آیا نگران آینده خود هستید؟ آیا کسی میتواند با دقت نزدیک به 90 درصد پیش بینی کند که سرانجام رابطه شما چه خواهد شد؟ خوشبختانه دکتر جان گاتمن، استاد دانشگاه ایالتی واشنگتن، 40 سال از عمرش را صرف مطالعه هزاران زوج در آزمایشگاهی موسوم به «آزمایشگاه عشق» کرد.
تحقیقات او تفاوتهای قابل پیشبینی میان زوجهای خوشبخت و ناراضی را کشف کرد. او همراه با همسرش، دکتر جولی گاتمن، رویکردی را توسعه داد که نه تنها روابط سرد و بی روح را تا حد زیادی بهبود میبخشد و درمان میکند، بلکه روابط شاد را نیز تقویت میکند.
حدود نیمی از زوجهایی که در کارگاههای آموزشی دکتر گاتمن شرکت کردند و روابطشان دچار تزلزل شده بود، به زندگی عادی و عاشقانه خود بازگشتند. طی سالها، دکتر جان گاتمن هفت نشانه حیاتی را پیدا کرده است که مشخص میکند که آیا یک رابطه موفق خواهد شد یا شکست خواهد خورد. بیایید این هفت نشانه را ما هم بشناسیم و از آن استفاده کنیم.
نشانه اول: شما و شریک عاطفیتان (همسرتان) یکدیگر را درک میکنید یا خیر؟
زوجهایی که روابط پایداری دارند، اغلب در رویاها، آرزوها، ترسها و حتی چیزهایی که از آن خوششان میآید و یا بدشان میآید، مشترک هستند. آنها میدانند که دیگری از چه چیزهایی خوشش میآید و چه چیزهایی ناراحتش میکند. آنها میدانند که با چه دوستان یا اقوامی رفت و آمد داشته باشند که حالشان را خوب کند و بهتر است از چه کسانی دور باشند.
زوجهای پایدار، میدانند که برنامه تلویزیونی مورد علاقه شریکشان چیست، اهداف کنونی او شامل چه چیزهایی میشود و بزرگترین عامل استرسشان در زندگی را تشخیص میدهند.
آقای گاتمن میگوید: در حقیقت روابط زوجهایی پایدار میماند که «نقشه عشق» همدیگر را داشته باشند. اگر این نقشه را هریک از شما نداشته باشید، چطور میتوانید طرف مقابلتان را درک کنید و او را دوست داشته باشید؟
برای اینکه یک نقشه عشق از شریک زندگیتان تهیه کنید، این سه سؤال حیاتی را از او بپرسید و پاسخهایش را درک کنید:
بهترین دوست شما در حال حاضر چه کسی است؟؟
دو مورد از امیدها و آرمانهای شما در حال حاضر چیست؟
آهنگ مورد علاقه شما در حال حاضر چیست؟
یادتان باشد، به دست آوردن یک شریک زندگی پایدار و دائمی سخت، اما از دست دادنش خیلی آسان است. اگر او را سخت به دست آوردهاید، راحت از دستش ندهید. برای داشتن یک روابط سالم و واقعی، باید بتوانید «نقشه عشق» تهیه و آن را دائماً به روزرسانی کنید.
نشانه دوم: خاطرخواهی و ابراز علاقه شما و یارتان چقدر بالاست؟
این شاید مهمترین نشانه از میزان رضایتمندی شما و همسرتان از زندگی زناشویی است. شما و یارتان تا چه اندازه مورد تحسین یکدیگر قرار میگیرید؟ چه قدر دیدگاه مثبتی به هم دارید؟ هرچه میزان تحسین، علاقه و به قول معروف «خاطرخواهی» شما بیشتر باشد، این دیدگاه مثبت هم با یک رابطه خطی بیشتر میشود.
چنین زوجهایی، به احتمال قوی یک رابطه پایدار و شاد خواهند داشت. دید منفی اما، باعث بروز دردسر و اختلاف در زندگی میشود.
به طور کلی، دکتر گاتمن میگوید که وجود یک فرهنگ غنی شامل سپاسگزاری، قدرشناسی از یکدیگر و احترام متقابل، برای حفظ یک رابطه عمیق ضروری است.
یک راه ساده برای ایجاد این فرهنگ این است که سه مورد از ویژگیهای مثبت شریکتان را یادداشت کنید. سپس رویدادی را بنویسید که کیفیت این ویژگیها را نشان میدهد.
مثلاً میتوانید روی کاغذ بنویسید:
پوریا دیروز برای من میوه مورد علاقهام را خرید!
آناهیتا دیروز از من بابت خرید خواروبار و مراقبت از او، تشکر و قدردانی کرد.
و یا فرض کنید همسرتان مجبور است برای مدتی تا دیر وقت به کارکردن بیرون از منزل ادامه دهد. در این صورت برنامهای برای یک قدردانی درست و حسابی بابت زحمتهای اوع ترتیب بدهید.
علاقه و تحسین شما نه تنها باعث میشود که شریکتان احساس بهتری داشته باشد، بلکه باعث نزدیکی و عشق بیشتر شما میشود و به این ترتیب هردوی شما احساس شادی بیشتری خواهید داشت.
نشانه سوم: به جای رفتن به طرف همدیگر، از هم دور میشوید؟
روابط در لحظات خیلی کوچک ساخته میشوند. به طور کلی شما دو انتخاب بیشتر ندارید:
1- نزدیک شدن به هم
2- دور شدن از هم
زوجهایی که روابط پایدار دارند، حتی در صورت بروز دعوا و کشمکش، به طرف هم میروند و صحبت میکنند و یا واکنشهای دیگری نشان میدهند تا نشان دهند در عین حال احترام همدیگر را هم حفظ میکنند.
اما زوجهایی که عادت دارند در حین دعوا و یا بحث و مجادله لفظی از هم دور شوند (به مدت تقریباً طولانی) روابط چندان پایداری نخواهند داشت.
راههای زیادی هست تا به اندازه کافی عشق و علاقه پس انداز کنید و در مواقع ضروری از آن استفاده کنید.
مثلاً: در طول روزها، میتوانید با دادن توجه کامل خود به همسرتان به او بفهمانید که مهمترین فرد زندگیتان است.
با هم بیرون بروید، خرید کنید، پیاده روی کنید و صحبت کنید.
شما میتوانید یک «حساب بانکی عاطفی» برای خود و همسرتان باز کنید. حساب بانکی عاطفی یک حساب خودمانی و غیرواقعی است و هرروز شما باید مقداری از عاطفه و علاقهتان را در آن پس انداز کنید برای روزهای مبادا! در شرایطی که بحث یا مجادلهای بینتان پیش میآید، به اندازه کافی عشق و علاقه پس انداز کردهاید که چنین مواردی خللی در روابطتان ایجاد نکند. این حساب پس انداز به حفظ اعتماد متقابل شما و ادامه روابط خوبتان یاری میرساند.
شما بگویید: چه راههای دیگری سراغ دارید که توجه شریک زندگیتان را به خود جلب کنید؟
نشانه چهارم: شما و همسرتان هر دو به یک اندازه تأثیرگذارید!
آقای دکتر گاتمن میگوید: زوجهای عاشق را دوست دارم؛ چون هردو به یک اندازه برای روابطشان تلاش میکنند و در این راستا، احساسات و دیدگاههای یکدیگر را در نظر میگیرند. آنها تلاش میکنند زمینههای مشترک پیدا کنند.
بگذارید مثالی بزنم. فرض کنید شما میخواهید ماشینی به قیمت 40 میلیون تومان بخرید. اما همسر شما نظرش این است که این پول را برای راه اندازی یک گلخانه سرمایهگذاری کنید.
