توجه: مطالب این مقاله از منابع مختلف اینترنتی گردآوری شده است. اگرچه در بحث های سلامت و تغذیه باید از پزشکان متخصص کمک گرفته شود، اما در این مقاله وارد مقوله های پیچیده و تخصصی نشده ایم. صرفاً نکاتی کوتاه و بدیهی برای تغذیه بهتر کودکان عنوان کرده ایم. برای همین به راحتی می توانید به این مقاله اعتماد کرده و مطالب آن را اجرا کنید.

در مقاله پیش رو نکاتی را راجع به تغذیه سالم برای کودکان بیان می کنیم که رعایت آنها می تواند گامی در راستای بهبود تغذیه کودکان شما باشد. پس این موارد را لطفا رعایت کنید.

روی آموزش آنها کار کنید، نه محدودسازی 

یکی ازبزرگترین دغدغه های والدین تغذیه سالم برای کودکان است. این فرآیند به قدری دارای اهمیت است که از بدو تولد کودک اولین دغدغه یک پدر و مادر این می شود که کودک را چگونه شیر دهند یا کودک شیر مادر را می خورد یا نه و اگر نخورد باید چه کار کنیم؟

والدین درهر مقطعی از زندگی کودک درگیر تغذیه فرزندشان هستند.

در هر صورت باید به تغذیه سالم کودک توجه داشته باشیم. چون داشتن یک رژیم غذایی سالم برای کودکان ساده ترین و مهم ترین کاری است که می توانیم  برای جلوگیری از بروز بیماری ها انجام دهیم.
ما به عنوان والدین کودکان باید سعی کنیم روی «خودآگاهی» آنها برای سلامت و تغذیه شان کار کنیم، نه روی محدودسازی یا کنترل دائمی آنها.

وقتی کودکان خودآگاهی داشته باشند، حتی در نبود والدینشان هم تغذیه سالمی خواهند داشت.

پس بیشتر از اینکه روی کنترل بچه ها کار کنیم، انها را به نوعی خودآگاهی در مورد تغذیه سالم برای کودکان برسانیم.

تغذیه سالم برای کودکان چرا خوب است؟

تغذیه سالم برای کودکان از چندین جهت اهمیت دارد. مثلا:

1- تغذیه سالم کودکان، انرژی بدن آنها را تامین و تثبیت می کند.
2- قوای ذهنی آنها را بهبود می بخشد.
3-  به حفظ وزن و تناسب اندام کودک و طبیعتاً رشد بهتر و منطقی تر او کمک می کند.
4- از افسردگی و اضطراب جلوگیری می کند.
5- و…

صبحانه؛ این وعده پر اهمیت!

 برای داشتن یک تغذیه سالم باید اول از صبحانه شروع کنیم. صبحانه مهمترین وعده غذایی برای کودکان است.

پیشنهاد می کنم  صبحانه کودکان را با پروتئین شروع کنید. خوردن صبحانه متعادل با پروتئین یک روش عالی برای شروع یک روز خوب است. وعده صبحانه به قدری حائز اهمیت است که می تواند برای کودکانی که با اضافه وزن روبرو هستند هم فوق العاد مفید باشد. (گاهی والدین فکر می کنند چون کودکشان اضافه وزن دارد، نباید صبحانه بخورد که این قضیه اشتباه است).

وعده صبحانه می تواند ساندویچ تخم مرغ روی نان سبوس دار یا کره و پینر و مربا موارد دیگر باشد.

تا جایی که می شود، در کنار هم غذا بخورید…

نشستن در کنار اعضای خانواده بخش مهمی از ایجاد عادات غذایی سالم است. وقتی اعضای خانواده دور هم جمع می شوند و با هم غذا میل می کنند، می توانند عادات غذایی را هم کنترل کنند.  این دور هم جمع شدن و وقت گذاشتن و ارزش نهادن به سفره غذا که از نظر ما مسلمانان خیلی دارای اهمیت است و دور هم جمع شدن سر یک سفره خودش می تواند کلی حس و حال خوب ایجاد کند و کودک علاقه مند باشد که در کنار خانواده غذا میل کند.

چون در شرایط فعلی اکثر خانواده ها در طی روز برنامه شلوغی دارند و کمتر فرصت می کنند دورهم جمع شوند و اکثرا ترجیح می دهند سرپا چیزی را میل کندو بروند به کارشان برسند.

