بزرگترین ویژگی بلوغ روانی مسئولیت پذیری است.

فرض کنید در محل کار وظایفی به شما سپرده شده که باید با دقت و تعهد آن‌ها را انجام دهید. مسئولیت پذیری در چنین شرایطی نه‌تنها باعث پیشرفت شما، بلکه موفقیت کل تیم می‌شود. در این مطلب، روش‌های مختلفی برای تقویت مسئولیت پذیری در کار آورده شده است. اما پیشنهاد می‌کنیم صرفا به این روش‌ها اکتفا نکنید؛ چرا که در ادامه دلایل فرار از مسئولیت نیز بررسی شده‌اند. شاید یکی از این دلایل مانعی برای شما باشد و با شناخت آن بتوانید مشکل را از ریشه حل کنید.

 

چطور در کار مسئولیت پذیرتر شویم؟

مسئولیت پذیری در کار هم رضایت شخصی را در پی دارد و هم رضایت کارفرما و یا مدیر شرکت و رهبر سازمان را. افرادی که مسئولیت پذیر نیستند، حتی در صورت انتقاد رئیس یا مدیرشان برآشفته می‌شوند و این انتقادات را غیرمنصفانه تلقی می‌کنند.
اگر می‌خواهید فردی وظیفه شناس و با وجدان کاری بالا باشید، خود را از منطقه راحتی خارج کنید و مسئولیت‌هایتان را -هرچند و کوچک و ناچیز به نظر برسند- به درستی و در نهایت دقت انجام دهید. مسئولیت پذیری راهی بسیار خوب برای رشد شخصی و حرفه‌ای است. با وجدان بودن گاهی اوقات می‌تواند سخت باشد!، اما این چیزی است که به شما در ایجاد پیشرفت واقعی در یک سازمان کمک می‌کند. در این بخش به 21 روش برای تقویت این مهارت مهم پرداختیم؛ پس خودتان را به یک چالش همیشگی دعوت کنید و راه‌های زیر را امتحان کنید:

1. هر ناتوانی که در هر بخشی از کار خود دارید را یادداشت کنید

برای اینکه بتوانیم در کار مسئولیت پذیری بیشتری داشته باشیم، ابتدا باید نقاط ضعف خود را شناسایی کنیم. یادداشت کردن ناتوانی‌ها به ما کمک می‌کند تا آگاهی بهتری از جنبه‌هایی که نیاز به بهبود دارند پیدا کنیم و برنامه‌ای برای رشد خود تنظیم کنیم.

2. اهداف هوشمند بسازید

یکی از راه‌های موثر برای مسئولیت پذیری در کار، تعیین اهداف هوشمند (smart) است. این اهداف باید مشخص، قابل اندازه‌گیری، دست‌یافتنی، مرتبط و زمان‌بندی‌شده باشند تا دقیقاً بدانیم چه چیزی می‌خواهیم و چطور می‌توانیم به آن برسیم. با تعریف این اهداف، نه تنها مسیر روشنی پیش رو داریم، بلکه می‌توانیم قدم به قدم پیشرفت خود را ارزیابی کنیم.

مطلب مرتبط: هدف گذاری چیست؟ معرفی بهترین روش‌های هدفگذاری

3. انتظارات خود را روشن کنید

برای اینکه بتوانیم مسئولیت پذیری بیشتری داشته باشیم، باید از همان ابتدا انتظارات خود را به‌وضوح بیان کنیم. زمانی که می‌دانیم از خود چه می‌خواهیم و چه چیزی برای ما اهمیت دارد، می‌توانیم بهتر بر روی هدف‌ها تمرکز کنیم و مسیر درستی را دنبال کنیم. این شفافیت به ما کمک می‌کند که کمتر دچار سردرگمی شویم و راحت‌تر به اهداف خود پایبند بمانیم.

4. هنگام تصمیم‌گیری در کار ذهنیت خاکستری را جایگزین ذهنیت صفر یا یک کنید

داشتن ذهنیت خاکستری به معنای دیدن موقعیت‌ها از زوایای مختلف و دوری از تفکر مطلق درست یا غلط است. در تصمیم‌گیری‌های کاری، اگر به جای انتخاب‌های قطعی، به دنبال گزینه‌های بینابینی باشیم، انعطاف‌پذیری بیشتری خواهیم داشت و بهتر می‌توانیم به نتایج مثبت برسیم. این رویکرد باعث می‌شود در قبال تصمیمات خود مسئولیت بیشتری احساس کنیم و راه‌حل‌های بهتری پیدا کنیم.