در این شرایط زوجهای خوشبخت و موفق چه میکنند؟
زمانی که صحبت شروع به گرم شدن میکند، بهترین کاری که باید بکنید این است که خودتان را آرام کنید و به دیدگاههای یکدیگر گوش دهید. زوجهای شاد همدلی را نشان میدهند، انتقاد نمیکنند و واقعاً دیدگاه طرف مقابل خود را درک میکنند. سپس آنها یک راهحل پیدا میکنند که برای هر دوی آنها کار میکند.
نشانه پنجم: مسائل قابل حل را واقعاً حل میکنند!
تحقیقات آقای گاتمن نشان داد که هر رابطهای دو نوع مشکل دارد: مشکلات قابل و مشکلات دائمی!
سادهترین راه برای تشخیص این دو نوع مشکل از هم، شدت آنهاست. مشکلات قابل حل، به سادگی هم میتوانند حل شوند. اما مشکلات دائمی، پایدارترند و یافتن راه حل برای آنها دشوار است.
فرض کنید مهرداد و مریم یک زوج هستند. آنها توافق کردهاند که چمنهای باغچه بزرگ خانهشان را مهرداد کوتاه کند. مهرداد هر جمعه بعد از صبحانه این کار را میکند. اما اخیراً به دلیل وجود یک سری از مسائل، او این کار را نمیکند. حالا دلیلش تنبلی یا هر چیز دیگری میتواند باشد. او فراموش میکند که باید چمنها را کوتاه کند. این یک مسئله قابل حل است. مهرداد سرکارش تحت فشار قرار گرفته است و زیاد حال و حوصله انجام این کار را ندارد.
چه راه حلهایی برای حل این مسئله وجود دارد؟
یک راهحل ممکن این است که مریم یادداشتی روی یخچال بگذارد تا به مهرداد یادآوری کند که چمنها بلند است و وقت کوتاه کردنش رسیده است.
راه حل دیگر این است که طی یکی دو هفته آینده مریم این کار را انجام دهد تا مهرداد کمی از حجم کارهایش کم شده و دغدغههای ذهنیاش کاهش یابد.
و راه سوم این است که کسی را برای انجام این کار به صورت موقت استخدام کنند تا جمعهها بیاید و به مدت دو ساعت چمنها را کوتاه کند.
مسائل قابل حل چطور حل میشوند؟
در زیر 5 مرحله برای حل یک مسئله قابل حل بین شده است:
1- گفتگو را به سادگی آغاز کنید. زمانی که مسئله را مطرح میکنید، مهم است که آرام و مهربان باشید، بدون اینکه از همسر خود انتقاد کنید.
2- پیشنهادات و اقدامات لازم برای درست شدن این وضعیت را دریافت کنید. دکتر گاتمن میگوید به جای هرگونه بحث یا بیانیه صادر کردن، یک راه حل عملی ذکر کنید. با این کار منفی بودن وضعیت به «مثبت» تغییر حالت میدهد.
3- خود و همسرتان را آرام کنید. اگر احساس خشم دارید، ابتدا 20 دقیقه استراحت کنید، به پیادهروی بروید، به موسیقی گوش دهید و بر روی ویژگیهای مثبت همسر خود تمرکز کنید.
4- آتش بس! نقطه نظرات و احساسات یکدیگر را در نظر بگیرید و یک راهحل که برای هر دوی شما کارساز است، بیایید.
5- دست روی نقطه ضعفهای هم نگذارید. شما حتماً میدانید چه چیزهایی هست که همسرتان را واقعاً عصبی یا ناراحت میکند. از آنها دور بمانید و هرگز در چنین شرایطی به این ویژگیها نزدیک نشوید.
با مشکلات دائمی یا غیرقابل حل چه کنیم؟
یکی از روانشناسانی که در این پروژه تحقیقاتی شرکت جسته میگوید: شما وقتی ازدواج میکنید، به طور پیش فرض مجموعهای از مشکلات غیرقابل حل را پذیرفته و انتخاب کردهاید.
فرض کنید نیکی خواهان این است که هفتهای دو سه بار، وقتش را با دوستانش بگذراند. اما بهنام میخواهد که وقتهایی که در خانه است، نیکی کنارش باشد. تفاوت بزرگی به وجود آمده است. با اینکه به نظر میرسد این یک مسئله ساده است، اما این یک مسئله دائمی است.
