اگر تا به حال واژه «کوچینگ» به گوشتان نخورده یا نمی‌دانید کوچینگ چیست، بهتر است ابتدا پاراگراف کوتاه زیر را بخوانید و بعد به سراغ ادامه مقاله بروید:

کوچینگ، موضوعی است ساده که شاید از نگاه بعضی‌ها احمقانه به نظر برسد، اما بسیار تأثیرگذار است..

فدراسیون بین‌المللی کوچینگ، کوچینگ را این‌گونه تعریف می‌کند:

همکاری و مشارکت بین کوچ و مراجعه کننده که طی آن مراجعه کننده با استفاده از تفکر عمیق و خلاقیت خود، توانایی‌های شخصی و حرفه‌ای خودش را کشف می‌کند و ارتقا می‌دهد.

حالا برویم به سراغ لایف کوچینگ و ببینیم لایف کوچینگ چیست!

لایف کوچینگ یا کوچ زندگی چیست؟

روانشناسان می‌گویند روح و روان ما، 6 نوع نیاز اساسی دارد:

• اطمینان خاطر (Certainty)
• تنوع (Variety)
• قدر و منزلت (Significance)
• عشق و رابطه (Love and Connection)
• مشارکت (Contribution)
• رشد (Grow)

انکار، نادیده گرفتن یا برآورده نکردن این نیازها، درست مثل گرسنگی و تشنگی برای روان ماست. گویا روان و روح ما، تشنه و گرسنه است.

لایف کوچینگ یا کوچینگ زندگی، به طور ویژه، دست بر روی نیاز «رشد» می‌گذارد و به دنبال پاسخی برای تشنگی و گرسنگی آن است.

منظور ما از رشد در اینجا، همان بهتر شدن و پیشرفت کردن است. همه ما دلمان می‌خواهد انسان بهتری باشیم. از تکرار و درجا زدن بیزاریم. دوست داریم امروزمان نسبت به دیروز، بهتر باشد. هرکدام از ما اهداف و رسالتی بر دوش احساس می‌کنیم و دلمان می‌خواهد به آن بالابالاها برسیم…

اما گاهی اوقات، در فرایند «رشد کردن» گاهی بهتر است از دیگران کمک بگیریم. گاهی دچار ابهام و تردید می‌شویم. برخی اوقات تمرکزمان را از دست می‌دهیم یا هدفمان را گم می‌کنیم. زمان‌هایی پیش می‌آید که نمی‌دانیم باید چه کار کنیم و نمی‌دانیم گام بعدی‌مان چیست!

از طرفی در هنگام ناامیدی یا دشواری، هجوم احساسات منفی مثل اندوه، خشم و سرخوردگی ممکن است جلوی پیشرفتمان را بگیرد. اینجاست که لایف کوچینگ می‌تواند نقش ناجی را بازی کند و دوباره به مسیر، برمان گرداند. به ما کمک می‌کند تا تمرکزمان را روی هدفمان حفظ کنیم و کارهای ضروری برای رسیدن به هدفمان را انجام بدهیم.

 لایف کوچ کیست؟

همانطور که خواندیم، به مجموعه‌ای از ابزارها که به ما کمک می‌کند در جنبه‌های مختلف زندگی از سلامت روحی و جسمی گرفته تا توسعه فردی و ارتباطات بهتر و سبک زندگی قدرتمند، لایک کوچینگ می‌گویند.

لایف کوچ هم کسی است که در این راه به ما کمک می‌کند که هم این ابزارها را بهتر بشناسیم و هم بتوانیم به درستی از این ابزارها برای بهبود زندگی‌مان استفاده کنیم.

مزایای لایف کوچینگ چیست؟

لایف کوچینگ، این مزایا را دارد:

• رسیدن به اهداف شخصی در زندگی (سبک زندگی حرفه‌ای، تناسب بدنی، سلامتی، بهبود روابط با دیگران، تقویت و توسعه فردی و مهارت‌های فردی)
• افزایش احساس رضایت از زندگی
• کسب دستاوردهای مختلف (انجام کارهایی که تا به حال تصور می‌کردید از پس انجام دادنشان بر نمی‌آیید)
• ایجاد تغییرات مثبت در زندگی و احساس خوب

لایف کوچینگ چه چیزی نیست؟

متأسفانه لایف کوچینگ را بد تعبیر کرده‌اند. بسیاری از افراد که مدعی کوچینگ هستند، فکر می‌کنند برای کوچ کردن یک فرد، باید دائماً به او مشاوره بدهند و به قول معروف بگویند این کار را بکن و فلان کار را نکن!

لایف کوچینگ، به زبان ساده یعنی «گفتگوی درمانگرانه!». لایف کوچینگ، به معنای مشاوره به معنای عام نیست…

وظیفه کوچ این است که گفتگوها و صحبت با فرد مراجعه کننده را به جایی هدایت کند که در نهایت باعث رشد او شود.

اما کوچ فردی است که نمی‌خواهد به شما راهکار بدهد بلکه می‌خواهد در شما توانمندی ایجاد یا کشف کند تا راهکار خودتان را بیابید. در لایف کوچینگ فرض بر این است که شما دانش لازم برای یافتن پاسخ را دارید یا حتی اگر ندارید می‌توانید آن را به دست آورید. چیزی که برای کوچ مهم‌تر است، اقدام کردن مراجع است. کوچ به شما کمک می‌کند از خودتان سؤالات خوب بپرسید تا بتوانید جواب‌های خوبی هم پیدا کنید. در این حالت مسئولیت نتیجه‌ای را که به دست می‌آورید، به عهده می‌گیرید.

به صور کلی گاهی اوقات استفاده از مشاوره برای شما مفید است و گاهی اوقات چیزی که به آن نیاز دارید، بهره‌گیری از خدمات لایف کوچینگ است.

شاید باید کوچینگ را با مشاوره یا تدریس مقایسه کنیم تا قدری دستتان بیاید که در مورد چه چیزی صحبت می‌کنیم.

تفاوت کوچینگ با تدریس یا مشاوره چیست؟

در تدریس یا مشاوره، یک رویکرد «دستورالعملی» وجود دارد. در حالی که «کوچینگ» یک رویکرد «حمایتی» دارد.

تدریس یا مشاوره برای دستورالعمل و آموزش دادن مناسب است. اما کوچ کردن، تشویق و ترغیب استقلال است و به عنوان یک منبع عمل می‌کند.

کوچینگ انواع مختلفی دارد اما در همه موارد، هدف آن کمک به فرد برای رسیدن به بهترینِ خود در مقام رهبر، مدیر یا یک شخص است.

تجربه کوچینگ، چیزی شبیه به ترکیبی از درمانگری، بحث‌های جلسات هیئت‌مدیره و آموزش‌های تیم‌های المپیک است. در کوچینگ، تمرکز بر روی پیشرفت شما است، همان‌طوری که شما آن را تعریف کرده‌اید، تعریفی که معمولاً به تدریج تکمیل می‌شود. لازم نیست که یک کوچ، نقش بازیکن خط حمله را بازی کند تا مفید به نظر برسد بلکه همین قدر که با دنیای شما آشنا باشد، کفایت می‌کند.

تفاوت لایف کوچینگ با روان‌درمانی چیست؟

لایف کوچینگ و روان‌درمانی هردو برای رشد به وجود آمده‌اند؛ اما در هرکدام از شیوه‌های متفاوتی برای رسیدن به این اهداف استفاده می‌شود.

روان‌درمانی، عموماً بر حل مشکلات شناختی و هیجانی مراجعان متمرکز است. اکثر این مشکلات به دلیل افکار یا باورهای منفی، ناکارآمد و مخرب یا ناتوانی در مدیریت احساسات منفی به وجود آمده‌اند.

چنین باورهایی باعث می‌شوند فرد از زندگی احساس رضایت نداشته باشد یا روند عادی زندگی‌اش به هم بریزد. مثلاً فردی که نمی‌تواند کنترل خشم داشته باشد و یا با کوچک‌ترین انتقاد دیگران دست از تلاش می‌کشد. کار روان‌درمانگر این است که به مراجعه کننده کمک کند تا طرز فکرهای کارآمدتری را جایگزین کند و احساسات منفی‌اش را بهتر مدیریت کند تا از این طریق کمتر رنج بکشد و بیشتر از زندگی لذت ببرد.

اما لایف کوچینگ، بر رسیدن افراد به اهدافشان متمرکز است. لایف کوچینگ بر این باور بنا شده است که افراد علیرغم تمام نقاط ضعفی که دارند، توانمندی‌های بسیار عالی‌ای هم دارند. از طرفی معمولاً دلیل اینکه افراد به اهدافشان نمی‌رسند، کمبود دانش یا مهارت نیست، بلکه انجام ندادن اقدامات ضروری یا نداشتن سبک زندگی حرفه‌ای است.

مثلاً فردی که می‌داند اضافه وزن دارد و راه لاغر شدن را هم بلد است، اما کماکان به سبک زندگی ناسالمش ادامه می‌دهد احتمالاً باید روی باورهایش کار کنیم!

