10 گام طلایی جذابیت کلام

بدون شک در دنیای امروز، همه به دنبال «جذاب سخن گفتن» هستند حتی اگر به زبان نیاورند.

ارادتمند شیدا اصغرزاده دراین مقاله قصد دارم چند تکنیک مؤثر و کاربردیِ «جذابیت کلام» را با شما درمیان بگذارم. نکته مهم درانتخاب تکنیک‌ها این است که:

سعی کرده‌ام آن‌ها را به زبان ساده عنوان کنم. به شکلی که برای همه (حتی کسانی که هیچ گونه آموزشی در زمینه فن بیان ندیده‌اند) قابل فهم و اجرا باشند. همچنین  به کاربردی‌ترین مواردی اشاره کنم که برای علاقه مندان این حوزه حکم «میان‌بُر» را دارد.

شما پس از خواندن این مقاله و انجام تمرین‌های توصیه شده در آن با رویکردی جدید و جدی به آداب و مبانی جذابیت کلام می‌پردازید. یادمان باشد، خواندن یک مقاله و مطلب آموزشی به تنهایی معجزه گر نیست مگر اینکه، نگرش ما بعد از مطالعه دیگر مانند قبل نباشد.

جذابیت کلام، از چه زمان خودی نشان داد؟ 

از آن زمان که اغلب افراد موفق دنیا با تکیه به این اصل پایدار، سریع‌تر و مطمئن‌تر به اهداف خود رسیدند.   به بیان دیگر، در مسیر پر پیچ و خم سخن گفتن، منزلگاهی به نام «جذابیت» وجود دارد؛ و کسانی از این مسیر به آسانی عبور می‌کنند که در این منزلگاه خیمه‌ای علم کرده باشند.  حتماً برای شما هم اتفاق افتاده که مُدل حرف زدن بعضی‌ها را نمی‌پسندید؛ یعنی وقتی شروع به حرف زدن می‌کنند دلتان می‌خواهد محل را ترک کنید، یا او زودتر حرفش را تمام کند!

اما مشکل کجاست؟

اجازه بدهید با مثال توضیح بدهم:

اگر آشپزی شما خوب باشد، حتماً می دانید برای تهیه هر غذا معمولاً، یک بخش اصلی وجود دارد (گوشت قرمز یا گوشت سفید)، ویک یا چند بخش کمک کننده؛ که اگرچه از نظر خواص وحتی طعم و مزه مانند اولی نیستند؛ اما کمک می‌کنند که خاصیت و طعم واقعی خود را نشان بدهد. من امتحان کرده‌ام. باور کنید بهترین و لذیذترین گوشت‌ها وقتی میان سبزیجات؛ انواع ادویه و کنار دستی‌های ساده قرار می‌گیرند، طعم و شکل واقعی خود را پیدا می‌کنند.

یا این یکی

می‌خواهم بگویم در تهیه «خوراک ارتباط» یعنی حرف زدن، ما یک بخش اصلی داریم به نام «واژه» و ده‌ها بخش کمکی که پهلو به پهلوی این واژه هستند که کنار دستش قرار می‌گیرند و شیرین و یا تلخش می‌کنند؛، شور، بی نمک و حتی تندش می‌کنند.

 ولی ما اگر مهارت «شناخت ذائقه مخاطب » را کسب کرده باشیم؛ خلاق و جذاب حرف می‌زنیم. برای حرفم مثال می‌آورم. لطفاً دقت و اگر دوست داشتید، تمرین کنید:

---

شما تا اینجا 433 کلمه را احتمالاً طی دو دقیقه خوانده‌اید. لطفاً همین جا یک نفس عمیق بکشید

---

لطفا این فایل صوتی من راجع به قدرت کلمات را هم گوش بدهید:

دانلود همین فایل صوتی

 گام اول: مترادف بگو

سعی کنید همیشه چند مترادف برای هر واژه ذخیره کنید تا اگراصل کلمه فراموشتان شد؛ دستپاچه نشوید. ازطرف دیگر به زیبایی سخنان خود هم کمک خواهید کرد. 

به متن زیر توجه کنید:

من به روش‌هایی مختلف (متفاوت/گوناگون/بسیار/غیر همسان و…) این بخش (مورد/لایه برش/درجه /شکل و…) از آموزش‌های گفتاری را توضیح دادم (شرح دادم/بیان کردم /گفتم)…

 من به روش‌هایی متفاوت این مورد از آموزش‌های گفتاری را شرح دادم.

 من به روش‌هایی گوناگون این لایه از آموزش‌های گفتاری را بیان کردم.

 من به روش‌های بسیاری این برش از آموزش‌های گفتاری را خدمتتان گفتم.

و حتماً با من موافقید که مثال‌های فراوان دیگری می‌توان زد…

تازه من مترادف‌های کلمه «روش‌ها» را هم می‌توانستم اضافه کنم که خودش چندین جمله جدید به «سبد کالای کلمه‌ای» ما اضافه می‌کند.

همان گونه که می‌بینید متنوع گویی سخت نیست. فقط کمی وقت آزاد،  تمرکز و تمرینِ نوشتنِ چندین شکل از یک جمله لازم داریم و یقین دارم شما قادر هستید به الگوی بالا چندین جمله جدید و زیبا اضافه کنید.

---

• بیشتر بخوانید:  چطور جذاب صحبت کنیم ؟
• بیشتر بخوانید: فن بیان در خواستگاری
• بیشتر بخوانید: فن بیان کودکان
• بیشتر بخوانید: آموزش فن بیان
• بیشتر بخوانید: قشنگ ترین جملات احوال پرسی رسمی 

---

 گام دوم: متنوع بگو

این متنوع گویی دقیقاً چیست؟ آیا پرسش ذهن شما را درست حدس زدم؟ 

متنوع گویی به زبان ساده یعنی:  یک معنا و مفهوم را به چند روش بگو.

حتماً دیده‌اید یک مایع را درون ظرف‌های متفاوت می‌ریزند؟ این هم همان است؛ و می‌شود: گفتن یک معنای واحد به شیوه‌های مختلف.

 هر فردی هم که می‌خواهد جذاب‌تر از قبل و حتی جذاب‌تر از دیگران حرف بزند «باید» خودش را به هنر متنوع گویی آراسته نماید.

من در مثال زیر یک جمله را به فرم‌های مختلف به شکل مصدری، پرسشی، شرطی و «که» اتصالی؛ برای شما تغییر می‌دهم.

لطفاً دقت کنید:

من برای خودم هدف داشتم و موفق شدم:

◻️ مصدری 1: داشتن هدف؛ یکی از دلایل موفقیت من بوده است.

◻️ مصدری 2: یکی از دلایل موفقیت من؛ داشتن هدف بوده است.

◻️ پرسشی 1: آیا می دانید یکی ازدلایل موفقیت من هدف گذاری بوده است؟

◻️ پرسشی 2: آیا می دانید هدف گذاری، یکی از دلایل موفقیت من است؟

◻️ شرطی 1: اگربرای خود هدف بگذارید، به موفقیت خواهید رسید.

◻️ شرطی 2: چنانچه برای خود هدف بگذارید، موفق خواهید شد.

◻️ شرطی 3: درصورتی که برای خودهدف بگذارید، به موفقیت خواهید رسید.

«که» اتصالی: من برای خود هدف گذاشتم «که» موفق شوم.

یادتان نرود طبق اصل مترادف گویی، در مثال‌های چندگانه بالا نیز به آمار «جملات» شما چندتایی اضافه می‌شود. مثلاً «هدف گذاشتن» می‌شود: «هدف مشخص کردن»، یا «خواهید رسید» می‌شود: «دست خواهید یافت» و مثال‌های از این قبیل (از این دست، مانند این)…

 

 

• بیشتر بخوانید: کلمات محترمانه برای خانم ها
• بیشتر بخوانید: سلام‌ های رسمی
• بیشتر بخوانید: کلمات باکلاس تهرانی

 

یک مرور یک جمله‌ای:
مترادف گویی و متنوع گویی دو اصل مهم جذابیت کلامی هستند.

موارد بعدی جذابیت، پاسخ به این پرسش نیز، هستند:

 چه کنیم تا دیگران با میل و رغبت به حرفهای ما گوش کنند؟

---

شما تا اینجا 476 کلمه را احتمالاً طی دو دقیقه و سی ثانیه خوانده‌اید. لطفاً همین جا یک نفس عمیق بکشید

---

 گام سوم: ساده و همه فهم حرف بزنید.

جایی جمله‌ای از انیشتین خواندم: وقتی به گونه‌ای حرف زدید که بچه 6 ساله (برخی منابع می‌گویند مادربزرگتان!) هم معنی حرف‌های شما را فهمید، بدانید که در انتقال مقصود خود موفق بوده‌اید.

  گام چهارم: همراه با دلیل حرف بزنید

انسآن‌ها در احساسی‌ترین حالت روحی و کلامی دارای منطق هستند. پس معمولاً بدون دلیل چیزی را نمی‌پذیرند. یا بهتراست بگویم؛ آوردن دلایل متقن (محکم، استوار) و روشن در متقاعد شدن و پذیرفتن حرف‌های دیگران خیلی کمک کننده است.

 گام پنجم: مکث‌های به موقع داشته باشید

پیش گرفتن رویهٔ «یک ریز حرف زدن» درست نیست. چراکه آسیبی جدی برای پروسه گفتگو به شمار می‌رود. مخاطب را دلزده و سخنْ گوینده را فردی آماتور معرفی می‌کند. باید بتوانید در لابلای جملات، مکث‌های منطقی و لازم داشته باشید. این امر به مرور زمان و با تمرین‌های مناسب محقق خواهد شد.

توصیه می‌کنم، متنی طولانی را انتخاب کنید و با خودکار قرمز، بخش‌هایی که فکر می‌کنید توقف و مکث لازم است/ بکشید. من خودم هنوز وقتی برای ضبط به اتاق رکورد می‌روم، متنی که به عنوان نریشن اصلی انتخاب می‌کنم (ترجیحاً تایپ شده) را با خودکار قرمز علامت گذاری می‌کنم.

سپس متن را به گونه‌ای بخوانید که مکث‌ها کاملاً رعایت شوند.

تکرار این کار باعث می‌شود در محاوره بتوانید توقف و مکث‌های منطقی را رعایت کنید.

گام ششم: از مخاطب، شناخت نسبی داشته باشید (سن، سواد وفرهنگ)

اگر از من سؤال کنید، می گویم، بالاخره یکی از جنگ‌های جهانی بشریت بر سر گفتن «یک جمله نامربوط» اتفاق می افتد.

این پیشگویی من، در واقع برداشتی آزاد از این مصرع مولوی است: «عالمی را یک سخن ویران کند».

همه ما تجربهٔ سخنی که در غیر از زمان و مکان خود بیان شده است را داریم؛ اما یکی از چیزهایی که باعث تفاوت اشخاص در سبک و سیاق حرف زدنشان می‌گردد، پرهیز از شتاب زدگی در سخن گفتن است. عجله و کم حوصلگی در زمان حرف زدن آسیبی است که شاید نتایج تلخی در پی داشته باشد؛ و یکی دیگر از رازهای جذابیت کلامی این است: شناخت و سپس احترام به مخاطب. به خصوص مواردی که برای وی حائز احترام و حساسیت هستند. مانند نام، جایگاه اجتماعی، قومیت و موارد این‌چنینی.

 

 

• بیشتر بخوانید: اصول سخنوری
• بیشتر بخوانید: آموزش صداسازی
• بیشتر بخوانید: چگونه صدای خود را کلفت کنیم؟
• بیشتر بخوانید: چگونه فن بیان خوبی داشته باشیم

 

 

گام هفتم: مختصرگویی را تمرین کنید

متاسفانه امروزه روز، مخاطب ما کم حوصله شده است؛ و در زمانی که پای صحبت‌های ما نشسته است، از یک جایی به بعد تمرکزش برای گوش دادن، به شدت کاهش پیدا می‌کند.

حالا تکلیف چیست؟

سخنران که به اعتقاد ملک الشعرای بهار، هر فردی است که سخن می‌گوید،  باید هنرمندی شود که مسلح است به سِلاح موجزگویی (مختصر گویی).

زیرا به نظر می‌رسد بخشی از بار کم حوصلگی مخاطب، بر دوش اوست.

---

شما تا اینجا 468 کلمه را احتمالاً طی دو دقیقه و بیست  ثانیه خوانده‌اید. لطفاً همین جا یک نفس عمیق بکشید

---

در ادامه موضوع جذابیت کلام، توصیه می‌کنم قدرتمند باشید. پس:

 گام هشتم: قدرتمند باشید

قدرتی که به واسطه اتصال شما به یک منبع قدرت باشد؛ و آن چیزی نیست غیر از: «قدرت کلمات»

همانگونه که می دانید، آغاز و پایان هر معاشرت با کلمات است. کلمات آنچنان قدرتی دارند که تصور کردنی نیست. حتماً دیده‌اید خیلی از افراد پیرامون ما دلیل اصلی ناکامی و شکست خود را در نداشتن مهارت در برقراری ارتباط با دیگران می‌دانند.

و یک سکه شانس در گردونه اقبال شما برای جذابیت: «مطایبه».

گام نهم: مطایبه کنید

اول اجازه می‌خواهم این کلمه را معنی کنم:

مطایبه یعنی شوخی و مزاح کردن، خوش طبعی کردن.

 بله. طنز و شوخی به کارببرید. البته با احتیاط. دقت کنید هرگز با نام اشخاص، ملیت، قومیت و هر موضوع حساسیت زای دیگر شوخی نکنید. تأکید می‌کنم، در مسیر طنز و شوخی باید با دقت و توجه حرکت کنید.

می‌توانید از لطیفه‌های رایج بدون اشاره به شخصی خاص استفاده کنید و از تکنیکی استفاده کنید که من نامش را گذاشته‌ام: خ خ 

نگران نباشید مفسد اقتصادی نیست!  دلیل به اختصار نوشتن نامش هم این است که بهتر در ذهن ماندگار گردد.

خ خ = خود زنی خنده دار= شوخی نویسنده با خودش. که شامل استفاده از تجربه‌های طنز و خنده دار شخصی است. بدون نگرانی بابت اینکه فردی شاکی شما شود.

گام دهم: ازجملات انگیزشی و نشاط آور به خوبی استفاده کنید

یک توصیه ارزشمند، با چاشنی تجربه تقدیم به شما:

غمگین‌ترین و یا حتی خشن‌ترین انسآن‌ها با مغز استدلال و با قلب خود احساسات را متجلی می‌سازند. جملات نشاط آور، امید بخش و انگیزه دهنده مانند بمب انرژی هستند که در مخاطب ما اثری شگرف می‌گذارند؛ و هیچ کس در دنیا نمی‌تواند منکر اثر بخشی آن‌ها گردد. مگر اینکه از قواعد و اصول گفتگو بی اطلاع باشد.

پیشنهاد می‌کنم گنجینه‌ای داشته باشید که مملو از زیباترین و اثرگذارترین واژه‌ها باشد. این گنجینه می‌تواند حتی دفتری جداگانه با دست خط خودتان باشد. وباز تأکید بر تکرار و تمرین آن‌ها دارم.

 لیست کلمات و جملات زیبا برای احوالپرسی

خُب. تا اینجا ده گام «برای جذابیت و به سوی جذابیت» برداشتیم. لطفاً تکرار و تمرین آن‌ها را در برنامه روزانه خود بگنجانید و نکاتی دیگر در ادامه ماجرای جذابیت کلامی، البته با چاشنی تجربه شخصی من:

الف/ کنترل عادتهای ناخواسته:

 (تکیه به دیوار، دست روی دست انداختن، بازی باخودکاریا هر شی دیگری).

چند سال قبل مجری همایشی بودم درباره موفقیت. بعداً که فیلم آغاز اجرای خودم را دیدم، خیلی ناراحت شدم. می دانید چرا؟ چون ناخواسته و بدون هدف، چندبار خودکاری که روی تریبون بود را جابجا کردم. بعداز دیدن آن فیلمِ کوتاه، درحالی که  با خودم می‌گفتم: «چرا این کار را انجام دادی؟» تصمیم گرفتم عادات ناخواسته و «حواس پرت کن» را کنار بگذارم.

ب/ تنظیم حرکات دست و سر و چشم‌ها، با سرعت حرف زدن.

باز در این مورد، پیشنهاد می‌کنم فیلم سخنرانی، اجرا و حتی گفتگوی غیر رسمی و معمولی خودتان را بازبینی کنید. چراکه نقص کار شما (اگر وجود داشته باشه) به سرعت مشخص می‌گردد و خواهش می‌کنم، نسبت به پذیرش اشکال کار خود اصطلاحاً «گارد » نگیرید.

ج/ در صورت امکان، تمام موضوع گفتگو را  در قالب یک داستان بیان کنید. داستانی که از یک جا شروع و به جایی ختم می‌شود و حتماً در طول این داستان «هدف اصلی گفتگو » را در ذهن داشته باشید.

د/ هرگز، از مسیری نروید که بعضی‌ها رفته و به نتیجه نرسیده‌اند.

منظورم استفاده از کلمات و اصطلاحات دشوار و دیر فهم است.

سعی کنید کلمات دشوار و فنی بحث را به احترام بخشی از مخاطبانتان که شاید معنای صحبت‌های شما رو متوجه نشوند، آسان و روان کنید. 

 

 

• بیشتر بخوانید: چطور نه بگوییم ؟ + ویدئوی آموزش نه گفتن
• بیشتر بخوانید: چطور راحت حرف بزنیم؟ بدون نگرانی حرف بزنید!
• بیشتر بخوانید: لفظ قلم حرف زدن

 

 

برویم برای چند تا تمرین:

آماده هستید؟

1… 2… 3… 

فرض کنید حروفی را به ما داده‌اند.

که باید با آن‌ها کلمه بسازیم؛ اما نه کلمات معنا دار. بلکه کلماتی کاملاً بی معنی:

ک گ ژ ش ل ف و

دلیل این کار چیست؟ با انجام این تمرین به تقویت گفتارخود کمک فراوانی کرده‌اید. 

چگونه؟ با تکرار کلمات ساخته شده، ضمن تقویت عضلات زبان و دهان، همزمان خروج کلمات راحت‌تر می‌شود.

شروع کنید به کلمه سازی.

اول من کلمه بسازم؟ چشم. البته قول بدهید کم بخندید. چون واقعاً بی معنی هستند. قول دادینا!

ژگشول
لُشِلوف
ژوفولش
شژکول

حالا نوبت شماست. دسته دسته انتخاب کنید و مرتب تکرار کنید.

به خصوص حروفی مثل

ژ ش س چ

چراکه واقعاً کلمه سازی با آن‌ها سخت و تکرارشان نفس گیر است. داشتن ـَـِـُ هم خیلی مهم نیست. هرطور دوست داشتید علامت گذاری کنید.

زژیشا – ژشیسز – ژرژیزا – زژشیس – شژزسر – جژشچا

ویا
کبکگ – قکبم- کپگک – کمبگ – گمپق – گکمق

یک خواهش:

لطفاً سعی کنید در مکانی خلوت و به تنهایی کلمات را تکرار کنید، چون در غیر این صورت فکر می‌کنند خدای نکرده شما مشاعرتان را از دست داده‌اید!

کم کم به پایان این مقاله نزدیک می‌شویم. 

انتخاب با شماست، تغییر نیز از شماست. 

باید هرچه زودتر برای کنارگذاردن الگوهای قدیمی و غیر کاربردی سخن گفتن، اقدامی جدی صورت بگیرد. چراکه ما چمدانی از زمان در اختیار نداریم. 

دنیای امروز هم دیگر جای آزمون و خطا نیست. 

در انتها امیدوارم تصور ذهنی مخاطب شما وقتی سخنانتان را گوش می‌کند، مصداق این مصرع حافظ باشد:

«سخن بگو که کلامت لطیف و موزون است»

و دعای من برای همه علاقه مندان این عرصه: خدایا دلی سخن پذیر و سخنی دلپذیر عطا فرما… 

شاد باشید. منتظر مقاله‌های بعدی باشید.

ممنون که باز هم نفس عمیق می‌کشید.

با داشتن مهارت کاریزمای کلمات در صحبت خود جادو کنید

و در هر جمعی که قرار می گیرید مثل ستاره بدرخشید

یک محصول رایگان، جدید و فوق العاده!

این محصول رایگان تقدیم به شمایی که این مقاله را مطالعه کردید. می‌توانید برای هرکسی که دوستش دارید، لینک این محصول را ارسال کنید…

چطور جذاب و دوست داشتنی باشیم؟