می گویند موبایل و تکنولوژی های نوین درست مثل چاقو هستند که هم با آن کیک تولد می برند و هم آدم می کشند!
بله درست است. بدی ها و خوبی های تکنولوژی درست همین قدر ضد و نقیض هستند.
همانطور که غذایی که می‏خوریم روی بدنمان اثر می‎گذارد، تکنولوژی هم مغزمان را تحت تأثیر قرار می‎دهد. در مقاله پیش رو نگاهی داریم به اینکه چطور از تکنولوژی خوب استفاده کنیم و سپس خوبی های تکنولوژی را برایتان شرح می دهیم.

آیا باید هر لحظه از تکنولوژی استفاده کنیم؟

همه ما می دانیم که خوردن اسفناج و حبوبات برای سلامتی مان خوب است. اما آیا تمام طول روز مشغول خوردن آن هستیم؟ زیاده روی در هر چیزی زیان های خودش را دارد در استفاده از موبایل و تکنولوژی هم همینطور. اما ما هنوز فکر نمی‎کنیم زیاده‎روی در استفاده از تکنولوژی برایمان خوب نیست.
نتایج یک نظرسنجی در 34 کشور دنیا نشان می دهد کاربران به طور متوسط روزی 6 و نیم ساعت از وقتشان را صرف اینترنت و استفاده از گوشی موبایل می کنند. وضع در کشورهایی مثل برزیل و فیلیپین بدتر است و ساعات آنلاین بودن به 9 ساعت در روز می رسد.
این نظرسنجی همچنین نشان می دهد یک سوم زمانی که کاربران در اینترنت می‎گذرانند صرف شبکه‎های اجتماعی می‎شود.

حتماً مقاله زیر را بخوانید تا درک بهتری از آمارها در زمینه موبایل و اعتیاد به اینترنت به دست آورید:

چگونه اعتیاد به گوشی را از بین ببریم؟

تکنولوژی چه تاثیری بر مغز انسان دارد؟

تأثیر تکنولوژی بر سلامت جسمی و روانی ما هنوز به صورت یک فکت دقیق و معتبر درنیامده است و کماکان از موضوعات روز دنیا برای محققین است. اما چیزی که مشخص است این است که موبایل، اعتیاد قرن حاضر است.
تاثیر تکنولوژی بر بروز مشکلاتی مثل استرس، کم خوابی، افسردگی، عدم رضایت از تصویر بدنی و ده ها مشکل دیگر، انکارناپذیر است.
البته، همانطور که غذای سالم و ناسالم داریم می توانیم از تکنولوژی هم به صورت خوب و بد استفاده کنیم. هم برای برقراری ارتباطات سازنده و دیدن آموزش های مفید و هم برای چرخیدن بی هدف در شبکه های اجتماعی و وقت تلف کردن.

حتماً این مقاله مرتبط را هم بخوانید: اعتیاد به موبایل ؛ اعتیاد عصر حاضر…!

تکنولوژی چطور به مغز ما راه پیدا می کند؟

مغز ما برای تجزیه و تحلیل و پردازش تکنولوژی 6 ماده شیمیایی مختلف ترشح می‏ کند.
این شش ماده عبارت است از:

سروتونین

این ماده نزد افکار عمومی به عنوان جاری‌کننده «احساس خوب» شناخته شده‌است. سروتونین هنگامی ترشح می‏شود که کارهای خلاقانه انجام می‎دهیم، با دیگران در ارتباطیم و به ‎آن‏ها کمک می‏کنیم.

اندورفین

اندورفین در نزد افکار عمومی به عنوان «تسکین دهنده درد» شناخته می شود. این ماده برای ایجاد آرامش ترشح می شود.
مثلاً وقتی مدیتیشن میکنیم، این ماده ترشح می شود.  همین طور افراد ذهن اگاه و کسانی که قدردانی و شکرگزاری بلدند، این ماده را بیشتر ترشح می کنند. انجام ورزش‎های قلبی عروقی هم باعث آزاد شدن این ماده در بدن می‎شوند.
اندورفین که مرفین طبیعی بدن خوانده می‌شوند در حقیقت بسیار شبیه به مخدرها عمل می‌کنند و تولید آن‌ها در زمان فعالیت بدنی، هیجان، احساس درد، خوردن غذاهای فلفلی، فعالیت جنسی و احساس عشق است.

اوکسی توسین

از اوکسی توسین با عنوان «هورمون عشق» یاد می‌شود. اکسی‌توسین نقش اساسی در ارتباط عاشقانه، تولیدمثل جنسی و اتفاقات قبل و بعد از زایمان دارد. وقتی یک ارتباط معنادار متقابل شکل می‏گیرد، این ماده در بدن ترشح می‏شود. این ماده برای بدن مفید است اما شکارچیان آنلاین می‏توانند از آن برای سوءاستفاده از اعتماد قربانیان خود بهره بگیرند.

دوپامین

دوپامین هم یک ماده شیمیایی عصبی است که باعث ایجاد شادی و لذت می‏شود. ترشح این ماده در ما حس رضایت مندی ایجاد می کند، اما می‎تواند اعتیادآور هم باشد. طراحی تکنولوژی‎هایی که تمرکزشان بر تحریک ترشح دوپامین است، هر روز پررونق تر از دیروز می شود.

آدرنالین

آدرنالین که توسط یک فیزیولوژیست لهستانی و از پیشگامان غدد درون ریز و متابولیسم، ناپلئون سایبولسکی کشف شد، به دلیل تأثیرش در مهار واکنش‎های ما در موقعیت‎های جنگ و گریز معروف است. آدرنالین علاوه بر این هنگامی که در شبکه‎های اجتماعی فعال هستیم هم ترشح می‏شود.

کورتیزول

کورتیزول نقش‌های مختلفی از جمله کاهش التهاب، کاهش واکنش‌های ایمنی، تأثیر بر متابولیسم و افزایش قند خون در بدن دارند.
ماده شیمیایی کورتیزول نماد افراد مضطرب و کم‏ خواب است؛ آن‎هایی که سرشان به شدت شلوغ است و نمی‎توانند تمرکز کنند.

با این وجود آیا همیشه تکنولوژی بد است؟

همانطور که دیدید، ترشح هورمون ها همه برای دفاع از ما، ایجاد لذت و یا آرامش است. پس چرا تکنولوژی آنقدرها هم خوب نیست؟
واقعیت در سه چیز است. یکی زیاده روی در ترشح این هورمون ها ، یکی اعتیاد آور بودنشان و دیگری عدم تعادل بین ترشح هورمون ها.
تولید میزان زیادی از دوپامین اعتیادآور در مغز می‏تواند شما را در معرض پا گذاشتن به ورطه خطرناک اعتیاد قرار دهد.
تصور کنید فرزند شما عاشق کار کردن با یک اپلیکیشن خلاقانه باشد که می‎شود با آن فیلم ساخت. اما او در این کار افراط می‏کند و 6 یا 7 ساعت از روز خود را در اختیار این اپلیکیشن قرار می دهد. مثلاً بازی ای مثل «کندی کراش» فقط باعث ترشح دوپامین می‎شود، یک تکنولوژی ناسالم به حساب نمی‎آید، اما باز هم باید مواظب بود و برای استفاده از آن محدودیت ها و مرزهایی قائل شد.
اما موضوع مخربی که ما را واقعا نگران می‎کند، دست‎یافتن به آن حس رضایتمندی و پاداش هنگام استفاده از این تکنولوژی‎هاست. مسائلی مثل پورنوگرافی، سواستفاده های آنلاین (مثل زورگیری و باج خواهی)، قمار، بازی های اعتیادآور و غیره می تواند به بدتر شدن اوضاع منجر شود.

چطور از تکنولوژی خوب استفاده کنیم؟

یک راه بسیار خوب برای بهره بردن صحیح از تکنولوژی، محدود کردن استفاده از آن است.
درست مثل استفاده از مواد غذایی که «به اندازه اش» بسیار مفید است و «زیادش» مضر.
این محدودیت البته می تواند بیش از اندازه سفت و سخت نباشد. مثل وقت هایی هوس می کنید پیتزا بخورید. (مثلاً ماهی یکبار).
در مورد تکنولوژی هم اوضاع همین است. مثلا اشکالی ندارد اگر به صفحه اینستاگرام‎مان نگاهی بیندازیم یا کمی بازی ویدئویی انجام بدهیم.
البته اگر در خانواده‎تان پیشینه اعتیاد، اضطراب، افسردگی یا مشکلات مدیریت زمان وجود داشته باشد، باید مراقب باشید چون بیشتر در معرض خطر اعتیاد هستید.

چطور بدنمان را از تکنولوژی سم زدایی کنیم؟

دسترسی به اینترنت و استفاده از تلفن‎های هوشمند روز به روز در جهان گسترش می‏یابد، اما به نظر می‎رسد این سبک از زندگی هنوز مخالفان خود را دارد.
در این قسمت از مقاله به شما توصیه می کنم  در دو آزمون آنلاین و رایگان اعتیاد به موبایل و اعتیاد به اینترنت شرکت کنید و یک خوداگاهی به دست آورید:

زندگی بدون اینترنت – آزمون تست اعتیاد به اینترنت

در کشورهای توسعه یافته و پیشرفته دنیا مثل ژاپن و برتانیا، مطابق نظرسنجی ها از هر 10 نفر، 7 نفر در تلاش اند تا محدودیت هایی برای خود در استفاده از تکنولوژی وضع کنند.
مثلاً این محدودیت ها میتواند بستن شبکه های اجتماعی باشد، می تواند پاک کردن اپ ها از روی گوشی باشد یا تعیین ساعاتی برای استفاده از آنها (و البته عمل کردن به آن!).

با محدود کردن استفاده از تکنولوژی، چه چیزهایی به دست می آوریم؟

وقتی استفاده از تکنولوژی محدود شود، می توانیم بین 8 تا 9 ساعت در شبانه روز خواب با کیفیت و عمیق را تجربه کنیم.
با محدود کردن تکنولوژی، می توانیم به خانواده و دوستانمان بیشتر سر بزنیم و در دنیای «واقعی» زندگی کنیم نه «مجازی».
وقتی مدیریت استفاده از تکنولوژی را بلد باشیم، می توانیم مدیتیشن کنیم، می توانیم مهارت های بسیار بیشتری یاد بگیریم و می توانیم هر سال بیشتر کتاب بخوانیم.