کوچ به مراجع کمک می‌کند بر توانمندی‌هایش به جای ضعف‌هایش تمرکز کند، کارهای ضروری برای رسیدن به هدفش را انجام بدهد و هدفش را فراموش نکند

بسته به اهداف و مسائلی که با آن مواجهیم، گاهی در زندگی به کمک گرفتن از روان‌درمانگر نیاز پیدا می‌کنیم و گاهی به کوچ. در هر صورت این خودمان هستیم که می‌توانیم تصمیم بگیریم روان‌درمانی مناسب‌تر است یا لایف‌ کوچینگ.

فرایند لایف کوچینگ چطور انجام می‌شود؟

ابتدا کوچی (مراجع) به کوچ (مربی) مراجعه می‌کند. آن‌ها با هم قرار برگزاری اولین جلسه که به جلسه آغازین (Intake) معروف است را می‌گذارند.

در جلسه آغازین، «کوچی» هدفی را که می‌خواهد به آن برسد مطرح می‌کند، ضمن اینکه کوچ (مربی) را ارزیابی می‌کند. منظور از ارزیابی این است که تصمیم می‌گیرد آیا می‌تواند با کوچ ارتباط مؤثری برقرار کند؟ آیا از او حس خوبی می‌گیرد؟ آیا درباره توانمندی‌های کوچ دیدگاه مثبتی دارد؟

کوچ نیز همین ارزیابی‌ها را درباره کوچی انجام می‌دهد، ضمن اینکه نکات مهم دیگری را نیز درباره او بررسی می‌کند. آیا این فرد عمل‌گرایی دارد؟ میزان اراده‌اش چطور است؟ آیا از نظر وضعیت سلامت روانی در شرایطی است که بتواند فرایند کوچینگ را طی کند؟ آیا اهل اقدام کردن و نتیجه گرفتن است؟ آیا انگیزه کافی برای شروع فرایند لایف کوچینگ را دارد؟

کوچ بر طبق اصول اخلاقی و کاری، وظیفه دارد در صورتی که مطمئن شود به هر دلیلی نمی‌تواند به کوچی کمک کند، موضوع را به وضوح به او اطلاع بدهد.

در چنین مواردی، کوچی را به یکی از همکاران خود ارجاع می‌دهد یا اگر مشکل کوچی را ریشه‌ای‌تر تشخیص دهد، به او پیشنهاد می‌کند از روان‌پزشک یا روانشناس کمک بگیرد.

آیا لایف کوچینگ برای همه مناسب است؟

خیر. مثل بقیه خدمات مشاوره‌ای، لایف کوچینگ هم برای همه افراد مفید نیست.

استفاده از لایف کوچینگ برای افراد زیر توصیه نمی‌شود:

• افرادی که از نظر معیارهای تشخیصی روان‌پزشکی، در محدوده روان‌پریش (Psychotic) قرار می‌گیرند (اختلال افسردگی شدید، اسکیزوفرنی، پارانویا و …)
• افرادی که هدف خاصی را در زندگی دنبال نمی‌کنند…
• افرادی که بیش از حد قضاوتی هستند و به خودشان فرصت تجربه کردن نمی‌دهند.
• افرادی که عمل‌گرایی پایینی دارند و دست به اقدام نمی‌زنند.
• افرادی که توانمندی ذهنی و تحلیلی پایینی دارند (هوش ریاضی و درون فردی‌شان پایین است).
• افرادی که به دنبال ایجاد تغییر مثبتی در زندگی‌شان نیستند و به وضعیت فعلی قانع‌اند.

سخن پایانی مقاله لایف کوچینگ

همانطور که در مقاله کوچینگ زندگی خواندید، دانستن این مهارت و همچنین داشتن یک لایف کوچ در کنار خودمان می‌تواند به شادکامی بیشتر ما و همچنین رضایت بیشترمان از زندگی کمک کند. تلاش کردیم در این مقاله، از لایف کوچینگ بگوییم و باید و نبایدهای آن را بهتر بشناسیم.

خوشحال می‌شویم اگر نظرتان را راجع به این موضع در قسمت کامنت‌ها بخوانیم.

چطور سبک زندگی حرفه‌ای داشته باشیم و موفق شویم؟

دوره‌ای واقعاً منحصر به فرد برایتان تدارک دیده‌ایم که در آن، هرچیزی که برای داشتن یک سبک زندگی موفق به آن نیاز دارید، وجود دارد. روی تصویر زیر کلیک کنید: