دوره رایگان آموزش فن بیان

مهارت ارائه مطلب و 5 اشتباه بزرگ در ارائه مطلب

مهارت ارائه مطلب و 5 اشتباه بزرگ در ارائه مطلب ، در نوشته قبلی در مورد مهارت‌های ارائه مطلب (پرزنتیشن) به صورت مفصل صحبت کردیم و در این نوشته قصد داریم نکاتی مهم در مورد ارائه مطلب و اشتباهات بزرگ در ان را مطرح کنیم.

ارائه در لغت به معنای نشان دادن و نمایش دادن خوانده می‌شود و زمانی که صحبت از ارائه مطلب صحبت به میان می‌آید منظور  این است که قصد داریم اطلاعاتی را به نمایش بگذاریم و یا منتقل کنیم.

البته ارائه مطلب عموماً سخنرانی کردن نیست و حتی می‌تواند یک جلسه یک به یک باشد و مفهوم بزرگتری از سخنرانی و صحبت در جمع را شامل می‌شود.

اما آنچه در اینجا اهمیت دارد این است که بدانیم ارائه مطلب و سخنرانی اشتراکاتی دارند و از آن مهم‌تر اکثر افراد اشتباهات یکسانی در این رابطه مرتکب می‌شوند که در ادامه قصد داریم هرکدام از این اشتباهات را مرور کنیم.

 

آیا مهارت ارائه مطلب قابل یادگیری است؟

از ابتدای شروع فعالیت‌های وبسایت آموزش سخنرانی و فن بیان این سوال مطرح بود که آیا اصلاً امکان دارد که ما مهارت‌های ارائه مطلب و سخنرانی خود را ارتقا بدهیم؟

به دلیل این که در نوشته چطور فن بیان خوبی داشته باشیم و خوب صحبت کنیم، به این موضوع پرداختیم، قصد نداریم که مجدداً به این موضوع بپردازیم و به همین دلیل پیشنهاد می‌کنم که حداقل قسمت پایانی این نوشته را حتماً مطالعه کنید

دوره رایگان فن بیان و سخنرانی: یک پیشنهاد خوب برای ارائه مطلب حرفه‌ای

پیشنهاد می‌کنم اگر هنوز در دوره رایگان آموزش سخنرانی و فن بیان شرکت نکرده‌اید حتماً در این دوره شرکت کنید. این دوره رایگان است و شامل 9 درس آموزشی کاربردی به صورت ویدئویی است.

دوره رایگان آموزش فن بیان

 

در ادامه اجازه بدهید نگاهی داشته باشیم به یک سیستم ارائه مطلب در قالب یک سخنرانی

سیستم ارائه مطلب

زمانی که به ارائه مطلب به عنوان یک سیستم نگاه کنیم متوجه می‌شویم که در این سیستم انتقال اطلاعات این اجزا وجود دارند:

1. ارائه کننده
2. مخاطب (یا مخاطبان)
3. پیام
4. رسانه
5. محیط ارائه
6. عوامل منفی (پارازیت)

البته دسته بندی‌های مختلفی در این رابطه می‌توان ارائه کرد که اجزای ارتباطی انتقال و ارائه مطلب چه هستند که به نظرم از موضوع بحث خارج هستند و باعث می‌شوند که جنبه کاربردی در صحبت را شاهد نباشیم.

 

 

#1 دست کم گرفتن ترس از سخنرانی

یکی از بزرگترین مشکلات افراد در ارائه مطلب، دست کم گرفتن ترس از سخنرانی و درست تمرین نکردن است

به همین دلیل حتماً مقاله زیر را مطالعه بفرمایید

 

البته یکی از بزرگترین ترس‌های هر سخنرانی، ترس از شروع سخنرانی است که در هر شرایطی نیز تقریباً رخ می‌دهد و شروع سخنرانی قلق‌ها و روش‌های خود را دارد که در مقاله‌ای مفصل به آن پرداخته‌ایم:

#2 آماده سازی اول محتوا با نرم افزاری مثل پاورپوینت!

یکی از اصلی‌ترین اشتباهاتی که سخنرانان در هنگام طراحی یک سخنرانی و یا ارائه مطلب مرتکب می‌شوند این است که قبل از این که تصمیم بگیرند که چه چیزهایی می‌خواهند بگویند و چه سرفصل‌هایی مد نظرشان است، به سراغ نرم افزاری مثل پاورپوینت یا پرزی می‌روند.

باید یادمان باشد که این نرم‌افزارها فقط یک ابزار هستند و قرار نیست که جلوی خلاقیت و یا تفکر ما را بگیرند.

پیش از باز کردن نرم افزار باید حتماً باید نقشه ذهنی و مسیر صحبت ارائه مطلبمان را به صورت مکتوب آماده کرده باشیم و سپس به سراغ نرم‌افزارهای دیگر برویم.

 

#3 قطعی فرض کردن چیزی در ارائه مطلب

برخی از همراهان ما در شبکه‌های اجتماعی و یا از طریق ارسال ایمیل از من می‌پرسند که در شهر ما آقا یا خانم … در حال برگزاری یک دوره فن بیان و سخنرانی است. آیا او را تأیید می‌کنم؟

از آنجایی که مدرسان این موضوع بسیار زیاد هستند من افتخار آشنایی با همه مدرسان فن بیان و سخنرانی را ندارم ولی راهنمایی که می‌توانم به این افراد بکنم این است که چند موضوع را مطرح می‌کنم که بر اساس آن بتوانند یک مدرس خوب در این حوزه را انتخاب کنند.

دوره غیر حضوری فن بیان و سخنرانی را از دست ندهید.

 

یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های ضروری برای یک مدرس سخنرانی این است که با ماهیت علوم انسانی به خوبی آشنایی داشته باشد و بداند که هیچگاه نمی‌توان قانون و یا اصل قطعی را مطرح کرد.

اگر مدرسی بگوید «همیشه» باید به گونه‌ای خاص رفتار کنید و یا هیچوقت نباید کار خاصی را انجام دهید و … بدون شک به ما خواهم گفت که او یا دانش کافی ندارد و یا تجربه او به اندازه‌ای نیست که این اصل را درک کرده باشد که در سخنرانی نمی‌توان به سادگی چیزی را نفی یا تایید کرد و این موضوع به شرایط بسیار مختلفی از جمله شرایط، شخصیت سخنران و یا مخاطبان بستگی دارد.

در ادامه سه نمونه در این حوزه خدمت شما ارائه خواهم کرد.

 

اول: بچه بغل!

به نظر شما آیا درست است که در یک سخنرانی، شخص سخنران فرزند خود را در آغوش بگیرد و سخنرانی را انجام دهد؟

در نگاه اول  مسلماً چنین کاری صحیح نیست زیرا  شما فرض کنید که در یک سخنرانی در بین 1500 مدیر که سخنران قصد دارد آنها را متقاعد کند که از تکنولوژی جدید بانکی که معرفی می‌کند استفاده کنند، فرزند خود را در آغوش بگیرد. قطعاً این کار یک اشتباه بزرگ است و ممکن است باعث اعتراض حضار بشود.

 

 

اما اگر کمی شرایط عوض شود و مخاطبان برنامه خانواده‌ها – علی‌الخصوص مادران- باشند و موضوع سمینار هم تربیت فرزند در خانواده باشد، آنگاه چنین کاری می‌تواند اتفاقاً برای دقایقی جالب و مفید باشد.

زیرا اگر مخاطبان سخنرانی احساس کنند که کسی که ارائه دهنده مطلب است خودش ارتباط خوبی با فرزندش دارد، حس بهتری شکل می‌گیرد

چنین کاری را دکتر علیرضا شیری در یکی از سمینارها خود انجام دادند. که تصویر آن را می‌توانید در ادامه مشاهده کنید:

 

 

وقتی از دکتر شیری داستان این تصویر را پرسیدم به من گفتند:

 

سلام ،  رسا پسرم خودش اومد سمتم و منم استقبال کردم!

 

بنابراین هیچ چیزی صفر یا صد نیست و این هنر سخنران است که زمان کار درست را به خوبی تشخیص دهد.

 

دوم: بر میگرده میگه…

همانطور که می‌دانید داشتن تکیه کلام در سخنرانی اصلاً چیز مناسبی نیست و در درس سوم دوره را یگان سخنرانی و فن بیان  به تکنیک‌های رفع این موضوع پرداخته‌ایم و به صورت کامل توضیح دادیم که چطور می‌توانیم تکیه کلام های خود را از بین ببریم.

 

اما به نظر می‌رسد برخی از سخنرانان – پس از این که از نظر مخاطبانشان به جایگاه خوبی می‌رسند- مجاز هستند که از تکیه کلام‌های خاص خود استفاده کنند.

به عنوان مثال محمد رضا شعبانعلی با تکیه کلام معروف خود با عنوان «بر میگرده میگه… » شناخته شده و همه می‌دانند وقتی  او می‌خواهد از کسی نقل قول کند چنین عبارتی را می‌گوید. مثلا: افلاطون برمی‌گرده میگه….

 

 

حال اگر کسی که برای مخاطبان خود شناخته شده نباشد و یا دانش او مورد قبول نباشد، چه توقعی داریم که چنین تکیه کلام‌هایی از او پذیرفته شود.؟ اما داستان استادی مثل محمد رضا شعبانعلی فرق می‌کند…

 

سوم: سیگار کشیدن روی سن

مطمئنم که با دو مثال قبلی منتظر یک کار غیر منتظره هستید! بله! درسته!

ما توقع نداریم که سخنران روی سن سیگار بکشد، حتی این که بوی سیگار بدهد نیز از نظر برخی از افراد مذموم است و از همه اینها شدید‌تر این که برخی از مخاطبان اعتقاد دارد که سخنرانشان اصلاً سیگاری نباشد (مخصوصاً در حیطه‌های موفقیت و سلامت) اما من یک بار در یک سخنرانی (سمینار ارتباط موثر به روش مثبت یک) سمینار را با روشن کردن سیگار شروع کردم!

 

 

در این سمینار می‌خواستم با این کارم یک دیدگاه رایج را زیر سوال ببرم این کار را کردم. در حقیقت من می‌خواستم ذهن حضار را به این سمت هدایت کنم که اگر سیگار از نظر شما مذموم است، فقط 5 سال از عمر انسان را کم می‌کند اما منفی نگری 10 سال!

اما چرا با کسی که در جمع سیگار می‌کشد، برخورد می‌کنم اما با افراد منفی‌نگر هیچ برخوردی نداریم.؟!

بیان این سه نمونه از این رو گفته شد که بر این مهم تاکید کنم که هیچ چیز قطعی در سخنرانی وجود ندارد و همه چیز بسته به شرایط، سخنران و مخاطبان ممکن است قابلیت انعطاف داشته باشد.

 

#4 در نظر نگرفتن ویژگی‌های مخاطبان

مخاطب شناسی یکی از اصول اصلی در ارائه مطلب و سخنرانی است و هر کسی که حداقل شناختی از مهارت‌های ارائه مطلب داشته باشد می‌دانید که باید همه ویژگی‌های مخاطبان را در هنگام ارائه مطلب و البته قبل از آن یعنی زمان طراحی ارائه مطلب در نظر گرفت.

از آنجایی که موضوع مخاطب شناسی بسیار گسترده است، فقط برای این که اهمیت این موضوع را نشان بدهم، فقط یک ویژگی از مخاطبان یعنی سن آنها را مورد بررسی قرار می‌دهم.

سن مخاطبان از آنجایی که نشان دهنده این است که افراد در کدام مقطع زندگی قرار دارند، کمک شایانی در شناخت نیازهای آنها به ما می‌کند. تقریباً می‌توان با دانستن میانگین سنی مخاطبان شناخت مناسبی از بسیاری از ویژگی‌های آنها به دست آورد.

مثلاً اگر مخاطبان شما دانش آموزان دوره دربیرستان (از سن 15 تا 18 سالگی) باشند، بزرگترین نگرانی آنها انتخاب رشته و قبول شدن در دانشگاه مورد نظر خواهد بود

و اگر دانشجویان 19 تا 24 ساله باشند، احتمالاً بزرگترین دغدغه آنها یافتن یک شغل مناسب و فرصت‌های کاری است.

اگر مخاطبان سن بیشتری داشته باشند و دوران میان سالی را گذرانده باشند، به احتمال زیاد به فکر سروسامان دادن فرزندان خود و همچنین دوران بازنشستگی خواهند بود.

 

روش تدریس چیست؟ معرفی بهترین روش‌های تدریس مناسب ایران

 

همچنین اگر قرار است که برای کودکان 5 یا 6 ساله صحبتی داشته باشیم لازم است که با انرژی و تعامل بسیار زیادی صحبت کنیم و حس شادابی و نشاط به آنها بدهیم

و در نقطه مقابل اگر برای افرادی که میانگین سنی آنها 60 سال است صحبت می‌کنیم باید توجه کنیم که از تحرّک بیش از حد بپرهیزیم چون گاهی ممکن است برخی از مخاطبان احساس کنند که به آنها بی‌احترامی شده است یا حتی بگویند که «عجبب سخنران جلفی!». همچنین در هنگام صحبت با افرادی که سن زیادی دارند باید کمی سرعت کلاممان را کاهش دهیم.

بنابراین به صورت کلی می‌توانیم بگوییم که قبل از هر سخنرانی باید ببینیم که مخاطبان ما در چه مقطع سنی قرار دارند و چه شرایطی در آنها وجود دارد که باید در مورد آنها دقت داشت.

یک سخنرانی و ارائه مطلب سخت

یکی از اتفاقات بسیار عجیبی که  چندی پیش برای من رخ داد این بود که یک دربیرستان بسیار معروف در رشته انسانی از من خواست در مورد زندگی واقعی بعد از دانشگاه یک سخنرانی داشته باشم و زمانی که از آنها در مورد مخاطبان سوال کردم متوجه شدم که مخاطبان ترکیب بسیار خاصی دارند! والدین به همراه فرزندانشان!

یعنی سن 15 تا 17 سال برای دانش آموزان و  رده سنی حدود 45 سال برای والدین!

در چنین شرایطی  که دغدغه افراد بسیار متفاوت بود، زیرا به این فکر کردم که یک نقطه مشترک بین این دو سبک متفاوت مخاطبان پیدا کنم که در انتها به این جمع بندی رسیدم که هر دو آنها برایشان موفقیت مهم است و اگر روی این نقطه مشترک مانور بدهم نتیجه مطلوبی خواهم گرفت.

 

قبل از این نتیجه این صحبت را با شما مطرح کنم، از شما خواهش می‌کنم که به صورت کامل به این موضوع فکر کنید که اگر شما بودید در این سخنرانی چه می‌کردید تا شاید در فرصتی دیگر، این موضوع را با شما به اشتراک بگذارم (اگر مقدور بود فیلم آن را در سایت قرار خواهم داد)

 

تست آنلاین هوش هیجانی و هفت راهکار عملی برای افزایش هوش هیجانی

#5 تصور این که بحران‌ها حین ارائه مطلب رخ نمی‌دهد

یکی از بزرگترین اشتباهات در ارائه مطلب این است که ما تصور کنیم هیچ بحرانی حین ارائه رخ نمی‌دهد.

بحران‌ها اینقدر گسترده و مختلف هستند که برای آنها کارگاهی 4 ساعته اختصاص دادم که امیدوارم در اولین فرصت بتوانم آن فیلم آن را در فروشگاه سایت قرار بدهم. تا زمانی که فیلم این کارگاه آماده شود می‌توانید از فیلم زیر استفاده کنید

 

فقط به عنوان نمونه می‌توان به تعدادی از بحران‌ها اشاره کرد.

• دیر رسیدن مخاطب به جلسه ارائه مطلب
• ناتوانی به پاسخ دادن سوالات حضار
• قطع شدن سیستم صوتی
• همهه در سالن
• وجود افراد تخریب گر
• رفتن برق
• زمین خوردن سخنران حین ارائه مطلب
• کار نکردن پاورپوینت
• و….

به عنوان یک سخنران حرفه‌‌ای باید مد نظر داشته باشیم که حتماً یکی از این شرایط رخ خواهد داد و ما باید آماده این موضوع باشیم!

امیدوارم ارائه مطالب فوق‌العاده‌ای داشته باشید…