برای مثال: فرض کنید شما باید تصمیم بگیرید که یک پروژه را به‌سرعت تحویل دهید یا کیفیت را فدای زمان نکنید. اگر با ذهنیت صفر یا یک فکر کنید، یا باید کیفیت را کاملاً فدای زمان کنید و پروژه را زودتر تحویل دهید، یا زمان بیشتری بگیرید و همه‌چیز را کامل انجام دهید. اما با ذهنیت خاکستری، می‌توانید به راه‌حل‌های دیگری فکر کنید. مثلاً بخشی از پروژه را که حساس‌تر است، با کیفیت بالا انجام دهید و بخش‌های ساده‌تر را سریع‌تر به پایان برسانید. این‌گونه نه زمان را از دست می‌دهید و نه کیفیت کلی را قربانی می‌کنید.

5. تاثیراتی که بر روی بهبود کار می‌گذارید را بشناسید

شناختن تأثیراتی که روی بهبود کار می‌گذاریم، به ما کمک می‌کند تا بیشتر به اهمیت مسئولیت پذیری خود پی ببریم. وقتی بدانیم هر اقدام یا تصمیم ما چگونه بر روند کار و تیم تأثیر می‌گذارد، با دقت بیشتری عمل می‌کنیم. این آگاهی باعث می‌شود که مسئولیت بیشتری نسبت به کیفیت و نتایج کارهایمان احساس کنیم و به بهبود دائمی عملکرد خود اهمیت دهیم.

6. یک مهارت جدید یاد بگیرید و به یک متخصص تبدیل شوید

یادگیری یک مهارت جدید به ما کمک می‌کند تا مسئولیت بیشتری در کار خود داشته باشیم، زیرا با افزایش دانش و توانایی‌هایمان، می‌توانیم نقش مؤثرتری ایفا کنیم. وقتی در یک زمینه متخصص شویم، احساس اعتمادبه‌نفس بیشتری پیدا می‌کنیم و دیگران نیز برای مشاوره و کمک به ما مراجعه می‌کنند. این تخصص به ما کمک می‌کند تا به یک عضو کلیدی تیم تبدیل شویم و مسئولیت‌های جدید و مهم‌تری را بر عهده بگیریم.

7. در انجام کارها پیش‌قدم شوید، آغازگر باشید نه قربانی!

پیش‌قدم شدن در انجام کارها یکی از نشانه‌های بارز مسئولیت پذیری در کار است. به‌جای اینکه منتظر بمانیم تا وظایف به ما محول شوند یا شرایط سخت ما را محدود کند، بهتر است خودمان دست به کار شویم و با ابتکار عمل، وظایف را به‌عهده بگیریم. این رویکرد به ما کمک می‌کند کنترل بیشتری بر کارهایمان داشته باشیم و به‌عنوان فردی فعال و تاثیرگذار در محیط کاری شناخته شویم، نه کسی که تحت تأثیر شرایط قرار می‌گیرد.

8. اشتباه خود را قبول کنید و برای جبران آن تلاش کنید

پذیرفتن اشتباهات یکی از نشانه‌های بارز مسئولیت پذیری است. وقتی خطای خود را قبول می‌کنیم، به جای توجیه یا مقصر دانستن دیگران، نشان می‌دهیم که آماده یادگیری و بهبود هستیم. در این مسیر، تلاش برای جبران اشتباه هم اهمیت زیادی دارد. این اقدام نه‌تنها اعتماد دیگران را به ما بیشتر می‌کند، بلکه به ما کمک می‌کند از تجربیات گذشته درس بگیریم و در آینده عملکرد بهتری داشته باشیم.

9. همیشه پیگیر کارهایی که برعهده دارید باشید

پیگیری مداوم کارهایی که بر عهده داریم، نشان می‌دهد که به مسئولیت‌های خود اهمیت می‌دهیم و برای به‌ثمر رساندن آن‌ها متعهد هستیم. این پیگیری باعث می‌شود که پروژه‌ها و وظایف به موقع انجام شوند و از مشکلات احتمالی جلوگیری شود. همچنین، وقتی پیگیر کارهای خود هستیم، نشان می‌دهیم که نه‌تنها به نتیجه نهایی اهمیت می‌دهیم، بلکه به فرایند رسیدن به آن نیز توجه داریم.

10. میزان وظیفه شناسی و مسئولیت پذیری در کار خودتان را بسنجید

شما چقدر وظیفه شناسید؟ آیا قبل از اینکه به اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و موبایلتان سر بزنید، کار خود را تمام کردید، یا در طول روز دائماً گوگل می‌کنید و به کارهای شخصی خود می‌رسید؟ آیا از قبل برای کار روزانه‌تان برنامه ریزی می‌کنید یا باری به هر جهت هرچه شد شد؟ آیا قبل از بر عهده گرفتن یک مسئولیت به خوبی در مورد آن فکر می‌کنید؟ زوایای آن را می‌سنجید؟ آن را به خوبی ارزیابی می‌کنید؟
خود آگاهی و تمرکز خود را نیز در نظر بگیرید. در هر لحظه حال شما چطور است؟ به راحتی می‌توانید ذهن خود را از موضوعات دیگر راحت کنید و روی وظایف خود تمرکز کنید؟
بدون اینکه بدانید وضعیت کنونی وجدان کاری‌تان چگونه است هم نمیتوانید بدانید که چقدر باید مسئولیت پذیرتر شوید. پس سؤالات زیر را ابتدا از خود بپرسید و حتماً صادقانه پاسخ آن‌ها را بنویسید.

• وقتی بر سر کارتان هستید، تمرکزتان بر کارتان هست و پاسخ به تلفن را می‌گذارید برای پایان کار؟
• وقتی برای کاری می‌خواهید مرخصی بگیرید، حتماً وظایفتان را به کسی دیگر محول می‌کنید یا رهایش می‌کنید؟
• وقتی مسئولیت انجام کاری را پذیرفتید، حتماً تا انتها آن را پیگیری می‌کنید؟
• برایتان مهم است که سازمانتان چه مسیری را طی می‌کند؟
• انجام نشدن کارها شما را ناراحت و مضطرب می‌کند؟
• شما از ترس جواب دادن به مدیر و اجبار کارها را انجام می‌دهید یا احساس مسئولیت واقعی دارید؟

11. قابل اعتماد باشید

قابل اعتماد بودن یکی از اصلی‌ترین نشانه‌های مسئولیت پذیری است. وقتی به وعده‌های خود عمل کنیم و دیگران بدانند که می‌توانند روی ما حساب کنند، اعتبار و احترام بیشتری به دست می‌آوریم. این ویژگی باعث می‌شود که همکاران و مدیران به ما اعتماد بیشتری داشته باشند و وظایف حساس‌تر و مهم‌تری را به ما بسپارند.

12. داشتن اخلاق حرفه‌ای در کار را تمرین کنید

داشتن اخلاق حرفه‌ای در کار به معنای رعایت اصولی مانند صداقت، انصاف، احترام و مسئولیت پذیری است. وقتی اخلاق حرفه‌ای را تمرین کنیم، دیگران به ما به‌عنوان فردی متعهد و قابل اعتماد نگاه می‌کنند. این رفتار باعث ایجاد محیط کاری مثبت و همکاری مؤثرتر می‌شود و ما را در انجام وظایف خود دقیق‌تر و مسئول‌تر می‌کند.

13. وقت‌شناس بودن را جدی بگیرید

وقت‌شناسی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مسئولیت پذیری در کار است. وقتی به‌موقع به وظایف خود عمل کنیم و به ضرب‌الاجل‌ها پایبند باشیم، نشان می‌دهیم که به زمان خود و دیگران احترام می‌گذاریم. این نظم و تعهد باعث افزایش بهره‌وری و اعتماد همکاران و مدیران به ما می‌شود و روند کارها را روان‌تر می‌کند.

14. گوش دادن فعال را تمرین کنید

گوش دادن فعال یکی از مهارت‌های کلیدی در مسئولیت پذیری است. وقتی به‌دقت به دیگران گوش می‌دهیم، بهتر می‌توانیم نیازها، انتظارات و بازخوردهای آن‌ها را درک کنیم. این کار نه‌تنها باعث بهبود ارتباطات می‌شود، بلکه نشان می‌دهد که ما به نظرات و خواسته‌های دیگران اهمیت می‌دهیم و آماده‌ایم به‌طور مسئولانه به آن‌ها پاسخ دهیم

15. مهم‌ترین کارها را انجام دهید و اولویت بندی کنید

حتی اگر لیست کارهایتان طولانی است، دقت کنید که از انجام چند کار اجتناب کنید. در عوض، در یک زمان بر روی یک چالش تمرکز کنید و مهم‌ترین کارها را اول انجام دهید. به این ترتیب کیفیت کار شما بالا خواهد رفت و شما فرصت برای استراحت هم به اندازه کافی خواهید داشت. ضمن اینکه بعداً می‌توانید کارهای کم اهمیت‌تر را انجام دهید.

16. موبایل، آفت بزرگ مسئولیت پذیری است

یکی از بزرگ‌ترین چیزهایی که باعث اهمال کاری و در نتیجه عدم مسئولیت پذیری و کاهش وجدان کاری می‌شود، گیر کردن در موبایل است.
حتماً خودتان هم اعصابتان خورد می‌شود وقتی در اداره‌ای می‌بینید که کارمندان مشغول بازی و ور رفتن به موبایلشان هستند. موبایل را در هنگام کار کنار بگذارید و باور کنید هیچ اتفاقی نمی‌افتد. در عوض می‌بینید که کیفیت کارتان به مراتب بالاتر می‌رود.
برای این کاربرنامه ریزی کنید.

مطلب مرتبط: بهترین دفتر برنامه ریزی (+ ویدئو)

استفاده از شبکه‌های اجتماعی را به یک ساعت هنگام ظهر و استراحت و بقیه را به بعد از ساعات کاری موکول کنید.
از نظر اخلاقی هم خدمت به ملت خیلی خیلی ارزشمندتر از کارکردن با موبایل است!

17. نظم و انضباط داشته باشید، مسئولیت پذیرتر شوید

نظم و سازمان‌دهی کاری باعث بهبود وظیفه شناسی و افزایش مسئولیت پذیری در کار می‌شود. نظم مهم‌ترین ستون وظیفه شناسی و وجدان کاری است به خصوص وقتی حجم کاری سنگینی داریم. بی نظمی یک طعمه است برای رها کردن مسئولیت و حواس پرتی و به تعویق انداختن کارها.

18. مسئولیت پذیری در کار را به عادت تبدیل کنید

ساخت عادات پایدار به خوبی کمک می‌کند تا به تدریج وجدان کاری بالاتری از خود نشان دهید. ایجاد عادات خوب می‌تواند زندگی شما را به میزان زیادی بهینه‌تر و کاراتر کند. چون با عادات خوب، به فکر و تلاش کمتری برای تحویل مداوم مسئولیت‌های مهم نیاز دارید. توجه داشته باشید که کدام رفتارها به نفع شما هستند – مثل وقت‌شناسی یا مدیریت زمان – و آن‌ها را به روتین یا عادات خوب تبدیل کنید.

19. بر روی تمرکز خود کار کنید

اگر مزاحمت‌های مختلف سریعاً حواستان را پرت می‌کند و باعث کاهش مسئولیت پذیری شما می‌شود، احتمالاً تمرکزتان خیلی کم است.
با بهبود توانایی تمرکز خود می‌توانید استاندارد کار خود را بالاتر ببرید و بیشتر بر روی مسئولیت‌های خود تمرکز کنید. سعی کنید توجه خود را از طریق مدیتیشن و تمرکز بر روی اندیشه و با بهبود محیط، تغذیه و طرز فکر خود تمرین کنید.
و سپس برای داشتن یک طرز فکر عالی و یک سبک زندگی فوق العاده بر روی تصویر زیر کلیک کنید:

مسئولیت پذیری در کار فقط این نیست که بنشینید کارتان را انجام دهید و به خانه بروید. تا اینجا درست اما تعامل سازنده با دیگران ایجاد ارتباطات خوب، توجه به رشد و مسیر سازمان و دلسوزی نسبت به کاری که انجام می‌دهید هم پایه‌های دیگری برای مسئولیت پذیری هستند.
شما باید علاوه بر خودتان، نیازهای سایر همکارانتان را هم درک کنید و بیشتر فکر کنید که چطور با آن‌ها ارتباط برقرار می‌کنید. این نگرش مثبت و باز به احتمال زیاد شهرت شما را افزایش خواهد داد و می‌تواند شما را از به انزوا فرو رفتن محافظت کند.

اکر عدم تمرکز باعث اهمال کاری شما می شود پس خواندن این مقاله بهترین پیشنهاد برای شماست:

برای افزایش تمرکز چه کنیم؟

20. با رئیس و مدیران خود صحبت کنید

افراد مسئولیت پذیر تعامل خوبی با افراد ارشد خود در سازمان دارند. آن‌ها قبل از اینکه مسئولیت کاری را بر عهده بگیرند، مطمئن می‌شوند که به دقت به خواسته‌های مدیرشان پی برده‌اند.
بنابراین اولین گام این است که بدانید برای انجام کارهایتان چطور می‌توانید تعامل بهتری با مدیران خود داشته باشید.
ضمناً شما باید بدانید به چه مهارت‌ها و دانشی نیاز دارید و چطور می‌توانید یک برنامه ریزی دقیق برای انجام وظایف روزانه خود داشته باشید.

21. به همکاران خود پیشنهاد کمک بدهید

پیشنهاد کمک به همکاران یکی از بهترین راه‌ها برای تقویت حس مسئولیت پذیری  است. وقتی به دیگران کمک می‌کنیم، نه‌تنها به بهبود محیط کار کمک می‌کنیم، بلکه خودمان هم احساس مسئولیت بیشتری نسبت به وظایف جمعی پیدا می‌کنیم. این کار باعث می‌شود ارتباطات قوی‌تری شکل بگیرد و همدلی در تیم افزایش یابد.

فواید مسئولیت پذیری در کار

مسئولیت پذیری در کار نه تنها به بهبود فردی و حرفه‌ای شما کمک می‌کند، بلکه تأثیر مستقیمی بر محیط کاری و روابط شما با دیگران دارد. این ویژگی باعث می‌شود به‌عنوان فردی قابل‌اعتماد و متعهد در کار خود شناخته شوید و فرصت‌های بیشتری برای رشد داشته باشید.

• به پیشرفت شما در کار کمک می‌کند: مسئولیت پذیری باعث می‌شود وظایف خود را به‌طور دقیق و کامل انجام دهید و به تدریج مهارت‌ها و تجربیات بیشتری کسب کنید، که به پیشرفت شغلی شما منجر می‌شود.
• به برقراری ارتباط شما با افراد موفق منجر می‌شود: افرادی که در کار مسئولیت‌پذیر هستند، معمولاً توجه و احترام افراد موفق و تأثیرگذار را به خود جلب می‌کنند و این ارتباطات می‌تواند به فرصت‌های جدیدی در آینده منجر شود.
• حرفه‌ای بودن شما را به مدیران نشان می‌دهد: وقتی مسئولیت پذیری خود را در کار نشان می‌دهید، مدیران شما متوجه تعهد و حرفه‌ای بودن شما خواهند شد و احتمال واگذاری پروژه‌های مهم‌تر به شما بیشتر می‌شود.
• امنیت شغلی را برای شما به همراه دارد: مسئولیت پذیری، اعتماد مدیران را به شما افزایش می‌دهد و این به معنی ثبات و امنیت بیشتر در موقعیت شغلی شماست.
• قدرت و نفوذ شما را در سازمانی که کار می‌کنید بالا می‌برد: وقتی به‌عنوان فردی مسئولیت‌پذیر شناخته شوید، جایگاه شما در سازمان تقویت می‌شود و نفوذ بیشتری بر تصمیم‌گیری‌ها و فرآیندهای کاری پیدا می‌کنید.

عواقب مسئولیت پذیر نبودن در کار

مسئولیت‌پذیر نبودن در کار می‌تواند عواقب جدی برای آینده شغلی و روابط حرفه‌ای شما به همراه داشته باشد. عدم تعهد به وظایف نه‌تنها باعث کاهش اعتماد دیگران به شما می‌شود، بلکه فرصت‌های رشد و پیشرفت را نیز از بین می‌برد.

• هیچ وقت رشد نمی‌کنید: اگر در کار مسئولیت‌پذیر نباشید، توانایی‌ها و مهارت‌های شما رشد نمی‌کند و همیشه در همان جایگاه فعلی باقی خواهید ماند.
• از هدف‌های اصلی خود دور می‌شوید: بی‌مسئولیتی در کار باعث می‌شود نتوانید به اهداف بلندمدت خود دست یابید و از مسیر موفقیت شغلی فاصله بگیرید.
• کاهش اعتماد و احترام همکاران و مدیران: وقتی مسئولیت وظایف خود را به‌خوبی انجام ندهید، همکاران و مدیران اعتماد کمتری به شما خواهند داشت و احترام شما در محیط کاری کاهش می‌یابد.
• از دست دادن فرصت‌های شغلی: مسئولیت‌پذیر نبودن می‌تواند منجر به از دست دادن پروژه‌های مهم یا حتی موقعیت‌های شغلی جدید شود، زیرا دیگران به فردی غیرمتعهد اعتماد نمی‌کنند.
• ایجاد تنش و استرس بیشتر: بی‌مسئولیتی باعث می‌شود کارها انباشته شوند و در نهایت تحت فشار زیاد قرار بگیرید، که منجر به استرس و نگرانی‌های مداوم در محیط کار خواهد شد.
• کاهش امنیت شغلی: عدم تعهد و مسئولیت پذیری در انجام وظایف، می‌تواند به کاهش امنیت شغلی و حتی از دست دادن شغل منجر شود، چرا که مدیران ترجیح می‌دهند افراد مسئولیت‌پذیر را حفظ کنند.

13 دلیل فرار کردن افراد از مسئولیت پذیری در کار

برخی افراد از مسئولیت پذیری در کار فرار می‌کنند، زیرا احساس می‌کنند فشار و تعهدات زیادی بر دوششان خواهد بود. این عدم پذیرش مسئولیت می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که به موانع ذهنی و شخصیتی برمی‌گردد.

1. پایین بودن صبر و تحمل افراد: برخی افراد تحمل مشکلات و چالش‌های کاری را ندارند و به‌دلیل عدم صبوری، از قبول مسئولیت‌های جدید خودداری می‌کنند.

2. ترس از شکست خوردن: ترس از اینکه نتوانند وظایف را به‌درستی انجام دهند و شکست بخورند، باعث می‌شود افراد ترجیح دهند از مسئولیت‌ها دور بمانند.

3. ترس از رقابت با دیگران: برخی افراد از رقابت با همکاران خود هراس دارند و نمی‌خواهند در مقایسه با دیگران سنجیده شوند، به همین دلیل از پذیرش مسئولیت خودداری می‌کنند.

4.  ترس از تغییر: مسئولیت‌های جدید معمولاً به معنای تغییر شرایط و چالش‌های جدید است. برخی افراد از این تغییرات هراس دارند و به همین دلیل ترجیح می‌دهند مسئولیت‌های جدیدی را قبول نکنند.

5. احساس کمبود مهارت: بسیاری از افراد فکر می‌کنند توانایی یا دانش کافی برای انجام وظایف را ندارند و همین موضوع باعث می‌شود که از قبول مسئولیت‌ها اجتناب کنند.

6. پایین بودن اعتماد به نفس: افرادی که اعتماد به نفس کافی ندارند، از اینکه نتوانند از پس مسئولیت‌ها برآیند، می‌ترسند و این کمبود اعتماد به نفس مانع پذیرش مسئولیت‌های جدید می‌شود.

اگر فرار از مسئولیت پذیری به خاطر پایین بودن اعتماد به نفس هست پس بهتر است این مطلب را مطالعه کنید:

اعتماد به نفس چیست؟ اهمیت داشتن اعتماد به نفس!

7. ترس از قضاوت شدن: برخی افراد از این می‌ترسند که عملکردشان مورد قضاوت یا انتقاد دیگران قرار گیرد و به همین دلیل از پذیرفتن مسئولیت‌های جدید خودداری می‌کنند.

8. فقدان انگیزه: افرادی که انگیزه کافی برای پیشرفت یا انجام وظایف ندارند، معمولاً از قبول مسئولیت‌های بیشتر سر باز می‌زنند. نبود هدف یا علاقه به کار می‌تواند دلیل اصلی این مشکل باشد.
9. تجربه‌های منفی گذشته: شکست‌ها یا تجربه‌های ناخوشایند در گذشته ممکن است باعث شود افراد از پذیرش مسئولیت‌های جدید بترسند و احساس کنند دوباره شکست خواهند خورد.

10. فرار از فشار و استرس: برخی افراد معتقدند که مسئولیت‌های بیشتر به معنای افزایش فشار و استرس است و به همین دلیل ترجیح می‌دهند وظایف کمتری بر عهده داشته باشند.

11. نبود حمایت از سوی مدیریت: در برخی مواقع، افراد احساس می‌کنند که پشتیبانی کافی از سوی مدیران یا همکاران خود دریافت نمی‌کنند و به همین دلیل تمایلی به قبول مسئولیت‌های جدید ندارند.

12. ابهام در وظایف: اگر وظایف به‌درستی تعریف نشده باشند یا اهداف شفاف نباشند، افراد از پذیرش مسئولیت‌ها خودداری می‌کنند تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنند.

13. تمایل به حفظ وضعیت موجود: برخی افراد از تغییر و نوآوری دوری می‌کنند و ترجیح می‌دهند در محدوده راحتی خود بمانند. آن‌ها مسئولیت‌های جدید را به‌عنوان تهدیدی برای ثبات خود می‌بینند.

ویژگی‌های افراد وظیفه شناس و مسئولیت پذیر در کار

افرادی با مسئولیت پذیری در کار ویژگی‌های منحصر به فردی ندارند. آن‌ها تنها کارشان را به بهترین و کامل‌ترین وجه ممکن انجام می‌دهند. از جمله ویژگی‌های اصلی افراد مسئولیت پذیر در کار اینهاست:

اشتباه خود را می‌پذیرند و برای جبران آن تلاش می‌کنند:

افراد مسئولیت‌پذیر به‌جای انکار یا توجیه اشتباهاتشان، با صداقت آن‌ها را می‌پذیرند. آن‌ها به جای فرار از مشکل، برای رفع اشتباهات تلاش می‌کنند و به دنبال راه‌حل‌های عملی هستند. این رفتار نه‌تنها اعتماد دیگران را به خود جلب می‌کند، بلکه نشان‌دهنده تعهد آن‌ها به یادگیری و بهبود مستمر است. پذیرش اشتباهات اولین گام در جهت رشد و موفقیت بیشتر در کار است.

انجام کارهای مهم را در اولویت قرار می‌دهند:

افراد وظیفه‌شناس به‌خوبی می‌دانند که برای موفقیت در کار، باید انرژی و زمان خود را صرف مهم‌ترین وظایف کنند. آن‌ها کارهای مهم را در اولویت قرار می‌دهند و به جای پراکنده‌کاری، تمرکز خود را بر وظایفی می‌گذارند که تأثیر بیشتری بر نتیجه کلی دارند. این توانایی برای اولویت‌بندی باعث افزایش بهره‌وری و جلوگیری از هدر رفتن زمان و انرژی می‌شود.

وقت‌شناس هستند، برای وقت خود و دیگران احترام قائلند:

وقت‌شناسی یکی از ویژگی‌های بارز افراد مسئولیت‌پذیر است. آن‌ها به اهمیت مدیریت زمان پی‌برده‌اند و همیشه سعی می‌کنند کارها را به موقع انجام دهند. این افراد نه‌تنها برای وقت خود ارزش قائلند، بلکه به زمان دیگران نیز احترام می‌گذارند و با رعایت وقت، اعتماد و احترام همکاران و مدیران را به دست می‌آورند.

آگاهی و دانش بالایی نسبت به وظایف خود دارند:

افراد مسئولیت‌پذیر همیشه در حال به‌روزرسانی دانش و مهارت‌های خود هستند. آن‌ها از وظایف خود به‌خوبی آگاهند و تلاش می‌کنند تا با داشتن اطلاعات کافی و مهارت‌های لازم، بهترین عملکرد را ارائه دهند. این آگاهی به آن‌ها کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری وظایف خود را انجام دهند و به دیگران هم یاری برسانند.

در انجام وظایفی که به آن‌ها محول می‌شود قاطعیت بالایی دارند:

افراد مسئولیت‌پذیر با قاطعیت وظایف خود را انجام می‌دهند و از تصمیم‌گیری‌های خود مطمئن هستند. آن‌ها با داشتن اعتمادبه‌نفس و تحلیل دقیق، وظایف محول‌شده را با قاطعیت و تمرکز کامل انجام می‌دهند. این قاطعیت به آن‌ها کمک می‌کند تا در موقعیت‌های دشوار بهتر تصمیم بگیرند و نقش مؤثرتری در پیشبرد امور داشته باشند.

از صبر و پشتکار بالایی برخوردارند:

صبر و پشتکار از ویژگی‌های کلیدی افراد وظیفه‌شناس است. آن‌ها در برابر چالش‌ها و مشکلات، سریع تسلیم نمی‌شوند و با استقامت به دنبال راه‌حل‌های مناسب هستند. این افراد می‌دانند که موفقیت نیازمند زمان و تلاش است و به همین دلیل با صبوری و پشتکار، اهداف خود را دنبال می‌کنند. این ویژگی باعث می‌شود که آن‌ها در کار خود همیشه جلوتر از دیگران باشند.

مطلب مرتبط: 5 راه ساده برای تاب آوری و مقاومت در برابر مشکلات

اراده و انگیزه بالایی دارند:

انگیزه و اراده قوی از مهم‌ترین ویژگی‌های افراد مسئولیت‌پذیر است. این افراد هدف‌های روشن و مشخصی در ذهن دارند و با پشتکار و انرژی بالا برای رسیدن به آن‌ها تلاش می‌کنند. اراده قوی آن‌ها باعث می‌شود که حتی در شرایط سخت نیز با انگیزه بمانند و تا رسیدن به نتیجه مطلوب دست از تلاش برندارند.

قدرت حل مسئله بالایی دارند:

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های افراد مسئولیت‌پذیر، توانایی حل مسئله است. آن‌ها در مواجهه با مشکلات به‌جای فرار یا نادیده گرفتن، به دنبال راه‌حل‌های عملی و خلاقانه هستند. این افراد با داشتن ذهنی باز و تحلیل‌گر، مشکلات را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند و راه‌های ممکن برای حل آن‌ها را بررسی می‌کنند. توانایی حل مسئله نه‌تنها باعث می‌شود وظایفشان را بهتر انجام دهند، بلکه به دیگران نیز در حل چالش‌ها کمک می‌کنند.

افراد مسئولیت پذیر در کار، صلاحیت دارند و شایسته‌اند

صلاحیت و شایستگی یعنی فرد در مورد توانایی‌ها و میزان توانمندی‌های خودش چقدر مطمئن است. افرادی که مسئولیت پذیری در کار دارند، می‌داند که مدیریت مشکلات روزمره و متعارف در کارش را دارد و تصمیمات او برای حل مسئله، کیفیت بالایی دارند. چنین فردی می‌داند که شایسته تصدی آن شغل است. شاید بتوانیم این موضوع را با عزت نفس یکی بدانیم. افراد شایسته، عزت نفس بالایی هم دارند.

نظم و انضباط دارند

بدانید و آگاه باشید که افراد مسئولیت پذیر، عموماً از نظم و انضباط بالایی برخوردارند. آن‌ها می‌دانند هرچیزی را کجا می‌گذارند و حواسشان به وسایل و تجهیزات اطرافشان هست. آن‌ها همچنین معمولاً وسایلشان را تمیز و مرتب نگهداری می‌کنند. گاهی اوقات البته عکس این موضوع اتفاق می افتد. یک نفر به شدت مسئولیت پذیر است اما ممکن است خیلی شلخته هم باشد.

آن‌ها وظیفه شناس هستند

افراد وظیفه شناس و مسئولیت پذیر، اغلب پایبند به اصول و مقررات‌اند و وظایفشان را در اولویت قرار می‌دهند. اینکه شخص تا چه اندازه به تعهدات و وظایف خود عمل می‌کند و به چه میزان، یک فرد قابل‌اتکا محسوب می‌شود. فرد مسئولیت پذیر از زیر بار وظایف هرگز شانه خالی نمی‌کند. او حتی اگر کار برایش سخت باشد، آن را انجام می‌دهد. حتی اگر با انجام ندادنش اتفاقی نیفتد. حتی اگر کسی نداند و او را نبیند.

برای موفقیت سازمان تلاش می‌کنند

فردی که مسئولیت پذیری در کار دارد، برای موفقیت سازمان تلاش می‌کند و برایش بسیار است. او دچار روزمرگی نمی‌شود و دقیقاً با برنامه و هدفمند است. هدف البته در کنار سرسختی و تلاش زیاد معنا پیدا می‌کند.
فرد مسئولیت پذیر البته چشم به جایگاه‌های بالاتر در سازمان هم دارد. ولی نه به آسانی. او برای این امر تلاش می‌کند و جایگاه‌های بالا را تنها موقعی حق خودش می‌داند که از انجام تمام مسئولیت‌های جایگاه فعلی مطمئن شود.

دیسیپلین شخصی دارند

نظم و انضباطی که کمی بالاتر گفتیم، منظور نظم بیرونی و سازمانی بود؛ اما کسانی که مسئولیت پذیری دارند، یک نظم درونی به نام دیسیپلین هم دارند.
این تفاوت آن‌ها با افراد وظیفه نشناس است. چون ما شاید مجبور شویم نظم بیرونی را رعایت کنیم اما نظم داخلی چیزی است که تا خودمان نخواهیم نمی‌توانیم رعایتش کنیم.
مثلاً وقتی بدانیم دیر رسیدن با جریمه شدن همراه است، حتماً آن را رعایت می‌کنیم؛ اما آیا سازمان ما که سیگار کشیدن را ممنوع نکرده است. اگر بتوانیم سیگار نکشیم و این قرار را با خودمان بگذاریم و به آن عمل کنیم، دیسیپلین داریم. کسی که دیسیپلین داشته باشد، اهمال کاری نمی‌کند.

برای مدیریت زمان حتماً از لینک‌ زیر کمک بگیرید: مدیریت زمان و برنامه ریزی

با فکر و سنجیده عمل می‌کنند

یکی دیگر از ویژگی‌های افرادی که مسئولیت پذیری دارند، تسلط بر خود و دوری از شتاب‌زدگی و تصمیم گیری احساسی است. آن‌ها قبل از گرفتن یک تصمیم جوانب آن را می‌سنجند. ضمن اینکه بعد از سنجیدن تمام جوانب، دیگر به سادگی نمی‌توانیم تصمیمش را عوض کنیم. چون به سادگی این تصمیم را نگرفته که به سادگی هم آن را از دست بدهد.
اما مقایسه کنید با افرادی که مسئولیت پذیر نیستند.
آن‌ها یک روز تصمیم می‌گیرند یک کسب و کار خدماتی راه بیندازند و روز دیگر به فکر فعالیت در بازاریابی‌های شبکه‌ای هستند. او توانایی تصمیم گیری درست و حسابی و ثبات در کار را ندارد.

افراد مسئولیت پذیر در کار، عزت نفس بالایی دارند

مسئولیت پذیری در کار ارتباط ویژه‌ای با عزت نفس دارد. این افراد مسئولیت پذیر بودن و وظیفه شناسی را یک فرصت ارزشمند در زندگی و برای رشد می‌دانند؛ بنابراین وقتی چنین حسی دارند، یعنی به دنبال رشد و توسعه فردی خود هستند و عزت نفس بالایی را می‌خواهند.

در نهایت…

مسئولیت‌پذیری در کار یعنی اینکه با تعهد و دقت وظایف خود را انجام دهیم و همیشه به دنبال یادگیری و پیشرفت باشیم. با پذیرش اشتباهات، اولویت‌بندی کارهای مهم و حفظ صبر و انگیزه، می‌توانیم نقش مؤثرتری در محیط کاری داشته باشیم. پیشنهاد می‌کنیم این نکات را در کار خود به کار بگیرید تا همواره در مسیر رشد و موفقیت باشید.

 

نقطه مقابل مسئولیت پذیری، اهمال کاری است برا همین پیشنهاد می کنیم مقالات زیر را مطالعه کنید و مسئولیت پذیری خود را تقویت کنید:

آزمون اهمال کاری و تنبلی

تعریف اهمال کاری چیست؟ دلایل و راهکارهای رفع اهمال کاری و معرفی کتاب اهمال کاری

چند راه‌حل کاربردی برای جلوگیری و درمان اهمال کاری

از اهمال کاری و تنبلی تا موفقیت

شما چقدر مسئولیت پذیر هستید؟ لطفا در کامنت ها برای ما بنویسید.

به زودی آزمونی در زمینه مسئولیت پذیری هم در سایت بیشتر از یک نفر منتشر خواهیم کرد.