تغذیه مناسب برای صدا سازی و فن بیان

چرا تبلیغات بد است؟

 تبلیغاتی که در رسانه های جمعی وجود دارد باعث می شود که رژیم غذایی کودک تغییر کند. چون تبلیغات به سمتی می رود که مدام کودکان را تشویق کنند که از غذاهای آماده و فست فودی که خیلی سریع آماده میشود استفاده کنند. این مورد سبب می شود که عادت به غذاهای فست فودی و سریع در کودک ایجاد شود و این عادت غذایی به دوران بزرگسالی هم ادامه پیدا کند.

درگیرکردن کودکان

برای داشتن تغذیه سالم سعی کنید که کودکان را هم درگیر کنید. یعنی چی؟

 شاید بهترین کار این است که کودک را با خودمان به خرید مواد غذایی ببریم و با کودک خود خرید کنیم. مثلا به کودک بگوییم: «مامان جان! ببین روی برچسب این شیشه رب چه چیزی نوشته شده است؟».

یا اگر کودک شما هنوز نمی تواند بخواند به کودک بگویید: «اجازه بده ببینم تاریخ این رب برای چه زمانی است، نکند تاریخ آن گذشته باشد و برای بدن ما ضرر داشته باشد.» و یا «اجازه بده ببینم این ماده غذایی مقدار قندش زیاد نباشد که خدای نکرده برای سلامتی مضر باشد.».  ما در این جا اهمیت تغذیه سالم را غیر مستقیم به کودک نشان می دهیم.

کاشت سبزیجات در گلدان

برای آموزش غذای سالم به کودک می توانیم اگر باغچه کوچکی داریم به کودک آموزش دهیم که آن جا مثلا ریحان یا شاهی بکارد. یا اگر باغچه نداریم می توانیم در یک گلدان گل مقداری تخم ریحان یا شاهی یا سبزیجات دیگر بکاریم و به کودک آموزش دهیم که خوردن سبزیجات چقدر برای بدن لازم است و تازه می تواند حس و حال خوبی از جهت رشد گیاهان در کودک ایجاد کند.

کاشت و نگهداری و برداشت موادغذایی به خودی خود فعالیت رضایت بخشی است و این می تواند یک تجربه کاملاً عالی برای کودکان و حتی بزرگسالان باشد.

تغییرات کوچک و تدریجی

فرض کنید کودک شما شیر پرچرب را خیلی دوست دارد و شما نتوانسته اید کودک را متقاعد کنید که نوشیدن بیش از اندازه شیر پرچرب برای بدن زیان دارد و به سلامت بدن آسیب می رساند. در چنین شرایطی می توانید آرام آرام هرروز کمی شیر کم چرب به شیرپرچرب اضافه کنید تا ذائقه کودک تغییر کند و بتوانید شیرکم چرب را به تغذیه کودک وارد کنید. یا همین فرایند را با نان سفید و تبدیل آرام آرام آن به نان سبوس دار تکرار کنید.

این مطلب، من را یاد خاطره ای از پسرم می اندازد. زمانی که پسرم سه یاچهار ساله بود، اصلا شیر باز میل نمی کرد. هرکاری هم می کردیم نمی خورد. اما فوق العاده شیر دوست داشت. به یاد دارم در آن موقع شیر شیشه ای هم صفی بود و باید مدتی در صف می ایستادیم تا شیر گیرمان بیاید. تازه آن هم یک روز درمیان. برای همین ما ناچار بودیم ز شیر باز استفاده کنیم. برای این کار شیر را پس از جوشاندن، در شیشه می ریختیم  تا متوجه نشود و بخورد. برای همین منظور درب آلومینیومی روی شیشه را هم نگه می داشتم تا روی آن قرار بدهم. جالب اینجا بود که اگر درب آلومینیومی را بر می داشت و می دید که روی آن شیربسته نشده می گفت این شیر خوشمزه نیست ومن اینقدر این کار را آرام آرام انجام دادم تا توانستم ذائقه پسرم را تغییر دهم.

استفاده از قند و شکر را محدود کنید

قند به صورت طبیعی در بسیاری از مواد غذایی وجود دارد. مواد غذایی مثل لبنیات یا سبزیجات و میوه جات و غلات به خودی خود قند دارند.