در شرایطی که چنین وضعیتی پدید میآید و با مسئلهای مداوم مواجه میشوید، بهترین راه این است که تفاوتهای خود را با آغوش باز بپذیرید و خود را با شرایط یکدیگر وفق دهید. در حقیقت این نکته را باور کنید که شما قرار نیست روی همه چیز توافق کنید. وجود اختلاف سلیقه کاملاً طبیعی است.
پذیرفتن اختلافات باعث رشد شما میشود.
نشانه ششم: مشکلات غیرقابل حل را تغییر میدهید یا میپذیرید؟
آقای دکتر گاتمن میگوید زوجهایی که نمیتوانند مشکلات دائمی را بپذیرند در نهایت به «انزوای عاطفی» دچار خواهند شد. آقای گاتمن پیشنهاد میدهد که به جای تلاش برای حل مشکلات دائمی، آنها را مدیریت کنید.
اگر «مشکلات غیرقابل حل» به گفتگو تبدیل شود، شانس پایداری یک زندگی به شدت زیادتر میشود.
مثال: فرض کنید امیر بچه میخواهد، اما سارا در حال حاضر نمیخواهد بچه دار شود.
یا سار میخواهد هر هفته به جایی برای عبادت برود، اما امیر به این چیزها اعتقادی ندارد.
اینها مشکلات دائمی به بار میآورد. این تفاوتها بنیادی و غیرقابل حل است.
اما زوجهای موفق وقتی با این تعارضات روبرو میشوند، یاد میگیرند که با هم سازگار شوند و خود را با شرایط به وجود آمده تطبیق دهند. آنها از مشکلات دائمی خود برای رشد استفاده میکنند. آنها درک میکنند و به رویاها و اعتقادات یکدیگر احترام میگذارند. این بدان معنا نیست که آنها همیشه باهم موافق هستند، اما زوجهای خوشحال همکاری میکنند، به یکدیگر گوش میدهند و به هم احترام میگذارند. زوجهای شاد با هم کار توافق میکنند و به یک سازش موقت میرسند. سپس از یکدیگر برای به اشتراک گذاری دیدگاه خود تشکر کنند، زیرا به آنها اجازه میدهد که یکدیگر را بهتر بشناسند.
نشانه هفتم: زوجهای خوشبخت، مفهوم واحد و مشترک پدید میآورند
تحقیقات آقای گاتمن نشان داده است که صحبت و همفکری، به احتمال بیشتری باعث ایجاد روابط پایدار بین زوجین میشود.
با دو راهی که در زیر پیشنهاد میدهیم، این مفاهیم مشترک را ایجاد کنید و روابطتان را بهبود ببخشید:
1- یک مراسم تشریفاتی برای برقراری ارتباط ایجاد کنید.
این میتواند با هرچیزی شروع و به هرچیزی ختم شود. مثلاً خوردن یک صبحانه دلپذیر به همراه هم، داشتن یک شب بسیار عالی به همراه یک جشن ساده و یا رفتن به مهمانی یا میزبانی از مهمانان باشد.
2- به سمت یک هدف مشترک کار کنید. اگر اهداف کاریتان متفاوت است، میتوانید یک هدف مشترک غیرکاری ایجاد کنید. مثلاً از طریق کمک داوطلبانه به جمعیت بی خانمانها یا تصمیم بگیرید هر ماه به خانه سالمندان سر بزنید. همچنین میتوانید تصمیم بگیرید که با هم به سفری دنباله دار بروید. اهدافی که شما هردو با آن موافق هستید را به عنوان هدف مشترک انتخاب کنید.
۲ دیدگاه دربارهٔ «ویژگی های یک رابطه امن در مقابل رابطه ناامن!»
خیلی عالی بود و من خیلی به این موارد علاقه مندم
خوشحالیم که به فکر مطالعه و رشد فردیتون هستید؛ موفق و بیشتر ازیک نفر باشید.