دستورالعمل سریع نوشتن یک محتوای حرفه‌ای و خواندنی
سرفصل های مهم این مقاله
دستورالعمل سریع نوشتن یک محتوای حرفه‌ای و خواندنی
به نظر من نوشتن در کنار صحبت‌کردن دو تا از راه‌های ارتباطی مهم ما با جهان اطراف است. اما نوشتن دو تا ویژگی دارد که آن را از سایر روش‌های ارتباطی متمایز می‌کند؛ نوشتن به زمان و مکان خاصی وابسته نیست. یعنی شما در هر زمان و در هر کجای دنیا که هستید میتوانید بنویسید و مخاطبان هم در هر زمان و مکانی مطالب شما را بخوانند.
شاید مخاطبان در زمانی به سراغ نوشته‌هایتان بروند که اصلا شما دیگر در قید حیات نباشید! همان‌طور که ما آثار بسیاری از نویسندگان، شعرا و متفکران را که سال‌ها پیش می‌زیسته‌اند را می‌خوانیم و لذت می‌بریم و می‌آموزیم…
حالا با این مقدمه کمی تا قسمتی سورئال می‌خواهم در این مقاله به شما یک دستورالعمل سریع و سرراست بدهم تا بتوانید دانسته‌ها، آموخته‌ها و تجربیات‌تان را در قالب یک مقاله و نوشته ساختارمند، جذاب و خواندنی منتشر کنید.
پس لطفا و حتما 10 دقیقه از وقت‌تان را به خواندن این مقاله اختصاص دهید و پس از آن دست به کیبرد شده و اولین مطلب‌تان نوشته و منتشر کنید.
پس این شما و این هم دستورالعمل چهار مرحله‌ای نوشتن مقاله…
مرحله اول: درباره چه و برای چه کسی می‌نویسید؟
قبل از نوشتن هر مقاله‌ای این پرسش را در ذهن‌تان مرور کنید و به آن پاسخ روشن و شفافی بدهید:
«درباره چه و برای چه کسی می‌نویسید؟»
با پاسخ به این پرسش ساده، اما بنیادی خط داستان اصلی نوشته‌تان را منتشر می‌کنید. مثلا وقتی می‌خواهید درباره «نقش تفاوت‌های فرهنگی در روابط زناشویی» (موضوع) برای گروهی از زوج‌های جوان متقاضی ازدواج (مخاطب) بنویسید، نحوه نوشتن شما نسبت به زمانی که درباره این موضوع می‌خواهید برای دانشجویان رشته روانشناسی یا گروهی از جامعه‌شناس‌ها (مخاطب) بنویسید، بدون‌شک بسیار متفاوت است.
از طرفی ممکن است نوشتن درباره «روش‌های استخراج نفت از بستر دریا» برای هواداران یک تیم فوتبال موضوع چندان جذاب و مفیدی نباشد.
دقیقا نکته اینجاست که در مرحله اول باید به‌طور شفاف تعیین کنید که مخاطب واقعی شما بعد از خواندن مقاله‌تان، قرار است به پاسخ چه پرسشی برسد یا به عبارتی دیگر شما می‌خواهید در مقاله، مخاطب را به پاسخ چه پرسشی برسانید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم موضوع مقاله را به صورت یک پرسش مشخص و واضح (حداقل برای خودتان) طرح کنید و از کلی‌گویی بر حزر باشید؛ مثلا:
اشتباه: عزت نفس (خیلی کلی است!)
درست: عزت نفس و نقش آن در بهبود روابط
بهتر: سطح عزت نفس چه تاثیری روی روابط خانوادگی و اجتماعی ما دارد؟
نکته کنکوری: موضوع را با عنوان مقاله اشتباه نگیرید. این دو کاملا با هم متفاوت هستند. در مرحله سوم بیشتر توضیح داده‌ام.
دستورالعمل سریع نوشتن یک محتوای حرفه‌ای و خواندنی
مرحله دوم: درباره موضوع مقاله چگونه با مخاطب صحبت می‌کنید؟
وقتی موضوع و مخاطب مقاله را مشخص کردیم، باید به سراغ طراحی ساختار و بدنه اصلی مقاله برویم. یعنی در این مرحله می‌خواهیم مشخص کنیم که چگونه می‌خواهیم درباره موضوع مقاله با مخاطب صحبت کنیم؟
یعنی بررسی کنیم که بهتر است مقاله ما چه بخش‌هایی داشته باشد و در آن قرار است به‌طور دقیق‌تر درباره چه موضوعاتی با مخاطب صحبت کنیم؟ بهترین کار در این مرحله این است که موضوع مقاله را که در بالای صفحه بنویسید (ترجیحا پرسشی) و بعد سرفصل‌های اصلی مقاله را زیر آن یادداشت کنید؛ مثلا:
موضوع: چگونه استرس را به‌سرعت کاهش دهیم؟
در زمان حال قرار گیرید
نفس عمیق بکشید
با بدن خود هماهنگ باشید
به محیط بیرون بروید
با صدای بلند بخندید
و …
بعد از انجام این کار کافی است برای هر یک از زیرعنوان‌هایی که انتخاب کردید، یک یا چند پاراگراف بنویسید. البته در طراحی ساختار محتوا و نگارش آن خیلی سخت‌گیری نکنید و به ذهن‌تان اجازه دهید راحت بنویسید. زیرا بعد از اتمام پیش‌نویس مقاله، برای بازخوانی و ویرایش مباحث فرصت دارید. مهم این است که قبل از شروع نوشتن مقاله یک نقشه راه اولیه داشته باشید که بدانید از کجا شروع کنید.
مرحله سوم: عنوان مقاله چیست و چگونه آن را شروع می‌کنید؟
وقتی پیش‌نویس یک مقاله را تمام کردید، نوبت آن است که تیتر یا عنوان جذابی برای آن انتخاب کرده و پاراگراف اول مقاله را که به آن لید می‌گوییم را بنویسید.
فراموش نکنید که تیتر هر مقاله مخاطبان را جذب و پاراگراف اول آنها را به مطالعه ادامه مقاله ترغیب می‌کند. پس برای این دو بخش کمی وقت بگذارید و خلاقیت به خرج دهید. البته حواستان باشد که انتخاب تیتر و نوشتن لید مقاله را به پس از نوشتن پیش‌نویس موکول کنید. این‌طوری نتیجه بهتری می‌گیرید.
واقعیت آن است که انتخاب عنوان‌های مناسب بیشتر به قوه خلاقیت و ایده‌پردازی شما برمی‌گردد. استفاده از کلمات پرسشی، برانگیختن احساسات، و ده‌ها ترفند دیگر باعث خلق تیترهای ناب و جذابی می‌شوند. مثلا به عناوین برخی روزنامه‌ها توجه کنید:
کرونا برای بعضی استارتاپ‌ها آمد داشت (هفت صبح)
بودجه سوراخ (روزنامه همدلی)
پازل‌های یک شورش (روزنامه شرق)
بفرما نوشابه صلواتی! (روزنامه جام جم)
دانستن حق مردم است؛ اما بعد از انتخابات… (روزنامه کیهان)
زاگرس در شعله‌های غفلت و نداری سوخت (ایسنا)
در مورد تیترنویسی جذاب، حتما بخوانید: 8 روش کمتر گفته شده برای نوشتن تیتر جذاب
موضوع بعدی در مرحله سوم نوشتن یک لید (lead) متقاعدکننده و جذاب است. در تولید محتوا پاراگراف اول هر محتوا در ترغیب مخاطب برای مطالعه ادامه محتوا نقش مهمی دارد. پس برای نوشتن آن به‌اندازه کافی وقت بگذارید و خلاقیت‌تان را به‌کار بگیرد.
اگر در نوشتن هنوز به اندازه کافی تجربه ندارید، بهتر است خلاصه‌ای جذاب از محتوا را در حد یک پاراگراف نوشته و یا بدون آن‌که اصل محتوا را لو دهید، با طرح یک پرسش خاص و اندکی شیطنت (!) حس کنجکاوی مخاطب را برانگیزید.
مثلا:
شاید درباره ساعت بیولوژیک یا ساعت زیستی بدن چیزهایی خوانده باشید. ساعت بیولوژیک بدن یکی از شگفت‌انگیزترین کارکردهایی است که بر بسیاری از فرایندهای بدن‌مان تأثیر می‌گذارد. تحقیقات اخیر نشان داده است که می‌توانیم از ساعت بیولوژیک بدن برای تنظیم فعالیت‌های شغلی و روزانه خود استفاده کنیم. در این مقاله، تأثیرات این ساعت بر بدن و نقش آنها در افزایش بهره وری را معرفی می‌کنیم. با ما همراه باشید. (سایت چطور)
و یا:
احتمالاً شما هم در دوران تحصیلتان حداقل یک‌بار نیاز به ساخت پاورپوینت درسی پیدا کرده‌اید. شاید هم همین الآن محصل باشید و یا بچه مدرسه‌ای داشته باشید که بخواهد یک ارائه مفید و مؤثر برای دوستان یا همکلاسی‌هایش ارائه دهد. ما در این مقاله کوتاه می‌خواهیم نکاتی مهم راجع به اینکه «چگونه پاورپوینت درسی درست کنیم؟» ارائه دهیم. (سایت بیشتر از یک)
مرحله چهارم: ویرایش و بازخوانی محتوا را فراموش نکنید
از قدیم گفته‌اند املای نانوشته غلط ندارد! قطعا وقتی ما چیزی را می‌نویسیم، محتوای ما عاری از خطاهای علمی، مفهومی و اشتباهات نگارشی نیست. پس وقتی مقاله‌ای را نوشته و تمام کردید، لازم است آن را یک بار بازخوانی کرده و اشتباهات و خطاهای آن را به حداقل برسانید.
چرا می‌گویم به حداقل؟ چون تجربه ثابت کرده یک محتوا را حتی اگر 10 نفر هم بخوانند، نفر یازدهم می‌تواند حداقل یک اشتباه جدید پیدا کند که از دید آن 10 نفر پنهان مانده است. پس حواستان باشد که در بازخوانی و ویرایش خیلی درگیر وسواس‌های بی‌خودی نشوید.
از طرفی حتما بین اتمام نوشتن مقاله و بازخوانی آن وقفه‌ای ایجاد کنید. مثلا یکی دو ساعت؛ تا ذهن‌تان نسبت به محتوا استراحت کند تا با دید بازتری آن را ویراستاری کنید.
پیشنهاد می‌کنم در بازخوانی محتوا ابتدا مفاهیم محتوا و ساختار آن را بررسی و اصلاح کنید و سپس به سراغ اصلاح جمله‌بندی‌ها و غلط‌های املایی و نگارشی بروید. اگر در درستی املای واژه‌ای شک داشتید، بهترین کار استفاده از لغت‌نامه آنلاین سایت واژه‌یاب است.
پس از ویرایش هم میتوانید تعدادی عکس مرتبط نیز انتخاب و در میان پاراگراف‌ها جانمایی کنید. این کار به افزایش کیفیت مقاله‌تان و بهبود انتقال مفهوم به‌مخاطب کمک می‌کند.
بیشتر در زمینه تولید محتوا و نویسندگی بخوانید:
دستورالعمل سریع نوشتن یک محتوای حرفه‌ای و خواندنی
——*********—–
حرف آخر + یک جایزه
بعد از اتمام کار نوشتن محتوا، آن را در یک رسانه منتشر کنید. این رسانه می‌تواند سایت یا وبلاگ شخصی شما باشد یا حتی بسترهای رایگانی برای انتشار محتوا مانند سایت‌هایی مثل ویرگول.
با قاطعیت می‌گویم که بخش قابل توجهی از رشد شما در حوزه نویسندگی به واسطه انتشار محتوا و گرفتن بازخوردها و نقدهای مخاطبین است. پس همین الان دست به کار شوید و اولین محتوایتان را نوشته و منتشر کنید.
اما گفتم جایزه! شما میتوانید در بخش نظرات همین مقاله، لینک یکی از محتواهایی که نوشتید را ارسال کنید و من مقالات 10 نفر در کامنت‌ها را بررسی کرده و نقدم در پاسخ به آن می‌نویسم. قطعا در نقد هر مقاله نکات آموزشی کاربردی برای شما و سایرین وجود خواهد داشت. پس معطل نکنید و جزء اولین کامنت‌ها باشید!
دستورالعمل سریع نوشتن یک محتوای حرفه‌ای و خواندن
