و برچسب زدن بر دانش‌آموز
توجه داشته باشید که پرخاشگری یک واکنش کلی نسبت به ناکامی‌هاست. در نتیجه می‌توان شاهد رفتارهای پرخاشگرانه از سمت افرادی بود که دائماً در مدرسه با دیگران مقایسه می‌شوند و مورد تحقیر و سرزنش معلمان قرار می‌گیرند.
علاوه بر این از یاد نبرید که خطاب کردن دانشآموزان با ویژگی‌های ناپسند و اهانت به آنان، زخم‌های عمیق روانی برجای می‌گذارد. نکته دیگری که بسیار حائز اهمیت است؛ در نظر گرفتن استعدادهای دانش‌آموز است. ممکن است شخصی نمره بالایی در امتحانات کسب نکند، اما در زمینه‌های دیگری چون ورزش و هنر بسیار موفق عمل کند و افتخارآفرین باشد؛ در این صورت تمرکز بر نمرات وی و نادیده گرفتن سایر توانایی‌های فرد به ناراحتی و پرخاشگری او می‌انجامد.
چطور می‌توانیم پرخاشگری دانشآموزان را کنترل کنیم؟
حال این پرسش مطرح است که در جهت مدیریت خشم دانشآموزان، چه اقداماتی می‌توان انجام داد؟ در این بخش به بررسی روش‌هایی می‌پردازیم که پیاده‌سازی آن‌ها در محیط خانواده و مدرسه نقش بسیار مهمی در راستای بهبود رفتار دانشآموزان ایفا می‌کند.
روش اول: آموزش
آموزش مهارت‌هایی چون دوست‌یابی، سازگاری، همکاری و همدلی، کاهش اضطراب، مسئولیت‌پذیری و تعاملات بین فردی با افزایش کفایت اجتماعی کودکان و نوجوانان منجر به کاسته شدن میزان پرخاشگری در آن‌ها می‌شود.
همچنین ایجاد هماهنگی و ارتباط مؤثر بین والدین و آموزش فرزند پروری از عواملی است که پرداختن به آن نتایج بسیار مطلوبی در پی خواهد داشت.
روش دوم: ورزش و بازی‌های گروهی
شرکت کردن دانشآموزان در ورزش‌های گروهی که به شکلی هدفمند برای کنترل خشم برنامه‌ریزی‌شده‌اند و فعالیتشان در بحث‌های کلاسی تا حد زیادی به کاهش پرخاشگری آن‌ها کمک می‌کند.
روش سوم: نشان دادن پیامدها
شما می‌توانید با انجام فعالیت‌هایی مانند هدیه کتاب‌های آموزشی، نمایش و تئاتر به شکل غیرمستقیم دانشآموزان را نسبت به رفتارهای اشتباهشان و نتایج آن‌ها آگاه‌سازید.
سخن پایانی مقاله پرخاشگری دانشآموزان
پرخاشگری از جمله رفتارهای پرخطری است که مانع برقراری ارتباط مؤثر، رشد و شکوفایی شخصیت می‌گردد. عدم کنترل خشم موجب ایجاد تصویر منفی در میان همسالان و طرد از سوی آن‌ها می‌شود که نهایتاً آسیب‌های روانی و عاطفی بیشتری را برای فرد به دنبال دارد. در این مقاله ابتدا به بررسی علل پرخاشگری دانشآموزان و سپس راهکارهایی پرداختیم که توجه به آن‌ها در راستای مدیریت خشم مفید واقع می‌شود.
مقالات مناسب و خواندنی دیگر در مورد خشم و پرخاشگری
- واکاوی خشم؛ خشم چیست و چرا خشمگین می‌شویم؟
- کنترل خشم در زنان؛ دلایل، راهکارها و درمان!
- راه‌های کنترل خشم در زندگی زناشویی؛ 8 راه مدیریت خشم نسبت به همسر!
چگونه با کودکان لجباز و پرخاشگر رفتار کنیم؟
بسیاری از ما با کودکانی روبرو می‌شویم که لجباز هستند. نجوه رفتار با این کودکان، باید حرفه‌ای و اصولی باشد؛ چون کودکان روحیات حساسی دارند و نحوه غلط برخورد با آنان، می‌تواند آینده‌شان را تحت تاثیرات بدی قرار دهد. پس با بهترین روش‌های رفتار با کودکان انتقاد ناپذیر و لجباز، در دوره زیر آشنا شوید. روی لینک زیر کلیک کنید:
