روانشناسان پیشنهاد میکنند که روشهای کنترل خشم در نوجوانان را یاد بگیرید. عدم مدیریت خشم در نوجوانان، میتواند منجر به بروز مشکلات در مدرسه، روابط شخصی و به طور کلی آینده آنها شود. بهتر است تا وقتی نوجوان شما تبدیل به جوان نشده است، این روشها را یاد بگیرید. چون اگر خشم آنها از کنترل خارج شود، ممکن است در آینده مشکلات عمیقتری هم برای خودشان هم برای جامعه به وجود بیاورند.
خشم در نوجوانان چگونه است؟
نوجوانان معمولاً خشم خود را با واکنشهای مختلفی نشان میدهند.
واکنشهای خشم آلود نوجوانان میتواند فیزیکی به همراه پرخاشگری کلامی باشد.
تکنیکهای مدیریت خشم میتوانند به ایجاد آگاهی نوجوانان از عصبانیت و چگونگی بهبود توانایی آنها در اجرای مهارتهای کنترل خود کمک کنند. برای اینکه کنترل خشم در نوجوانان اثربخشی زیادی داشته باشد، باید بدانید در هنگام خشم آنها را سرزنش نکنید تا آنها یاد بگیرند خشمشان را به صورت صحیح و هدایت شده، بروز دهند.
هدایت و بهبود هوش هیجانی در کودکان و نوجوانان هم به یادگیری بهتر کنترل خشم کمک میکند؛ بنابراین بعد از خواندن این مقاله، مقاله «هوش هیجانی در کودکان را چطور به مسیر درست هدایت کنیم؟» را هم مطالعه کنید.
خشم در نوجوانان چه علتهایی دارد؟
خشم نوعی ابراز احساسات کاملاً طبیعی در نوجوانان است؛ بنابراین در گام اول لازم است خشم آنها را به جای سرکوب، بپذیرید و قبول کنید که این رفتاری عادی است.
خشم معمولاً در پی ناکامی پدید میآید؛ یعنی به دست نیاوردن یک چیز. خشم میتواند واکنشی به عدم موفقیت نوجوان باشد.
مثلاً از اینکه نوجوان شما نتوانسته در میان دوستانش رتبهای بالا در مدرسه کسب کند، خشمگین شده است.
و یا وقتی دوستانش پذیرای او نیستند، او خشمگین شده و در جای دیگر و به طریقی دیگر این خشم را بروز میدهد.
خشم همچنین در مواقعی که نوجوان میخواهد خودی نشان دهد و اصطلاحاً «قدرتنمایی» کند پدیدار میشود.
اگر کمی ریشهایتر به قضیه نگاه کنیم، خشم ناشی از «نبود مهارت» است. در حقیقت خشم و عدم مهارت چرخه معیوبی را شکل میدهند و نوجوان را در یک دور باطل سرگردان میکند.
چرا نوجوانان باید محرکهای خشمشان را بشناسند؟
این برای نوجوانان حائز اهمیت است که شرایط و تجربیاتی را که آنها را عصبانی میکند، شناسایی کنند. وقتی نوجوانان قادر به تشخیص محرکهای عصبانیت هستند، میتوانند نحوه برخورد مؤثر با این موقعیتها را یاد بگیرند.
مثلاً وقتی بدانند چه رفتاری از والدین یا دوستانشان آنها را عصبانی میکند، بهتر خود را برای مواجه شدن با این شرایط آماده میکنند.
نوجوان خشمگین چه آسیبهایی میبیند؟
نوجوان خشمگین در درجه اول، روابطش را با بسیاری از دوستانش از دست خواهد داد.
- ممکن است دچار افت تحصیلی شود.
- نوجوان خشمگین احتمال دارد به بیماریهای مختلفی دچار شود. از جمله بیماریهای روان تنی یا سایکوسوماتیک.
- آنها احتمالاً دچار ضعف در سیستم ایمنی بدنشان میشوند.
- بازدهی کاری و تحصیلیشان کاهش مییابد.
- و از همه بدتر اینکه احتمال دارد دیگران (مشخصاً دوستانش) او را تحت کنترل بگیرند. چون دیگر میدانند به چه روشهایی میتوانند او را عصبانی کنند.
تشخیص علائم هشدار برای کنترل خشم در نوجوانان
خشم باعث واکنشهای فیزیولوژیکی نظیر افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا، تنش در ماهیچهها و افزایش ترشح آدرنالین میشود. کمک به نوجوان در تشخیص علائم هشدار خشم به او این امکان را میدهد که از مهارتهای کنترل خود برای مهار کردن وضعیت استفاده کند.
به نوجوانان برای کنترل خشمشان باید چه مهارتهایی یاد بدهیم؟
راههای خوب باید توسط والدین کشف شود. آنها فرزندشان را از هرکسی بهتر میشناسند؛ اما برای کشف راههای خوب باید به خوبی بر روی نوجوان خود تمرکز کنند. منظور از تمرکز کنکاش و جستجو نیست. آنها باید در جهت شناخت مؤثر فرزندشان تلاش کنند، دوستانش را بشناسند و از خواستههای او آگاه باشند.
تفکر منطقی به جای افکار منفی
محققان میگویند آموزش صحیح میتواند به شدت بر کنترل خشم مدر نوجوانان کمک کننده باشد.
مهم است که نوجوانان افکار منفی را رها کرده و آنها را با تفکر منطقی جایگزین کنند. یک نمونه از حرف زدن منطقی نوجوانان با خود این است: «قابلدرک است که من ناراحت هستم، اما عصبانی شدن هیچ چیز را بهتر نمیکند. باید به دنبال راهی برای حل این مسئله باشم.»
مهارتهای مقابلهای آنها را بهبود ببخشید
مهارتهای مقابلهای یا تدابیر مقابلهای افکار و رفتارهایی هستند که پس از روبه رو شدن نوجوان با رویداد استرس زا به کار گرفته میشوند. منابع این مهارتها، ویژگیهای خود شخص هستند که قبل از وقوع استرس وجود دارند؛ مانند برخورداری از عزت نفس، احساس تسلط بر موقعیت، سبکهای شناختی، منبع کنترل، خوداثربخشی و توانایی حل مسئله. متخصصان روانشناسی توصیه میکنند به کمک مهارتهای مقابلهای نوجوانان را از خشم حفاظت کنید.
میتوانید با او همراهی کنید تا با فعالیتهایی مثل ورزش کردن، گوش دادن به موسیقی، نوشتن افکار و احساسات، نقاشی کشیدن، تنفس عمیق، صحبت کردن با فرد قابلاعتماد و یافتن یک محرک حواس پرت کننده (!) به آرامش دست یابد.
این مهارتهای مقابله به نوجوانان کمک میکند تا خشم خود را کنترل کرده و از افزایش آن جلوگیری کنند.
پیش از واکنش، فکر کن!
در موقع خشم نوجوانان تمایل دارند به طور آنی واکنش نشان دهند و عواقب اعمالشان را در نظر نمیگیرند.
نوجوانان میتوانند با یادگیری راهحلهای جایگزین سالم، کنترل خشم خود را بهبود بخشند. به عنوان مثال، به جای آن که در هنگام بروز تنش با والدین خود فحش و ناسزا بگویند، میتوانند با احترام ارتباط برقرار کنند، افکار و احساسات خود را به اشتراک بگذارند و تمایل خود به سازش را نشان دهند. اگر یاد بگیرند که قبل از هر واکنش، دستکم 5 ثانیه فکر کنند!
به نوجوانتان یاد بدهید که پیش از هر واکنش، فقط و فقط 5 ثانیه فکر کند…!
وقتی راهی نمیماند!
در برخی موارد، عصبانیت یک نوجوان ممکن است به سطحی از شدت برسد که استفاده از تکنیکهای مدیریت خشم را دشوار میسازد. نوجوان خود را تشویق کنید تا از وضعیت دور شود تا آرام بگیرد. مثلاً به او آموزش دهید که هنگام بروز خشم، اگر نمیتواند خود را کنترل کند، برود چرخی بزند. کمی راه برود و دوباره بازگردد.
وقتی فرزندتان آرام باشد، به طور موثرتری فکر میکند و احتمال بیشتری دارد که به راه حلهای سالم و بی خطر دست پیدا کند.
و این 8 راه خوب را برای کنترل خشم در نوجوانان امتحان کنید
حالا که بیشتر در مورد خشم، علل و مهارتهای کنترل خشم در نوجوانان بیشتر دانستیم، لازم است تکنیکهای مختلفی را هم امتحان کنیم. از جمله:
1- قوانین خشم در خانه ایجاد کنید
هر خانواده انتظارات متفاوتی در مورد اینکه چگونه عصبانیت باید نشان داده شود، دارند.
برخی از خانوادهها صبر و طاقتشان در مقابل فریاد زدن یا واکنش عصبی، بسیار کم است. در حالی که در خانوادههای دیگر، فریاد زدن یک وسیله طبیعی برای ارتباط برقرار کردن است!
قوانینی را به صورت واضح و روشن در خانه شکل دهید که چه نوع رفتارهایی در هنگام بروز خشم قابل قبول و چه رفتارهایی غیرقابل قبول است.
به نوجوانان به روشنی توضیح دهید که چه رفتارهایی از آنها تحمل نخواهد شد؛ و نکته آخر اینکه:
دقیقاً مشخص کنید اگر نوجوان از خط قرمز این قوانین عبور کرد، چه تنبیه یا عواقبی انتظارش را میکشد.
2- تفاوت بین عصبانیت و پرخاشگری را به نوجوانان به آرامی یاد بدهید
نوجوان شما باید متوجه شود که خشم یک موضوع طبیعی است؛ اما رفتارپرخاشگرانه و غیرقابل قبول، عادی نیست.
او باید بداند که احساس خشم آلود را هرکسی ممکن است داشته باشد. چه بزرگترها و چه کودکان؛ اما نوع واکنشی که نشان میدهد (مثل پرتاب اشیا یا شکستن وسایل) با عواقبی همراه است. نوجوان باید بداند که رفتار تهاجمی میتواند آسیب زا باشد. مثلاً کامنت های تهدید آمیز به کسی که از او خشمگین است میتواند عواقب قانونی برایش داشته باشد.
البته یادتان باشد سرکوب خشم اصلاً راه مناسبی نیست. پس نتیجه این شد: فرزند شما میداند که میتواند خشمگین شود؛ اما درعینحال میداند که رفتارهایش را باید کنترل و مدیریت کند. مثلاً راههای کم خطری برای ابراز آن پیدا کند.
3- مهارتهای استدلالی را به او آموزش دهید
گاهی اوقات رفتار پرخاشگرانه و عصبانیت ناشی از عدم قاطعیت نوجوان شماست. به نوجوان خود بیاموزید که چگونه به روش مناسب با شما صحبت کند.
در مورد اهمیت صحبت کردن بدون نقض حقوق دیگران با وی صحبت کنید. مثلاً اینکه اگر کسی ناگهان در صف جلوی او قرار گرفت، بهترین نوع رفتاری که میتواند داشته باشد چیست. یا اگر هرجای دیگری حقش پایمال شد، چطور حقش را بستاند.
4- به نوجوان خود بیاموزید که علائم هشدار فیزیکی خشم را تشخیص دهد
اغلب نوجوانان در هنگام عصبانیت نمیدانند که عصبانیاند! آنها درک نمیکنند که خشمشان مدام در حال بیشتر شدن است؛ بنابراین به خود اجازه میدهند چنان عصبی شوند که حتی یک نفر را کتک بزنند.
وظیفه والدین است که علائم هشدار خشم را به نوجوانان یاد بدهند.
مثلاً از نوجوان خود بپرسید: «وقتی عصبانی هستی، چه احساسی داری؟ بدن تو چه تغییراتی میکند؟» به او بیاموزید که علائم هشدار دهنده خشم، مانند ضربان قلب سریع، مشتهای گره کرده یا صورت برافروخته را تشخیص دهد. در حقیقت به او بفهمانید که چه موقع هایی خشمگین است.
او را تشویق کنید در هنگام افزایش خشم، یک وقفه در رفتارش ایجاد کند. مثل نفس عمیق کشیدن، یا شمارش از 1 تا 10.
5- خلوت گزینی و قانون زمان!
خلوت گزینی در هنگام خشم را به نوجوانتان یاد بدهید.
به او بگویید خلوت گزینی فرصتی است برای جمع بندی افکار. میتوانید او را تشویق کنید که به گفتگو با یکی از دوستانش که دلگرمش میکند، بپردازد.
قوانین زمان را ایجاد کنید. برای مثال، توافق کنید که اگر کسی در خانه بیش از حد عصبانی شد، قبل از ادامه گفتگو باید 15 دقیقه تنها باشد و فکر کند.
اگر نوجوان با شما وارد بحث شد، بعد از 15 دقیقه تنهایی، سعی کنید دیگر با او مجادله نکنید. به این ترتیب او میفهمد که این 15 دقیقه وقفه بسیار مؤثر است؛ به عبارت دیگر، او شرطی میشود.
6- مهارتهای مقابلهای را به آنها یاد بدهید
در مورد مهارتهای مقابلهای کمی بالاتر توضیح دادهایم.
دو مقاله زیر هم مکمل مقاله حاضر است و می توانید آنها را مطالعه کنید:
7- مهارتهای حل مسئله را آموزش دهید
یکی از بهترین راهها برای کنترل خشم در نوجوانان آموزش مهارتهای حل مسئله است.
نوجوانانی که فاقد مهارتهای حل مسئله هستند ممکن است به پرخاش متوسل شده و نیازهای خود را برآورده سازند. مهارتهای اولیه حل مسئله را به نوجوان یاد دهید.
مثلاً فرزند شما با دوستش بر سر یک مسئله وارد بحران شده است.
او را تشویق و البته همراهی کنید تا پنج راهحل بالقوه را شناسایی کند. سپس به او بیاموزید که مزایا و معایب هر راهحل بالقوه را پیش از انتخاب بهترین راهحل مورد بررسی قرار دهد.
این میتواند به نوجوان شما کمک کند تا ببیند که راههای زیادی برای حل یک مشکل وجود دارد. در طول زمان، او در توانایی خود برای حل موفقیتآمیز مشکلات اعتماد به نفس بیشتری پیدا خواهد کرد.
8- برای نوجوان یک الگوی تمام عیار باشید
فرض کنید بخواهید روشهای کنترل خشم در نوجوانان را به آنها یاد بدهید. درعینحال در موقع عصبانیت وسایل را بشکنید، فریاد بزنید یا فحش و ناسزا دهید، از نوجوان خود انتظار نداشته باشید که خشم خود را کنترل کند؛ بنابراین بهترین راه این است: به جای صحبت با او، در عمل نشانش دهید.
به فرزندتان نشان دهید که خودتان اولین کسی هستید که از این روشها استفاده میکند.
موقعیتی را در نظر بگیرید که به او گفتهاید اتاقش را تمیز و مرتب کند اما این کار را نکرده است. دراین شرایط به جای واکنش، میتوانید اینگونه صحبت کنید:
«من واقعاً عصبانی هستم که شما اتاق خود را آنطور که از تو خواسته بودم، مرتب نکردی! من چند دقیقه وقت استراحت خواهم داشت و پس از آن میخواهم در این مورد باهم حرف بزنیم!»
یک پیشنهاد جذاب برای کنترل خشم | کاربردی، علمی و موثر!
اگر میخواهید با زوایای مختلف خشم آشنا شوید، تکنیکهای مدیریت آن را یاد بگیرید و به طور کلی از تهدید خشم، یک فرصت طلایی بسازید، روی تصویر زیر کلیک کنید، اطلاعات آن را مطالعه کنید و در مورد آن بیشتر بدانید:
۲ دیدگاه دربارهٔ «کنترل خشم در نوجوانان | مهارتی کلیدی برای آینده بهتر!»
پرفکت