اما بازهم ما به خیلی از مواد غذایی شکر اضافه می کنیم. این قند اضافی کالری اضافی به بدن وارد می کند و به بدن آسیب می رساند. تازه در بدترین حالت باعث بیش فعالی و دیابت نوع 2 و اختلالات خلقی و بی حالی می شود.
نکته مهم و اساسی این است که  هرگز خوردن شیرینی را برای کودکان ممنوع نکنید. چون همین امر باعث می شود که کودک گرایش بیشتری نسبت به مواد قندی داشته باشد و کودک بیشتر هوس کند که شیرینی بخورد.

اگر خواستید به مواد غذایی کودک شکر اضافه کنید حتما نصف مقداری که باید اضافه می کردید را اضافه کنید. تا از کودکی ذائقه فرزندمان راتغییر دهیم. سعی کنید که غیر مستقیم در برنامه غذایی کودک نوشیدنی های مضر مثل نوشابه را کمتر بگنجانید. چون کودک به طور متوسط به 3 قاشق شکر در طول روز نیاز دارد اما در یک قوطی نوشابه به طور متوسط 10 قاشق شکر وجود دارد. پس می بینیم که باید حتما به این نکته توجه کنیم که نوشابه را در منزل کمتر استفاده کنیم تا فرزندان ما هم یاد بگیرند و کمتر استفاده کنند. اگر توانستید آب میوه غیر طبیعی و نوشابه را از رژیم غذایی خانواده خارج کنید.

 جایگزینی برای غذای ناسالم

همیشه سعی کنید که در خانه خوراکی های مختلف داشته باشید. سعی کنید که هر چند ساعت یکبار خوراکی به کودک بدهید تا کودک گرسنه نماند. خوراکی های سالم مثل نخودچی، کشمش، گندمک، آجیل، میوه های خشک یا پف فیل خانگی گزینه های خوبی هستند.

 چیزهایی که سالم باشد در خانه داشته باشید که به کودک بدهید. نکته مهم این که دقت کنید که کودک گرسنه نماند. بعضی از کودکان خودشان می آیند و به والدین می گویند که گرسنه هستند یا خوراکی می خواهند. اما بعضی از کودکان اینقدر سرگرم بازی می شوند که اگر گرسنه هم باشند حاضر نیستند بازی را رها کنند و چیزی میل کنند. پس باید حواس مان به این کودکان هم باشد.
سعی کنید کودکان میوه بیشتری استفاده کنند

بهتر است سعی کنیم در هنگام خرید میوه، کودک را با خودمان به خرید ببریم و از کودک بخواهیم که خودش میوه ای را که دوست دارد انتخاب کند. یعنی براساس بودجه ای که برای این منظور داریم کودک را موظف کنیم خرید کند. مثلا من خودم زمانی که فرزندانم کوچک بودند با پدرشان به خرید می رفتیم. به هرکدام از بچه هایم دو حق انتخاب می دادم. تا میوه هایی که بیشتر دوست دارند انتخاب کنند. در این بین توضیحی هم در مورد فوائد هر میوه به آنها می دادیم و از نکات جالب هر میوه برای آنها تعریف می کردیم. این کار به ما کمک می کرد تا فواید تغذیه سالم برای کودکان را به ناخودآگاه آنها وارد کنیم.

کودکانتان را با فواید انواع مواد غذایی سالم، آشنا کنید…

اگر توان مالی تان اجازه می دهد،  همیشه یک کاسه میوه تازه مثل سیب و موز، روی میز آشپزخانه قرار دهید تا کودک هر زمان هوس کرد میوه را میل کند. سعی کنید کودک را تشویق کنید به اینکه میوه بخورد اما به او اصرار نکنید.

ریختن غذا در دیس

 حتما توجه داشته باشید همه غذا را سرسفره نیاورید، بلکه غذا را در دیس بچینید و سرسفره بیاورید. به این نکته توجه کنید که روبروی تلویزیون غذا نخورید. چون تمرکز کودک روی دیدن فیلم یا کارتون است به همین علت بیشتر غذا می خورد و باعث چاقی کودک می شود.

مخفی کردن سبزیجات

 نکته دیگری که باید توجه کنیم این است اگر کودک ما سبزیجات نمی خورد سعی کنیم که سبزیجات در غذا مخفی باشد. چون در این صورت است که کودک متوجه نمی شود که سبزیجات می خورد. خرد کردن و اضافه کردن راهی آسان برای این کار است. چون به هرحال بدن نیاز به سبزیجات دارد. ما می توانیم سبزیجات مثل گوجه فرنگی یا کدوسبز یا هویج را دردرون خوش یا سسس ماکارونی یا گوشت چرخ کرده رنده یا خورد کنیم یا خلاقیت های دیگری به کار ببریم. برای مثال می توانیم یک تابلوی زیبا با بشقاب سبزیجات برای کودک خود بچینیم.

 نکته دیگری که باید توجه کنیم این است اگر کودک ما سبزیجات نمی خورد سعی کنیم که سبزیجات در غذا مخفی باشد…

می توانیم کلم بروکلی را به عنوان درختان یا گل کلم رابرای ابرها و یک تکه کدوتنبل را به عنوان خورشید قرار بدهیم. با تزیین سبزیجات کودک را علاقه مند کنید که در وعده های غذایی از سبزیجات هم استفاده کنند. اما لطفا هرگز کودک را وادارنکنید که چیزی را بخورد یا نخورد . هرچه روی این کلمه کمتر مانور بدهید بهتر است. این تجربه من است به عنوان مادر دو فرزند…!

تنوع در تغذیه سالم برای کودکان

اگر کودک مشکل خاصی از لحاظ تغذیه نداشته است، لطفا از همه گروه های غذایی در تغذیه کودک بگنجانید و کودک را محدود به نوع خاصی از انواع غذاها نکنید.

سعی کنید که غذای کم وکامل پخته شده را برای کودک آماده کنید. در این صورت کودک عادت می کند که از همه گروه های غذایی سالم استفاده کند. چون ما هستیم که ذائقه کودک را می توانیم تغییر دهیم.

دقت در مصرف چربی

 همه ما می دانیم که چربی ها یکی از بخش های مهم رژیم غذایی است. چون چربی ها به نوعی به بهبود عملکرد مغز و حافظه ارتباط دارند. فقط باید دقت کنیم که کودکان از چربی های سالم استفاده کنند. مثل چربی آجیل ها و شیر و پنیر و کره و غیره.

به کودک آموزش دهیم که از غذاهای زیاد سرخ شده استفاده نکنند یا محدود استفاده کنند.

مصرف چربی ها برای بدن ضروری است، اما چربی های سالم و طبیعی مثل چربی آجیل ها و دانه ها…

و سخن پایانی…

همه این موارد گفته شد که در کل  بگوییم که به کودک خود اصرار به خوردن چیزی یا نخوردن چیزی نکنیم. ما باید روی آموزش صحیح و اصولی آنها کار کنیم و به آنها به جای کنترل کردنشان، «یاد بدهیم» که یک خودکنترلی و خودآگاهی در زمینه تغذیه داشته باشند.

به کودک خود محبت کنیم و سعی کنیم از راه محبت و دوست داشتن این نکات آموزشی را به کار ببریم. 

امیدوارم این نکات بتواند کمک کند تا کودکان تغذیه سالم تری داشته باشند.

پیشنهاد ویژه:

نقشه راه بهبود و توسعه فردی کودکان در سایت بیشتر از یک

پیش از اینکه به موضوع «تمرین تمرکز برای کودکان» بپردازیم، به شما نقشه راهی کوتاه و کاربردی برای بهبود فردی کودکانتان پیشنهاد می کنیم. لطفاً این لینک ها را به همین صورتی که در اینجا قرار داده شده و به همین ترتیب، دنبال کنید:

چگونه با کودک خود صحبت کنیم؟

تعامل با کودک ؛ چه روش هایی را به کار ببریم؟

رفتار درست با کودکان

فن بیان کودکان ، تکنیک آموزش فن بیان کودکان ایرانی

راهکارهای افزایش عزت نفس کودکان

10 راهکار برای افزایش خلاقیت در کودکان

چطور دعوای کودکان را کنترل کنیم؟

تمرین تمرکز برای کودکان

 

مهارت های کلامی و فن بیان نوجوانان، دروازه ای بسیار مهم برای ورود موفق آن ها به اجتماع محسوب می شود. در دوره مجموعه بیشتر از یک ، مهارت های ارتباطی کودکان و  نوجوانان بررسی شده و ابراز رضایت والدین و خود بچه ها از این دوره ها، حکایت از تاثیرگذاری بالای این دوره ها دارد.

روی لینک زیر کلیک کنید و اطلاعات تکمیلی را بخوانید. دوره جدید کودکان و نوجوانان به زودی آغاز خواهد شد: