همه ما در مراحل مختلف زندگی در مورد اهمیت تفکر خلاق شنیدهایم؛ به راستی تفکر خلاق چیست؟ خلاقانه اندیشیدن چه ضرروتی دارد و فواید آن، کدام زمینهها را شامل میشود؟
تفکر خلاق در این عصر پیشرفت که سرعت توسعه آن آدمی را متعجب میسازد، گامی مهم و ارزشمند به سمت موفقیت است. تفکرخلاقانه، نوآوری در حل مسائل و اندیشیدن خارج از چارچوب مرسوم و متمایز از دیگران به انسان این امکان را میدهد تا به خوبی و به شیوهای منحصربهفرد چالشهای زندگی را مدیریت کند.
در این مقاله به بررسی تعریف تفکر خلاق و راههای پرورش آن خواهیم پرداخت، بنابراین تا انتها همراهمان باشید.
تفکر خلاق چیست؟
دیدن موقعیتها و مشکلات از منظری تازه و پیشنهاد ایدههای جدید در جهت حل مسائل، تفکر خلاقانه تعبیر میشود. درحقیقت تفکر خلاق به معنای توانایی متفاوت اندیشیدن، مشاهده مشکلات از زاویهای غیرتکراری و ارائه روشی خاص برای حل آنها است.
تمایل ذهن به انتخاب میانبرها موجب میشود همواره به تفکر خلاقانه نیازمند باشیم. ممکن است تصور کنید تفکر خلاقانه مختص گروه ویژهای از انسانهاست اما اینگونه نیست و شما هم قادرید با بهرهگیری از تکنیکهای پرورش تفکر خلاق در هر شرایطی نوآورانه بیندیشید. بدون شک ارائه ایدههای خلاقانه با القای احساس خوشایند مفید بودن، موجب افزایش اعتمادبهنفس شما میشود.
تکنیکهای تفکر خلاق؛ چندین تکنیک جالب و کارآمد!
در این بخش به بررسی شیوههای مؤثر و کارآمدی در رابطه با تفکر خلاقانه میپردازیم، توجه به نکات بیان شده گام مهمی در مسیر پرورش ذهن است.
تکنیک اول: تجسم آینده
در این تکنیک، ابتدا در یک سمت کاغذ تصاویری از زمان حال و سپس در سمت دیگر تصاویری از موقعیت ایدئال آینده ترسیم کنید. در مرحله بعد حال و آینده را با پلی نیم دایره به یکدیگر متصل نمایید و آنچه باید در این فاصله اتفاق بیفتد را رسم کنید.
تکنیک دوم: طوفان فکری
طوفان فکری یا بارش فکری یک تکنیک خلاقیت فردی یا گروهی است که طی آن پس از جمعآوری فهرستی از ایدهها، در جهت رسیدن به یک جمعبندی تلاش صورت میگیرد. این تکنیک چهار قاعده اساسی دارد که توجه شما را به آنها جلب میکنم:
۱. عدم محدودیت ایدهها
با افزایش تولید ایدهها، احتمال دستیابی به یک راهحل اثربخش بیشتر است.
۲. پرهیز از انتقاد
تلاش برای بهبود و توسعه یک ایده بهجای انتقاد از آن به فراهم شدن یک جو مناسب برای تولید ایدههای غیرمعمول میانجامد.
۳. استقبال از ایدههای نا رایج
رویکردهای تازه نسبت به مسائل، راهحلهای بهتری را برای مقابله با چالشها پدید میآورند.
۴. ترکیب و بهبود ایدهها
گاهی درصورت ترکیب دو ایده، میتوان به ایده بهتر و کاملتری نسبت به دو ایده قبلی دست پیدا کرد.
تکنیک سوم: نقشه ذهنی
یکی دیگر از تکنیکهای تفکر خلاق نقشه ذهنی است. در این روش که برای تولید، سازماندهی و ساختاردهی افکار و ایدهها به کار بسته میشود؛ کلمات مرتبط با استفاده از جهت یا خط به یکدیگر متصل میشوند (نمودار درختی).
نقشه ذهنی در خلاصهنویسی، برنامهریزی و یادداشتبرداری نیز مورد استفاده قرار میگیرد؛ زیرا به واسطه آن میتوان مطالب را به شکلی منسجم نمایش داد. توجه داشته باشید که نقشه ذهنی معمولاً با نوشتن یک واژه در مرکز آغاز میشود و سپس سایر ایدههای مربوطه از آن منشعب میگردند.
تکنیک چهارم: تصاویر غنی
به تصویر کشیدن ایدهها با استفاده از رنگها و نمادها باعث میشود مسائل واقعیتر جلوه کنند؛ درواقع این روش، نمایی بصری از نقشه ذهنی است که میتواند چشمانداز تازهای را در اختیار شما قرار دهد.
تکنیک پنجم: تکنیک “چرا”
برای فهم این تکنیک، دوران کودکی خود را به یادآورید؛ چراها و پرسشهای متداول از دیگران برای گسترش دریافت از محیط اطراف و پی بردن به دلایل، انگیزهها و اهداف. این روش به شما کمک میکند به گونهای تفکر خویش را به سمت خلاقیت هدایت کنید.
تکنیک ششم: درهم شکستن مفروضات
مفروضات قبلی همواره مانعی مهم بر سر راه خلاقیت و ایده پردازی محسوب میشوند چراکه باوجود آنها ناخودآگاه از حرکت ذهن به جهات مختلف جلوگیری میکند. توجه داشته باشید که ممکن است بسیاری از مفروضات قبلی، نادرست و بیفایده باشند؛ بنابراین آنها را شناسایی کرده و اجازه ندهید مانع فعالیت ذهنتان بشوند.
مهارتهای لازم برای داشتن تفکر خلاق
۱. تحلیل و بررسی؛ تحلیل و درک صحیح موضوعات پیشنیاز تفکر خلاقانه در مورد آنهاست.
۲. ذهنیت باز؛ پیشداوریهای سابق خود را کنار گذاشته و از منظره جدیدی به مشکلات نگاه کنید.
۳. حل مسئله؛ زمانی که با مشکلی مواجه میشوید، پیش از کمک گرفتن از سایرین، خودتان در مورد راههای حل آن بیندیشید.
۴. سازمانیافتگی؛ افکار و ایدههایتان را نظم دهید تا بررسی و درک آنها برای خودتان و دیگران آسانتر شود.
۵. ارتباطات؛ انتقال ایدهها به بهترین شکل ممکن از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که دیگران را ترغیب میکند تا برای راهحلهای شما ارزش قائل شوند و به آنها توجه کنند؛ بنابراین مهارتهای ارتباطی و توانایی شبکهسازی نقش مهمی در این زمینه ایفا میکنند.
سخن پایانی مقاله تفکر خلاقانه
تفکر خلاق به شما این امکان را میدهد تا به شکلی منحصربهفرد مسائل را تجزیهوتحلیل کنید و راهکاری جدید و مؤثر ارائه دهید؛ بنابراین خلاقانه اندیشیدن میتواند موقعیتهای شغلی و موفقیتهای بسیاری در زمینههای گوناگون برای شما به ارمغان آورد. در این مقاله به بررسی تعریف تفکر خلاقانه پرداختیم و نهایتاً به تکنیک و مهارتهای مهمی در این راستا اشاره کردیم.
مقالات مفید و مرتبط دیگر در مورد خلاقیت
خواندن مقالت مفید زیر هم میتواند به تفکر خلاقانه شما کمک بیشتری کند:
خلاقیت چیست و چطور می توانیم آن را در مغزمان روشن کنیم؟
خلاقیت چیست و چه کسانی خلاق هستند؟
5 راه برای ایجاد یک کسب و کار خلاقانه
10 راهکار برای افزایش خلاقیت در کودکان
دورهای که طرز فکرتان را تغییر خواهد داد…!
تا الان چگونه فکر میکردید؟ در مورد مغز چه میدانید؟ دوست دارید طرز فکرتان به طرز چشمگیر و البته مثبتی تغییر کند؟ لطفا در دوره زیر ثبت نام کنید. روی تصویر زیر کلیک کنید: