هدف گذاری اولین و ابتدایی‌ترین گام ما در هر مسیری است. انتخاب هدف تمام مسیر زندگی ما را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مسیر زندگی ما به شدت وابسته به اهدافی است که انتخاب می‌کنیم. به همین دلیل ضروری است که در انتخاب اهداف دقت بیشتری به خرج دهیم. در این مقاله ضمن معرفی چند روش برای هدف گذاری، نکات مهمی را در رابطه با انتخاب هدف و هدف گذاری به شما خواهیم آموخت.

اهمیت هدف گذاری در زندگی؛ چرا انقدر مهم است؟

شاید ابتدایی‌ترین سؤالی که در ذهن شما پیش بیاید این باشد که اصلاً ما چه نیازی به انتخاب هدف داریم؟ مگر نمی‌شود بدون دقت و صرف انرژی در مسیر زندگی قدم برداشت؟ پاسخ این است که بله می‌شود؛ اما فرق زیادی است بین چوب‌پنبه‌ای که در دریای مواج سرگردان است و قایق‌سواری که با پارو زدن مسیر خود را می‌گزیند.

فرد بی‌هدف به چوب‌پنبه‌ای می‌ماند که در اقیانوس زندگی سرگردان و در حال چرخش است؛ اما یک فرد هدفمند مسیر و چشم‌انداز مشخصی برای خود دارد و همین به سادگی اهمیت هدف و هدف گذاری را نشان می‌دهد. اهداف به زندگی و تلاش‌های ما جهت می‌دهند و از اتلاف وقت جلوگیری می‌کنند. به همین خاطر باید به انتخاب هدف به عنوان بخش مهمی از مسیر زندگی نگاه کرد و هیچ‌گاه نباید اهمیت آن را فراموش کرد.

• مطلب مرتبط: هدف چیست و چگونه در ۲ گام، زندگی هدفمند داشته باشیم

چند روش برای هدف گذاری؛ کدام یک بهترین است؟

حال که به اهمیت هدف گذاری پی‌برده‌ایم به سراغ معرفی چند روش مختلف برای هدف گذاری می‌رویم:

روش اول: هدف گذاری اسمارت SMART

شاید بتوان گفت هدف گذاری اسمارت شناخته‌شده‌ترین و معروف‌ترین روش هدف گذاری است. هرکدام از حرف‌های کلمه SMART معرف ویژگی‌های این هدف گذاری هستند. یک هدف اسمارت هدفی است که اول‌ازهمه مشخص (Specific) باشد. اول‌ازهمه باید مشخص کنیم که دقیقاً چه می‌خواهیم. این هدف در وهله دوم باید قابل‌اندازه‌گیری (Measurable) باشد. یک هدف اسمارت همچنین باید قابل‌دسترس (Achievable)، واقع‌بینانه (Realistic) و در آخر داری محدوده زمانی (Time bounded) باشد. این‌گونه که شما یک محدوده زمانی خاصی برای دستیابی به آن را مشخص کنید.

هدف گذاری اسمارت در کنار مزایایی که دارد، محدودیت‌های مهمی نیز دارد که ما در مقاله‌ای جداگانه به آن پرداخته‌ایم. برای خواندن این مقاله جذاب، روی لینک زیر کلیک کنید:

• مطلب مرتبط: آیا هدف گذاری smart غلط است؟ معایب آن چیست؟

ضمناً دعوت می‌کنیم حتماً فیلم زیر را تماشا کنید:

 روش دوم: هدف گذاری HARD

این نوع هدف گذاری به نسبت هدف گذاری اسمارت کمتر شناخته شده است.

• حرف H معرف کلمه Heartfelt است و به این معنی است که شما باید انگیزه درونی برای هدفتان داشته باشید؛ یعنی باید قلباً و عمیقاً از درون هدفتان را بخواهید.
• حرف A معرف کلمه Animated است و به این معنی است که شما چشم‌انداز مناسبی از هدف‌ و مسیرتان داشته باشید. در واقع شما باید بتوانیم یک تصویر منظم و منسجم از هدف و مسیرتان برای خود مشخص کنید.
• حرف R معرف کلمه Required است و به این معنی است که شما باید آنچه را که نیاز است برای هدفتان انجام دهید فراهم کنید. باید از خود بپرسید که من امروز چه کاری باید برای رسیدن به هدفم انجام دهم؟ هفته آینده چطور؟ ماه آینده چه؟ شش ماه بعد چطور؟ به‌صورت کلی شما باید از تعهدات و کارهایی که باید انجام دهید آگاه باشید.
• حرف D معرف کلمه Difficult است و به این معنی است که هدف شما باید یک هدف دشوار باشد. در واقع یک هدف باید بتواند به اندازه کافی شما را به چالش بکشد و شما را به سمت رشد خود حرکت دهد.

روش سوم: هدف گذاری WOOP

هدف گذاری WOOP نیز یک روش دیگر برای هدف گذاری است که احتمالاً کمتر از آن شنیده‌اید.

• حرف W معرف کلمه Wish است و به این معنی است که شما باید یک قصد و میل درونی برای هدفتان داشته باشید. در واقع فرد باید هدفش را بخواهد و انگیزه درونی و بیرونی خود برای آن را مشخص کند.
• حرف O نیز معرف کلمه Outcome و به معنی نتیجه است. در واقع فرد باید نسبت به نتیجه‌ای که انتظارش را دارد آگاه باشد و سپس جزییات نتیجه و کارهای لازم برای رسیدن به آن نتیجه را نیز مشخص کند.
• حال به حرف سوم این روش هدف گذاری می‌رسیم که معرف کلمه Obstacle به معنی چالش و یا سختی است. در واقع شما باید در ابتدای مسیر بعضی از چالش‌ها و سختی‌هایی که پیش رویتان خواهد بود را مشخص کنید.
• آخرین حرف نیز P است که معرف کلمه Plan به معنی برنامه است. در واقع در مرحله آخر ما باید یک برنامه برای مسیر خود بچینیم و برای رسیدن به اهدافمان برنامه‌ریزی کنیم.

چند نکته که هدف‌گذاری‌تان را بهتر می‌کند!

حال که برخی از روش‌های مختلف هدف گذاری را بررسی کرده‌ایم، لازم است به چند نکته که حین هدف گذاری باید به آن توجه کرد را ذکر کنم.

1- اهدافی را انتخاب کنید که متناسب با ارزش‌های شما باشند

ارزشمندی‌ هدف یکی از تأثیرگذارترین معیارها در تلاش ما برای آن هدف است. ما اگر برای یک هدف انگیزه درونی کافی نداشته باشیم، مجبوریم سختی‌های زیادی را در مسیر آن هدف تحمل کنیم. در واقع انگیزه‌های درونی بسیار قدرتمندتر از انگیزه‌های درونی‌اند و برای انتخاب هدف، باید انگیزه‌های درونی‌مان را در اولویت قرار دهیم.

2- ترس گذاری را فراموش نکنید

تیم‌فریس عبارت جالبی (Fear setting) را مطرح کرده که ما آن را ترس گذاری می‌نامیم. در واقع ترس‌ها یکی از مهم‌ترین عواملی هستند که می‌توانند در مسیر رسیدن به اهداف ما را به شدت آزار دهند. به همین خاطر ضروری است که در ابتدای کار ترس‌ها را زیر ذره‌بین قرار دهیم و آن‌ها را واکاوی کنیم.

3- اهدافتان را به قسمت‌های کوچک‌ و مشخص تبدیل کنید

هدف شما نباید کلی و گنگ باشد. برای مثال به جای اینکه بگویید «می‌خواهم لاغر شوم» باید دقیقاً مشخص کنید که چقدر می‌خواهید لاغر شوید و آن میزان وزن را در چه مدت زمانی می‌خواهید از دست دهید. در واقع شما باید هدفتان را که هدفی چند ماهه یا چندساله است به هدفی کوچک‌تر تقسیم کنید و دقیقاً بدانید که به‌طور روزانه و یا هفتگی چقدر باید به آن هدف نزدیک شوید.

4- مراقب عوامل روانی که می‌توانند سد راهتان شوند، باشید

آخرین عاملی که شما حین هدف گذاری باید به آن توجه داشته باشید، سدهای روانی مثل افسردگی و اضطراب‌اند. خیلی اوقات افراد مدام در زندگی درجا می‌زنند و فکر می‌کنند که کوتاهی از خودشان است و یا جایی از مسیر را اشتباه رفته‌اند. بااین‌حال این افراد باید بدانند که خیلی از اوقات این اختلالات و مشکلات روانی‌اند که سد راه آنان شده.

به همین خاطر ضروری است که در ابتدای راه و حین هدف گذاری عوامل روان‌شناختی که می‌توانند در مسیر ما اخلال ایجاد کنند را بشناسیم و نسبت به مدیریت آن‌ها اقدام کنیم.

سخن پایانی

ما در این مقاله به هدف گذاری و روش‌های مختلف آن پرداختیم. انتخاب هدف یکی از مهم‌ترین بخش‌های مسیر زندگی ما است. این قدم باید آگاهانه و با دقت برداشته شود. این‌گونه که اهدافی که انتخاب می‌کنیم باید متناسب با ارزش‌های ما باشند، مشخص باشند، واقع‌بینانه و متناسب با توانایی‌هایمان باشند و در نهایت نیز حین هدف گذاری ما باید به ترس‌ها و چالش‌های خود نیز توجه کنیم و بدانیم که چه سختی‌های در ادامه مسیر گریبان‌گیر ما خواهند بود.

چگونه هدف گذاری را رایگان و واقعا کاربردی یاد بگیریم؟

دوره‌ای رایگان برایتان طراحی کرده‌ایم که واقعاً جرء کاربردی‌ترین دوره‌ها در مورد هدف‌گذاری است. حتماً روی لینک زیر تصویر کرده و در مورد آن بیشتر بخوانید: