بوم مدل کسب و کار استروالدر یک ابزار قدرتمند بصری برای مدیریت و بهبود کسب و کارها است. کارآفرینان و صاحبان مشاغل مختلف می‌توانند با طراحی یک بوم کسب و کار مختص به بیزینس خود، پلن منحصربه‌فردی را برای موفقیت خود رقم بزنند. استروالدر مشاور و کارآفرین اهل سوئیس است که به دلیل نوآوری و فعالیت روی بوم مدل کسب و کار شهرت دارد.

بوم مدل کسب و کار استروالدر شامل 9 بخش مهم و اصلی است که جزئیات یک کسب و کار را از ابتدا تا انتها بررسی می‌کند و در راستای پیاده‌سازی اهداف و توسعه بیزینس گام برمی‌دارد. فرآیند طراحی این بوم شامل 5 مرحله کلیدی است که قصد داریم در این مقاله آن‌ها را بررسی کنیم. اگر به دنبال طراحی بوم کسب و کار استروالدر برای خود هستید، این مطلب برای شماست.

معرفی بوم مدل کسب و کار استروالدر

بوم مدل کسب و کار یک قالب مدیریت استراتژیک برای طراحی، تحلیل و توصیف کسب و کارها است. این بوم به صاحبان کسب و کارها این امکان را می‌دهد تا نمایی سطح بالا و جامع از جزئیات مورد نیاز برای رسیدن به موفقیت به دست آورند. الکس استروالدر (Alex Osterwalder) یک کارآفرین و ایده‌پرداز سوئیسی بود که در سال 2005 بوم کسب و کار را به عنوان بخشی از پژوهش دکترای خود ابداع کرد. او با همکاری ایو پیگنیور (Yves Pigneur) کتابی به نام خلق مدل کسب و کار را منتشر کردند و بوم مدل کسب و کار را توسعه دادند.

بوم مدل کسب و کار یک ابزار کاربردی و مفید است که به صاحبان مشاغل کمک می‌کند تا کسب و کار خود را بصری‌سازی و تحلیل کنند. این بوم از 9 بخش اصلی تشکیل شده است که می‌تواند تجارت‌ها را با اهداف و ارزش پیشنهادی هماهنگ کند.

اجزای بوم مدل کسب و کار استروالدر به شرح زیر است:

1. بخش‌بندی مشتریان (Customer Segment): چه کسانی از محصولات و خدمات شما استفاده خواهند کرد؟
2. ارزش پیشنهادی (Value Proposition): محصولات و خدمات شما چه کاری برای مشتریان امکان خواهند داد تا زندگی آن‌ها را بهبود ببخشند؟
3. کانال‌های توزیع (Channels): محصولات و خدمات خود را چگونه و از چه راه‌هایی به مردم معرفی کرده و می‌فروشید؟
4. ارتباط با مشتریان (Customer Relationships): استراتژی موفقیت و پشتیبانی برای مشتریان جدید چیست؟
5. جریان درآمد (Revenue Stream): منابع درآمد شما از محصول و خدمات مورد نظرتان چیست و چگونه از آن درآمد به دست می‌آورید؟
6. منابع کلیدی (Key Resources): چه افراد، مواد و بودجه‌ای برای انجام کسب و کار خود و توسعه آن نیاز دارید؟
7. فعالیت‌های کلیدی (Key Activities): چه فعالیت‌هایی در داخل شرکت و کارگاه‌ها برای توسعه کسب و کار خود لازم دارید؟
8. شرکای کلیدی (Key Partners): چه شرکت‌ها و افرادی دیگری برای توسعه و ورود به بازار نیاز دارید تا با شما همکاری و مشارکت کنند؟
9. ساختار هزینه (Cost Structure): توسعه، تولید، توزیع و پشتیبانی‌ محصولات و خدمات شما چقدر هزینه خواهد داشت؟

از مزایای کلیدی بوم کسب و کار این است که دسترسی بصری فوق‌العاده‌ای برای افراد ایجاد کرده و می‌توان با شناسایی زمینه‌های بهبود، کسب و کارها را به طور هوشمندانه‌ای توسعه و رشد داد.

فرآیند بوم مدل کسب و کار استروالدر

در هر سازمانی، چهار دلیل وجود دارد که از نوآوری و بوم مدل کسب و کار استفاده می‌شود. این چهار دلیل شامل برآورده‌سازی نیازهای بازار، معرفی خدمات یا محصول جدید در بازار، بهبود خدمات یا محصول موجود و ایجاد بازار جدید هستند. با این حال، ممکن است یک شرکت دیرینه برای حفظ موقعیت موجود خود، از بوم مدل کسب و کار بهره بگیرد. همانطور که گفتیم، بوم مدل کسب و کار استروالدر یک روش فوق‌العاده برای مدیریت استراتژیک یک تجارت و کسب و کار است.

استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های که از این بوم برای بهبود کسب و کار خود استفاده می‌کنند، چالش‌های متفاوتی خواهند داشت. بهترین کار این است که قبل از پیاده‌سازی بوم کسب و کار، آن را آزمایش کرده و به طور مداوم بوم را با بازخوردها تطبیق دهند. سپس، عدم قطعیت آن را مدیریت کنند.

• بیشتر بخوانید: مهارت های کارآفرینی
• بیشتر بخوانید: راه اندازی کسب و کار موفق
• بیشتر بخوانید: راه اندازی کسب و کار اینترنتی
• بیشتر بخوانید: اهمیت مدیریت تولید در کسب‌وکارها

5 مرحله طراحی بوم مدل کسب و کار استروالدر

بوم مدل کسب و کار استروالدر در 5 مرحله آماده‌سازی، شناخت، طراحی، پیاده‌سازی و مدیریت طراحی می‌شود. در اینجا، این مراحل را به طور کامل بررسی خواهیم کرد.

1_ آماده‌سازی (Mobilize)

نخستین مرحله برای طراحی بوم کسب و کار مدل استروالدر، آماده‌سازی است. این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل در فرایند طراحی به شمار می‌رود و فعالیت‌های اساسی در آن صورت می‌گیرد. در مرحله آماده‌سازی، صاحبان کسب و کار اهداف و انگیزه خود را از طراحی بوم کسب و کار مشخص می‌کنند و تیمی از افراد با مهارت‌های متنوع را برای انجام این فرآیند تشکیل می‌دهند. سپس، با هم‌فکری تیمی، ایده‌های اولیه برای ایجاد بوم کسب و کار شکل می‌گیرد. این ایده‌ها می‌توانند از منابع مختلفی مانند نیازهای مشتریان، روندهای صنعت، تحقیقات بازاری و خلاقیت افراد تیم خلق شوند.

یکی از بهترین تکنیک‌ها در مرحله آماده‌سازی برای ارزیابی سریع ایده‌ها، بررسی دلایل شکست و موفقیت یک ایده است. در این رویکرد، نقاط ضعف و قوت هر ایده به سرعت شناسایی شده و تیم ایده‌های قوی‌تری را انتخاب می‌کند. هم‌چنین میزان ریسک شکست کاهش پیدا می‌کند.

مرحله آماده‌سازی پایه و اساس یک موفقیت را رقم می‌زند. با تعریف اهداف مشخص و تشکیل تیم حرفه‌ای، احتمال موفقیت کسب و کار نیز افزایش پیدا خواهد کرد. در این مرحله، باید فضایی را به بحث آزاد و بیان ایده‌های مختلف تیم اختصاص داد تا به نوآوری دست پیدا کرد.

2_ شناخت (Understand)

مرحله شناخت شامل تجزیه و تحقیق در مورد عناصر مورد نیاز است و تیم طراحی باید اطلاعات کامل، جامع و دقیقی از بازار، مشتریان، رقبا و محیط کسب و کار به دست آورند. فعالیت‌های اصلی در مرحله شناخت شامل مطالعه محیط و بررسی عوامل خارجی مانند اقتصاد، شناسایی و مطالعه مشتریان و تعیین نیازها و خواسته‌های آن‌ها، درک نیاز مشتریان، مصاحبه با متخصصان و دریافت نظرات، مطالعه رقبا و بررسی مدل‌های کسب و کار و در نهایت، تحلیل مدل‌های موفق و یادگیری از تجربیات دیگران انجام می‌شود.

نکته مهم در این مرحله، اجتناب از تحقیق بیش از حد است. تحقیقات بیش از حد می‌تواند تصمیم‌گیری افراد را با مشکل مواجه کند. بهتر است نمونه‌سازی و تحقیق را به صورت جامعی انجام دهند. پرسش در مورد فرضیات یکی از نکات کلیدی در مرحله شناخت است که فرضیات رایج در مورد صنایع و مدل‌های کسب و کار را به چالش می‌کشد. با انجام درست و اصولی این مرحله، تیم طراحی بوم مدل کسب و کار می‌توانند درک عمیقی از بازار و مشتریان به دست آوردند.

فعالیت‌های این مرحله برای شرکت‌های قدیمی بیشتر است. آن‌ها باید علاوه بر مراحل ذکر شده، مدل‌های کسب و کار موجود را بررسی کرده، فرصت‌های جدید را شناسایی کنند و برای جست و جو برای مشتریان جدید و فرصت‌های رشد را آغاز کنند.

3_ طراحی (Design)

پس از جمع‌آوری تحقیقات و بازخوردها، زمان طراحی بوم مدل کسب و کار فرا می‌رسد. تیم طراحی باید بر اساس داده‌هایی که از مراحل قبلی جمع‌آوری کرده‌اند، مدل کسب و کار خود را توسعه دهند و تکمیل کنند. فعالیت‌های اصلی این مرحله عبارت‌اند از

1. ایجاد و بررسی گزینه‌های مختلف برای بوم مدل کسب و کار
2. همکاری با مشتریان و کارشناسان برای توسعه راه‌کارهای مناسب
3. آزمایش مدل‌های مختلف بوم کسب و کار
4. داشتن نگرش و ذهنیت چالشی
5. دریافت بازخورد مشتریان

انجام صحیح مرحله طراحی می‌تواند باعث ایجاد یک بوم مدل کسب و کار قابل اجرا و موفق باشد. اعضای تیم باید به چالش‌های این مرحله توجه کنند تا بتوانند به راحتی آن‌ها را پشت سر بگذارند. این چالش‌ها شامل ارزیابی میزان ریسک و پاداش بوم کسب و کار، ایجاد تعادل میان ایده‌های جسورانه و نگرش محافظه‌کارانه هستند. مهم‌ترین نکته در مرحله طراحی، خلاقیت و نوآوری است. صاحبان کسب و کارها و اعضای تیم آن‌ها نباید از شکست بترسند. آزمایش ایده‌های جدید می‌تواند باعث افزایش موفقیت و پیشرفت بیزینس شود.

6_ پیاده‌سازی (Implement)

پس از نهایی شدن مدل کسب و کار، به مرحله پیاده‌سازی می‌رسیم. مرحله پیاده‌سازی شامل موارد زیر است:

1. تعریف کلیه پروژه‌های مرتبط و تقسیم‌بندی مدل کسب و کار به پروژه‌های کوچک‌تر
2. مشخص کردن نقاط عطف در مسیر اجرای پروژه
3. سازماندهی ساختار قانونی مانند ثبت شرکت و اخذ مجوزها
4. تهیه بودجه دقیق و تعیین هزینه‌های مورد نیاز
5. ایجاد نقشه راه پروژه
6. تعیین و زمان‌بندی اجرای آن

در نهایت نیز سیستم‌هایی برای جمع‌آوری بازخورد از بازار و تطبیق مدل کسب و کار ایجاد می‌شود.

چالش‌های مرحله پیاده‌سازی شامل شناسایی و رفع موانع، حمایت و پشتیبانی از سرمایه‌گذاران، جلوگیری از تاثیر بوم کسب و کار قبلی و فعلی و طراحی کمپین‌های موثر با مشتریان و شرکا هستند. با انجام فعالیت‌های مرحله پیاده‌سازی به طور صحیح، می‌توانید بوم مدل کسب و کار خود را به طور موفقیت‌آمیزی اجرا کرده و به اهداف خود دست پیدا کنید.

• بیشتر بخوانید: هزینه راه اندازی کارخانه تولید میلگرد
• بیشتر بخوانید: بوم کسب و کار خیاطی برای کارگاه و تولیدی
• بیشتر بخوانید: طراحی بوم کسب و کار عکاسی
• بیشتر بخوانید: برآورد هزینه راه اندازی باشگاه بدنسازی

7_ مدیریت (Manage)

آخرین مرحله در فرایند طراحی بوم مدل کسب و کار استروالدر، مرحله مدیریت است. مدیریت شامل نظارت، ارزیابی، بهبود و تطبیق مدل کسب و کار با تغییرات محیطی و بازاری است. صاحبان کسب و کار و اعضای تیم آن‌ها در مرحله مدیریت باید به طور مداوم تغییرات بازار و رقبا را بررسی کنند.

سپس، از عملکرد مدل کسب و کار خود در تمامی بخش‌های کسب و کار اطمینان حاصل کرده و هماهنگی بین مدل‌های کسب و کار قبلی و جدید را مدیریت کنند. با تمرکز بر اهداف بلند مدت، تفکر کلان و پیشگام بودن در نوآوری، می‌توانید به موفقیت و پیشرفت دست پیدا کنید.

کلام آخر

بوم مدل کسب و کار استروالدر برای تمامی مشاغل و کسب و کارهای جدید و کهنه‌کار قابل استفاده است. صاحبان مشاغل می‌توانند با استفاده از یک تخته یا یک برگه سفید، این بوم را به راحتی طراحی کرده و ایده‌های خود را پیاده‌سازی کنند. بوم کسب و کار یک نقطه مرجع فوق‌العاده است که به عنوان نقشه راه برای تمام موانع پیش‌رو عمل می‌کند. این بوم ویژگی‌ها و عملکردهای آینده کسب و کارها برای دستیابی به موفقیت در بازارهای شغلی را تنظیم می‌کند.

منابع:

• hmedium.com
• pliohub.com
• creately.com
• productplan.com
• interaction.net.au
• blog.invgate.com