تا سخن از سخنرانی می‌شود، ذهن افراد به سمت سالن همایش و صحبت یک مسئول و یا یک فرد معروف در رابطه با یک موضوع خاص می‌رود. سخنرانی صرفا به معنی صحبت و ارائه یک فرد آکادمیک یا مسئول نیست، بلکه خیلی از رابطه‌های روزانه ما را در بر می‌گیرد. همه ما روزانه بارها در جمع خانواده و دوستان، در دانشگاه و در محل‌کار و سایر مکان‌ها همانند یک سخنران صحبت کرده‌ایم. می‌خواهیم در این مقاله مفهوم سخنرانی چیست را مورد بررسی قرار بدهیم و بپردازیم به اینکه یک سخنران خوب چه ویژگی‌هایی دارد. پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای متن با ما همراه باشید.

مفهوم کلمه سخنرانی چیست؟

سخنرانی به معنی ارائه یک مطلب، در شرایطی خاص، به مخاطب است. مخاطب شما ممکن است دوست، رئیس، همکلاسی‌، همکار و یا گروه خاصی از انسان‌ها باشند. آنچه مهم است این است که حین سخنرانی تلاش می‌کنیم مطلبی را با بیان مناسب به دیگران انتقال دهیم. حال موضوع این صحبت می‌تواند هر چیزی باشد.

هدف از سخنرانی چیست؟

هدف از سخنرانی به‌صورت کلی ارائه مطلب است. با این حال، این هدف بسته به شرایط می‌تواند جزیی‌تر نیز شود. برای مثال هدف یک فروشنده از صحبت ممکن است قانع کردن مخاطب و ترغیب آن‌ها به خرید یک محصول باشد. از طرف دیگر هدف یک معلم می‌تواند آموزش باشد، هدف یک رهبر می‌تواند افزایش اتحاد و همدلی در بین افراد و ترغیب آن‌ها به‌سوی هدفی خاص باشد. آنچه مهم است، این است که بدانیم سخنرانی می‌تواند با اهداف بسیار متنوعی انجام‌ شود و نمی‌توان آن را به یک حیطه مشخص تقلیل داد.

چرا شروع سخنرانی اهمیت زیادی دارد؟

اگر پای سخنرانی تعدادی از افراد نشسته باشید، می‌دانید که احتمالاً مهم‌ترین بخش شروع آن است. سخنرانی‌هایی در ذهن حضار ماندگار می‌شوند که شروعی جذاب و خیره‌کننده داشته باشند. چنین صحبت‌هایی، ما را به دنبال خودشان می‌کشند و ترغیبمان می‌کنند که به ادامه آن گوش بدهیم.

اگر یک شروع قدرتمند و تأثیرگذار باشد، مخاطب را تا آخر به خود جذب کرده و تضمینی مناسب برای این است که نکات برای همیشه در ذهن مخاطب باقی بماند. اگر سخنرانی دارید، حتماً توجه کنید که برای طراحی یک شروع ایدئال وقت بگذارید.

• مطلب مرتبط: شروع سخنرانی جذاب با بهترین تکنیک‌ها

چرا پایان سخنرانی بسیار مهم است؟

همانطور که پایان‌بندی فیلم‌ها و پایان‌بندی کتاب‌ها در ذهن‌ها ماندگار می‌شود، پایان‌بندی یک سخنرانی نیز در ذهنمان حک خواهد شد. پایان ‌سخنرانی چکیده‌ای از مهم‌ترین نکات مطرح شده است که به مخاطبین کمک می‌کند محتوا را ساده‌تر به ذهن بسپارند.

اگر سخنرانی‌تان بدون نشانه‌ای از پایان‌گرفتن آن یا بدون یک پایان‌بندی خوب به آخر برسد، احتمالاً تلاش‌های خود را برای یک ارائه دلپذیر زایل کرده‌اید. بنابراین برای یک پایان خوب فکر کنید و آن را به صورت مطلوبی طراحی کنید.

• مطلب مرتبط: 6 روش کاربردی برای پایان سخنرانی تاثیرگذار

ویژگی‌های یک سخنرانی خوب چیست؟

به‌صورت کلی عوامل بسیار مهمی هستند که می‌توانند پر کیفیت سخنرانی ما موثر باشند. با این حال نمی‌توان همواره همه مخاطبان را راضی نگه داشت. چرا که افراد سلیقه‌های متفاوتی دارند و هر کدام از آن‌ها یک‌سری از ویژگی‌های خاص را در سخنران دنبال می‌کنند. در این قسمت به چند عامل کلی که می‌توانند موثر باشند اشاره می‌کنیم:

1- محتوای سخنران؛ اولین عامل تعیین‌کننده

اولین عاملی که در سخنرانی ما موثر است، محتوای آن است. قبل از همه‌چیز به یک محتوای خوب نیازمندیم. اگر به محتوای سخنرانی افراد بزرگ و بامهارت نگاه کنیم، می‌توانیم ببینیم که همگی درک خیلی خوبی از موضوع مورد بحث دارند و می‌توانند به بهترین شکل و به سادگی هر چه تمام‌تر سخنان خود را به مخاطب انتقال دهند. در واقع سخنران باید محتوا را متناسب با سطح درک عموم تنظیم کند و از پیچیده‌گویی و یا ساده‌گویی افراطی خودداری کند. چرا که هر دو مورد می‌توانند مخاطب را خسته و کلافه کنند.

2- فن‌بیان؛ عاملی شدیدا تاثیر‌گذار

می‌دانید دومین عامل مهم در سخنرانی چیست؟ فن بیان! در واقع کلمات ما اول از همه باید به خوبی انتخاب شوند. سپس این کلمات باید با دقت، لحن و سرعت مناسب به مخاطب انتقال داده شوند. عوامل بسیار زیادی از جمله سرعت تنفس و یا حجم‌صدای ما هستند که می‌توانند فن‌بیان ما را به شدت تحت تأثیر قرار دهند. شما با استفاده از دوره رایگان فن بیان می‌توانید در جهت افزایش قدرت و مهارت فن بیان خود اولی و مهم‌ترین اقدام را انجام دهید.

مطلب مرتبط: فن بیان چیست؟

3- زبان بدن؛ تشکیل دهنده دو سوم پیام ما!

زبان بدن نیز یکی از عواملی است که می‌تواند در بیان ما به شدت اثرگذار باشد. زبان بدن اهمیت بسیار زیادی دارد و باید متناسب با کلام و سخنان ما باشد. زبان بدن نیز خود عامل بسیار گسترده‌ای است که شامل نحوه ایستادن یا نشستن و نحوه تکان دادن دست‌ها و سایر قسمت‌های بدن می‌شود.

• مطلب مرتبط: زبان بدن چیست؟ قوانین، تکنیک‌ها و نکات مهم!

4- مقدمه‌چینی و پایان‌بندی

یک سخنرانی خوب همواره باید بتواند در ابتدا و انتهای خود مخاطب را درگیر کند. به همین‌خاطر باید یک شروع خوب داشته باشد و به خوبی نیز پایان پذیرد. در واقع یک مقدمه خوب می‌تواند مخاطب را نسبت به ادامه کار آگاه کند و اگر این مقدمه جذاب باشد قطعا مخاطب نیز به سمت بحث کشیده خواهد شد. از طرف دیگر پایان‌بندی می‌تواند در نتیجه و احساس مخاطب نسبت به بحث بسیار تأثیرگذار باشد و مانند مقدمه سخنرانی، اهمیت بسیار زیادی دارد.

5- چاشنی دلپذیر شوخی و خلاقیت

شوخی و خلاقیت دو عاملی هستند که بسیار می‌توانند به جذابیت سخنرانی ما اضافه کنند. مشاهده سخنرانان با مهارت به ما نشان می‌دهد که همه آن‌ها در لحظات مناسب به شوخی و طنز می‌پردازند و اینگونه از یکنواخت‌شدن سخنران جلوگیری می‌کنند. در واقع شوخی عاملی ‌است که می‌تواند مخاطب را به‌شدت درگیر کند و از یک طرف خستگی او را رفع می‌کند و از طرف دیگر نیز تمرکز او نسبت به بحث را بیشتر می‌کند و او را بیشتر درگیر می‌کند.

• مطلب مرتبط: چطور شوخ طبع باشیم و دیگران را بخندانیم؟

چطور از استرس سخنرانی در امان بمانیم؟

بسیار بعید است که سخنرانی داشته باشید و استرس به سراغتان نیاید. حتی اگر شما فقط دو مخاطب داشته باشد. جالب است بدانید استرس  صحبت در جمع جزء قوی‌ترین ترس‌هایی است که حتی بزرگ‌ترین سخنرانان هم دچارش می‌شوند.

این استرس خود را به شکل‌های مختلفی نشان می‌دهد؛ از لرزیدن دست‌وپا تا عرق کردن و لرزش صدا. چند راه بسیار ساده که به صورت تیتروار خدمتتان ارائه می‌کنیم، می‌تواند راهکارهای خوبی برای درمان استرس سخنرانی باشد:

• مختصر و کوتاه شروع کنید
• مکان راحت انتخاب کنید
• روی موضوع بحث تسلط کامل داشته باشید
• برنامه ریزی داشته باشید
• از ابزارهای خوب و مناسب استفاده کنید
• تمرین زیاد داشته باشید
• به خودتان قوت قلب بدهید
• خیال کنید برای عده‌ای از دوستان بسیار صمیمی‌تان در حال صحبت هستید
• فراموش نکنید اشتباهات کلامی و گفتاری شما برای دیگران بزرگ نیست

تپش قلب در هنگام سخنرانی چرا به وجود می‌آید؟

همانطور که گفتیم، وجود استرس و اضطراب در هنگام سخنرانی بسیار رایج است. یکی از نشانه‌های این استرس هم تپش قلب است. اما چرا؟

علت را باید در عملکرد مغز جستجو کنیم. ما به لحاظ زیست شناسی، طوری تنظیم شده‌ایم که به خطرات مختلف پاسخ دهیم. این بخشی از سیستم بقای ما و راز موفقیت ما به عنوان یک گونه جان‌دار است. وقتی چیزی را تهدیدکننده می‌یابیم، بخش «خزنده» مغزمان فوراً بدن را برای «مبارزه» یا «فرار» از مهلکه آماده می‌کند.

هورمون‌های آدرنالین و کورتیزول ترشح و در نتیجه با افزایش فشار خون، ضربان قلب بالا رفته و وادار به تنفس تندتر می‌شویم.

چگونه موضوع سخنرانی‌مان را انتخاب کنیم؟

انتخاب موضوع سخنرانی با اینکه کار دشواری است، اما بی‌اندازه اهمیت دارد. در بسیاری از مواقع، انتخاب موضوع از قبل انجام شده است. با این حال، خیلی مواقع دوست داریم به دنبال موضوعات خوبی برای ارائه بگردیم چون:

اگر موضوع جذاب باشد:

زبان بدن در سخنرانی چه کاربردی دارد؟

آیا می‌دانید بخش عمده‌ای از نفوذ کلام ما به خاطر زبان بدن ماست؟ اگر بگوییم حتی از خود کلام بیشتر، باورتان می شود؟ اغلب ما یشتر روی محتوای کلامی تمرکز می‌کنیم و یادمان می‌رود که تاثیر زبان بدن در سخنرانی حتی از کلام نیز بیشتر است. مثلاً لحن صدا را نیز در زمره زبان بدن به حساب می‌آورند.

تحقیقات نشان داده توانایی ما برای برقراری ارتباط مؤثر با مخاطبان و تأثیر گذاشتن روی آن‌ها،‌ به صدا و زبان بدنمان وابستگی زیادی دارد. نتایج یک پژوهش نشان داد بیش از ۵۵ درصد از منظور ما از طریق زبان بدن منتقل می‌شود. یعنی بیش از نیمی از چیزی که در ذهن داریم!

دلایل اصلی ترس از سخنرانی چیست؟

تحقیقات علمی نشان داده است مهم‌ترین دلایل ترس از سخنرانی، از قرار زیر است:

• تلاش مغز ما برای حفظ بقا و در نتیجه فرار از مهلکه!
• دلایل فیزیولوژیکی در شرایط تهدیدآمیز و ترسناکی
• باورهای قبلی و نقش کودکی
• شرایطی که ممکن است برای خود متصور شویم

چرا باید سخنرانی علمی را یاد بگیریم؟

خیلی از پژوهشگران، محققین، اساتید دانشگاه، معلمین، مقامات محلی و کشوری و بسیاری از افراد دیگر، گاهی نیاز پیدا می‌کنند تا برای افرادی سخنرانی کنند. اگر شما هم چنین چهره‌ای هستید یا در حال تبدیل شدن به چهره‌ای علمی هستید، لازم است سخنرانی علمی را فرا بگیرید تا در موقعیت‌های دعوت شدن یا نیاز پیدا کردن به حضور در چنین جمع‌هایی، اسیر و گرفتار نشوید.

از کجا جملات قشنگ برای سخنرانی پیدا کنیم؟

فرق هست بین یک سخنران معمولی که کلام کم اثر، خشک و کم نفوذی دارد با کسی که بیان مطلوب، اثربخش و پرنفوذی ارائه می‌دهد.

استفاده از جملات قشنگ برای سخنرانی این تفاوت را ایجاد می کند. اگر یاد بگیرید از این جملات استفاده کرده و شروع و پایان را هم با این طرح جلو ببرید که از کلام متفاوتی استفاده کنید، بدون شک سخنرانی ماندگار‌تری خواهید داشت.

سخن پایانی

در این مقاله به اینکه سخنرانی چیست و ویژگی‌های یک سخنران خوب پرداختیم. سخنرانی به معنی انتقال و ارائه یک مطلب در شرایطی خاص به مخاطبی خاص است و می‌تواند مکالمات روزانه و مکالمات رسمی‌تر ما را در بر بگیرد. یک سخنرانی می‌تواند با اهداف بسیار گسترده‌ای انجام شود. از طرف دیگر نیز  به‌شدت متاثر از محتوای کلام، فن‌بیان افراد، زبان بدن و خلاقیت افراد است.

بهترین دوره سخنرانی چیست و چگونه یک سخنران فوق‌حرفه‌ای شویم؟

اینجا جعی از بهترین اساتید سخنرانی و فن بیان ایران جمع شده و یک دوره کم‌نظیر برایتان طراحی کرده‌اند. بعد از دوره جامع سخنرانی و فن بیان، تمام مهارت‌های یک سخنران حرفه‌ای را کسب کرده‌اید. روی تصویر زیر کلیک کنید: